Top 10 Lưu ý bài trí bàn thờ gia tiên ngày Tết hợp phong thủy

Leading10.vn mách bạn Top 10 Lưu ý khi bài trí bàn thờ gia tiên ngày Tết sao cho hợp phong thủy. 10 điều này không thể bỏ qua nếu không muốn gặp vận xui…

Mục Lục

Xu dọn nhà cửa mỗi dịp tết đến không chỉ giúp nhà cửa sạch sẽ hơn mà còn mang nhiều ý nghĩa đón tài lộc và phong thủy đầu năm mới. Nằm trong công đoạn xu dọn nhà cửa, việc dọn dẹp lau bàn thờ gia tiên cũng vô cùng quan trọng. Khi lau dọn chốn linh thiêng, chúng ta cần lưu ý những điều sau để bài trí trong ngày tết sao cho hợp phong thủy. Cùng evbn.org theo dõi ngay thôi nào!

Những sai lầm cần tránh khi bày mâm ngũ quả ngày Tết

Sai lầm 1: Không hiểu ý nghĩa của các loại quả.

Một số gia đình thường băn khoăn không biết màu sắc của mâm ngũ quả phải có đầy đủ các loại quả có màu theo ngũ hành (Trắng kim, xanh Mộc, đen Thủy, đỏ Hỏa, vàng Thổ) hay không? Trong khi đó, tôi vẫn muốn bày thêm nhiều loại trái cây khác để thể hiện mong muốn của gia chủ.

Để lý giải điều này, chúng ta cần biết rằng: Theo dân gian, ngũ hành không được quan niệm trên bàn thờ nên không có ý nghĩa thiết thực về mặt tâm linh. Vì vậy, nên chọn quả theo màu thuộc hành Mộc, nếu không vẫn có thể chọn quả theo ý nghĩa riêng, miễn là thể hiện được mong muốn của gia chủ.

Sai lầm 2: Rửa hoa quả không sạch để bày mâm ngũ quả đẹp mắt.

Nhiều gia đình khi mua hoa quả về thường rửa kỹ để hoa quả được bóng đẹp. Tuy nhiên, việc rửa trái cây sẽ khiến trái cây bị héo hoặc thối nếu có nước đọng. Do đó, chúng ta chỉ cần dùng khăn giấy ẩm để lau quả. Với những quả nho mà vỏ bị vàng hoặc mốc xanh, ta có thể pha một ít nước vôi sạch, thấm vào khăn rồi lau đều sẽ giúp vỏ bưởi có màu vàng mà không lo vỏ bưởi bị đọng nước hay héo.

Sai lầm 3: Hái ngay quả chín đẹp.

Thông thường, mâm ngũ quả cần được chuẩn bị trước đêm 30 Tết và được các gia đình bày vào sáng hoặc chiều 30 Tết. Tuy nhiên, việc mua trái cây để làm mâm ngũ quả được chuẩn bị sớm hơn rất nhiều. Vì vậy nếu không tính đến việc mâm quả vẫn để từ 30 Tết đến vài ngày sau mà chọn mua những quả chín đẹp, vừa ý thì khi bày lên mâm quả có thể bị chín quá, nhũn, lá khô héo…

Vì vậy, căn cứ vào thời điểm thu mua, chúng ta nên chọn những quả già nhưng không quá chín. Chuối phải là chuối xanh, còn xoài, đu đủ, hồng, mãng cầu… nên mua những quả còn săn chắc để không bị thối khi bày lên mâm.

Xem thêm: Tốp 10 điểm lễ hội nổi tiếng miền bắc sau Tết 2022 bạn nên tới

Những thứ không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên ngày Tết

Ngoài hoành phi, câu đối, tượng hay bàn thờ, di ảnh, lư hương, bài vị,… (tùy theo gia phả của từng gia đình) thì việc bài trí bàn thờ gia tiên cũng cần có những vật dụng như: bát hương, đồ đựng nước, ánh nến và không gian thoáng đãng, trang nghiêm và thanh tịnh.

Bốn thứ đó tượng trưng cho 4 nguyên tố: Đất – Nước – Lửa – Gió và cũng là đại diện cho cơ thể của mỗi người. Bên cạnh đó, chúng ta cũng không thể thiếu những lễ vật như hoa quả, vật dụng thanh tịnh, tịnh tài, cỗ bàn, bánh trái, trầu cau,… để tượng trưng cho lòng thành, lòng hiếu thảo của con cháu, tín đồ dâng lên ông bà, tổ tiên, các đấng bảo vệ, và các vị thần mà còn với tổ tiên của họ. Đồng thời, nó tượng trưng cho quy luật Nhân – Duyên – Tác trong vũ trụ.

Giải thích từ ngữ:

Hoành Phi: một bức hoành phi vốn là một bức phác thảo.
Bàn thờ hay còn gọi là tủ thờ được đặt ở vị trí chính giữa và trong cùng trên bàn thờ, bên trong ngai thờ thường được đặt thần chính hay còn gọi là bài vị tượng trưng cho sự hiện diện của những người đã khuất trong gia đình.

Đặc biệt không thể thiếu chuối và bưởi vì nó tượng trưng cho vuông tròn, âm dương. Dù có 5 loại quả nhưng không nên tùy tiện, quả được chọn phải tròn, thơm, đầu sắc. Tránh các loại quả có gai, lá nhọn để không mang lại sát khí hoặc mùi thơm như dứa, mít, sầu riêng…

Theo phong tục cổ truyền của người Việt, bánh chưng và bánh giầy là hai thứ tượng trưng cho Trời Đất, nó cũng là một thứ bánh làm ra lương thực, tượng trưng cho sự thịnh vượng, là lễ vật không thể thiếu. Khi sắp lễ, chú ý bánh chưng phải theo cặp (2 chiếc) để tình cảm vợ chồng được trọn vẹn. Ngoài các lễ vật trên sẽ có đĩa trầu cau, chén nước, và các loại rau củ quả.

Giữ bàn thờ sạch sẽ thể hiện lòng hiếu thảo

Bàn thờ là nơi ngự của gia tiên trong gia đình nên thường được đặt ở vị trí trung tâm và cao nhất trong nhà. Điều này không chỉ để tránh va chạm mà còn tránh gió, bụi và côn trùng. Lau dọn bàn thờ là công việc đầu tiên và được thực hiện một cách cẩn thận, tỉ mỉ. Công việc chăm chút bàn thờ là cách để con cháu bày tỏ lòng thành kính, tưởng nhớ đến ông bà tổ tiên.

Chổi hoặc khăn bàn thờ thường được sử dụng riêng biệt. Nước lau bàn thờ thường dùng từ nước sạch, có người còn dùng nước mưa, thậm chí là nước nấu từ lá trầu không, lá bồ đề để lau. Trong tâm thức của người Việt Nam, người đã khuất và người sống luôn có mối quan hệ khăng khít với nhau.

Không gian thờ cúng là không gian linh thiêng trong gia đình, nơi lưu giữ bao kỷ niệm tình cảm giữa các thế hệ, vì vậy việc giữ cho bàn thờ luôn sạch sẽ, thoáng mát không chỉ thể hiện sự quan tâm, tôn kính của con cháu đối với tổ tiên mà còn phải quan tâm đến bản ngã tinh thần trong mỗi người. Không phải đợi đến cuối năm mới cúng giỗ hay đến những ngày lo người ta dọn dẹp, chăm sóc bàn thờ. Tuy nhiên, phải đến những ngày cận Tết, chúng ta mới thấy hết không khí tất bật, tất bật của việc dọn dẹp, chuẩn bị mua sắm đồ thờ cúng.

Từ việc thắp lại lư đồng, lau chùi khung ảnh, thay cát, bát hương… đều thể hiện nhu cầu giao hòa, gắn bó mật thiết giữa thế giới chúng sinh và thế giới tâm linh thiêng liêng. Công việc quét nhà thường là công việc của những người phụ nữ trong nhà bởi nó đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ.

Nhưng việc bày trí bàn thờ ngày Tết được các quý ông ưa chuộng, đơn giản vì khó hơn. Hơn nữa, người đàn ông là chủ gia đình, phải đại diện cho nơi ở của tổ tiên để tỏ lòng thành kính. Phụ nữ đảm đang việc bếp núc, nấu nướng, dọn dẹp bếp núc. Đó là cách nhìn từ văn hóa truyền thống xưa. Ngày nay, đặc biệt là ở thành thị, chúng ta không còn phân biệt rạch ròi như trước nữa.

Việc bày biện hay thắp hương (nhang) trên bàn thờ không phân biệt nam nữ, tuổi tác như ở quê. Tuy nhiên, để giữ những phong tục xưa, mỗi gia đình vẫn mời những người lớn tuổi nhất trong gia đình làm văn khấn và thắp hương cho tổ tiên vào những ngày quan trọng như Giao thừa, cúng tiễn biệt.

Xem thêm: Top 10 kiểu trái cây khắc chữ độc đáo nhất trưng bày trong ngày Tết

Cách bày mâm ngũ quả

Về mâm ngũ quả thường được trang trí với 5 loại quả khác nhau đủ màu sắc sao cho đẹp mắt và trang nghiêm. Mâm ngũ quả một mặt tượng trưng cho ngũ hành (trong văn hóa phương Đông) là vạn vật hòa hợp với trời đất, mặt khác nó tượng trưng cho 5 điều mà chúng ta hằng mong ước nhất: Phú (giàu có) – Quý (sang trọng) – Thọ (sống lâu) – Khang (khỏe mạnh) – Ninh (yên bình).

Tùy theo đặc điểm của từng vùng miền về khí hậu, sản phẩm và concept riêng mà chúng ta sẽ chọn những loại trái cây khác nhau để trưng bày khay trái cây ngũ quả. Người miền Bắc dùng chuối xanh, quýt hồng hay đỏ, bưởi vàng, lê trắng, hồng xiêm là phổ biến. Ngoài ra, bạn cũng có thể điểm thêm một vài cành đào, cành mai và đèn nháy để bàn thờ thêm lung linh, huyền ảo.

Người miền Nam thường bày mâm quả Theo mong muốn “đủ xài”, cầu mong năm mới đủ đầy, sung túc, tương ứng với 5 loại quả sau: mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Ngoài ra, còn có thêm quả dứa (thơm) với mong muốn con cháu đầy nhà và một cặp dưa hấu cầu may.

Trong khi đó, người miền Bắc lại hướng đến ý nghĩa tượng trưng nhiều hơn, bàn tay phật bà hay chuối ngự giống như bàn tay che chở của đức phật cho mọi người; bưởi, dưa hấu tượng trưng cho sự no đủ, đủ đầy, tràn đầy sức sống; Màu sắc tươi tắn của quýt và hồng tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng và điềm lành.

Ngày nay, mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết của người Việt phong phú hơn về chủng loại bởi có sự góp mặt của các loại hoa quả nhập khẩu. Với hội nhập văn hóa, người Việt Nam luôn có thể tìm thấy mọi yếu tố phù hợp và có giá trị cho đời sống tinh thần của dân tộc mình.

Cuối cùng, những sản phẩm đẹp nhất, tinh túy nhất được trao tặng với tình cảm trân trọng, trang trọng và thân mật nhất. Bàn thờ ngày Tết không chỉ là nơi mọi người thể hiện tình cảm gia đình, huyết thống mà nó còn là nơi chúng ta gửi gắm những lời chúc may mắn, một năm mới an khang thịnh vượng hơn.

Cách bài trí bàn thờ gia tiên ngày Tết

Mỗi gia đình phải làm sao cho đẹp và tiện sử dụng khi trang trí bàn thờ ngày Tết. Thông thường, mâm ngũ quả sẽ được bày trí chính giữa bàn thờ, các vị trí hai bên và xung quanh sẽ sắp xếp các thứ khác. Có chữ đường trước bát hương, có thể đặt mâm ngũ quả ở giữa. Lục bình, lọ hoa, nến, hạc đồng… chúng ta xếp hai bên sao cho cân xứng.

Bên trái là trầu rượu bên phải là gói bánh chưng. Đối với những hộ gia đình có bàn thờ gia tiên nhỏ thì mâm ngũ quả thường được đặt bên phải (tay trái nhìn vào, tay phải nhìn ra), bình hoa bên trái. Chính giữa đặt 5 chén nước nhỏ, còn lại đặt trầu cau, tiền vàng, bánh kẹo, thuốc lá, bánh chưng…

Ngoài ra, trong việc bài trí bàn thờ ngày Tết, nhiều gia đình gặp phải những sai lầm như: Không có đèn hoặc nến, đèn dầu để đốt khi hành lễ. Đây thực sự không phải là một ý kiến hay bởi chúng tượng trưng cho âm dương, có ánh đèn mang đến sự ấm áp, gợi mở trí tuệ, sự thông minh, xua tan mọi âm khí.

Xem thêm: Top 10 thực phẩm nên hạn chế ăn trong ngày Tết để tốt cho sức khỏe

Vị trí đặt bàn thờ gia tiên

Trong bài trí ban thờ, người ta thường bố trí ở vị trí cao nhất, chính giữa trong cùng là nơi đặt Bài vị (tấm bia gỗ ghi tên tuổi, phù hiệu của đối tượng được thờ) có thể đặt ở ngai vàng, hoặc điện thờ.

Vì hầu hết các gia đình chỉ có một nơi thờ tự do sẽ “thờ” cả tổ tiên và thần linh, nên vị trí này thường là bài vị chung cho tất cả mọi người. Trên cả hai mặt của Bài vị chung, việc bố trí bài vị, hoặc di ảnh của những người đã khuất gần gũi với gia đình như ông bà, cha mẹ,… tùy theo vị trí mà đặt bài vị sang phải, trái, phải, trước, sau.

Trước các bài vị nên bố trí lư hương tùy theo kích thước ban thờ mà lựa chọn cho phù hợp. Thông thường, để đẹp thì lư hương ở giữa có kích thước lớn nhất. Trên bàn thờ nhất thiết phải có 2 ngọn đèn hoặc đèn dầu hoặc nến để thắp khi hành lễ. Trên bàn thờ bên phải và bên trái sẽ có thêm bình hương, lọ hoa, mâm bồng, đế đèn.

Không đặt bàn thờ ở lối đi. Nếu đặt ở lối đi ồn ào sẽ làm mất đi sự thanh tịnh nơi thờ tự. Như vậy, gia đình sẽ kém may mắn và tài lộc. Bát hương thờ gia tiên nên có tay cầm, bát hương thờ thần tài không nên có tay cầm. Chất liệu làm bát hương tốt nhất là sứ, sau đó là đồ đồng, không nên dùng đá hoa cương.

Bóng đèn phía trước không được xung với ban thờ, không được dùng đèn chiếu điểm. Bàn thờ cũng không được đặt dưới xà nhà, nếu không có vị trí nào đẹp hơn thì phải làm trần, ngoài ra không được có máy móc bên trên như điều hòa, máy hút mùi, loa đài. Không đặt bàn thờ nhìn ra Ngũ quỷ: Đông Bắc, Tây Nam (Không đặt bàn thờ hướng Đông Bắc nhìn Tây Nam hoặc ngược lại).

Không đặt bàn thờ ở hướng Đông, Đông Nam quay mặt về Tây. Không đặt bàn thờ trên nóc tủ. Không lấy gỗ đã qua sử dụng để làm bàn thờ. Bàn thờ Thần, Phật có thể đặt chung nhưng bát hương không nên đặt gần nhau. Bàn thờ tổ tiên không nên đặt chính giữa nhà, vì sợ hung. Thay vào đó, bàn thờ Phật có thể được đặt ở trung tâm của ngôi nhà. Bàn thờ tổ tiên và bàn thờ Phật không nên đặt đối diện nhau trong cùng một phòng. Di ảnh của người đã khuất không nên treo cao hơn bàn thờ.

Xem thêm: Cách lau dọn bàn thờ ngày Tết chuẩn để hút tài lộc vào nhà

Những điều không nên bày trên bàn thờ gia tiên ngày Tết

Bàn thờ là nơi thờ cúng tổ tiên nên những thứ không liên quan đến thờ cúng không bao giờ được bày lên bàn thờ. Các gia đình cũng phải lưu ý, không để những thứ bẩn thỉu, sát sinh, hoa quả cũ thối rữa lên bàn thờ, vì như vậy sẽ làm mất đi sự trang nghiêm, thanh tịnh.

Nhiều gia đình thường có thói quen bày hoa giả trên bàn thờ vì tiết kiệm được chi phí và không phải thay nước. Tuy nhiên, không nên bày hoa nhựa, hay đèn điện nhấp nháy trên bàn thờ. Tuy đắt hơn hoa giả một chút nhưng hoa thật thực sự thể hiện được tấm lòng thành kính của con cháu. Không nên đi chùa nào, chùa nào cũng xin phù hộ về đặt trên bàn thờ. Nếu bạn vào khu di tích mua những cành vàng lá ngọc đó thì nên hóa giải, không nên mang về nhà trưng bày.

Chúng ta chỉ nên thờ cúng của cải, đồ vật trong sáng, không nên cúng đồ cũ, tiền cổ, tiền giả… Ngoài ra trên bàn thờ không nên đặt chậu cây mà chủ yếu dùng hoa tươi để cúng.

Không dịch chuyển bát hương sai vị trí

Cuối năm, các gia đình đều lau dọn bàn thờ sạch sẽ để tiến hành bài trí đón Tết. Theo nhà phong thủy, không nên tùy tiện di chuyển bát hương. Nếu bát hương bị di chuyển sang hướng xấu, thậm chí có thể gây ra xui xẻo cho gia chủ.

Cần lưu ý, sau khi rút chân hương, chúng ta không nên cầm bát hương đổ hết tro ra ngoài. Bởi theo quan niệm của người xưa, cách làm này rất dễ gây tán tài, tán lộc. Chúng ta nên dùng chiếc thìa nhỏ, xúc từng thìa tàn hương đổ ra ngoài. Khi lau dọn, các gia đình nên dùng một chiếc khăn mới, lau từ cao xuống thấp. Nước lau là rượu có thêm nhánh gừng đập dập.

Xem thêm: Tốp 10 dịch vụ kiếm bạc triệu mỗi ngày tháng củ mật

Bàn thờ trên cùng không đặt cỗ mặn

Một số gia đình thường thờ Phật trên bàn thờ gia tiên nên phải đặt ở vị trí cao nhất. Ở những gia đình dành riêng một nơi phục vụ cho việc thờ tự thì bàn thờ tam cấp (3 tầng), nhị cấp (2 tầng) thường được ưu tiên sử dụng. Không nên bày biện đồ cúng mặn ở tầng cao nhất của ban thờ vì liên quan tới sát sinh, điều cấm kỵ trong nhà Phật cũng như tín ngưỡng dân gian. Ở tầng trên cùng có thể đặt hoa quả, bánh kẹo hoặc đồ chay nếu đủ rộng.

“Mâm cỗ cúng Tết nên đặt ở ban thờ dưới. Với những gia đình ở chung cư, do hạn chế về không gian, nên bàn thờ thường nhỏ không phân chia cấp bậc, treo như dạng xích đông, khi cúng cỗ mặn nên đặt riêng ra một chiếc bàn nhỏ ở phía bên dưới”.

Bát hương phải được gia chủ đặt chính giữa bàn thờ

Trên bàn thờ của tổ tiên, ở chính giữa phải được đặt bát hương (tượng trưng cho sự tinh tú) và trên bát hương có cây trụ để cắm hương vòng (tượng trưng cho trục vũ trụ), hai bát hương khác đặt ở bên trái và bên phải tạo nên tư thế tam tài; ở hai góc ngoài bao giờ cũng có hai cây đèn dầu (hoặc nến) tượng trưng cho mặt trời bên trái và mặt trăng ở bên phải.

Bát hương thờ tổ tiên nên chọn loại có tay cầm, bát hương thờ thần không nên chọn loại có tay cầm. Vật liệu bát hương tốt nhất phải được dùng bằng sứ, sau đó đến đồng, không được dùng đá hoa cương.

Đối với người Việt Nam, ngày Tết hàng năm là ngày đoàn tụ gia đình, đồng thời là dịp để tưởng nhớ tổ tiên, những người đã khuất. Chính vì lẽ đó, bàn thờ ngày Tết của người Việt cũng là một nét văn hóa đặc biệt của người Việt Nam chúng ta.

Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi Leading10.vn. Hy vọng qua bài viết này các bạn có thể hiểu được cách trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết cũng như giúp ích cho gia đình trong việc chăm sóc, trang trí Tết. Trang trí nơi thờ cúng trong dịp Tết đến xuân về là hành động thể hiện lòng hiếu thảo với tổ tiên, ông bà, cha mẹ, thành kính với thần linh. Cần phải thành tâm, thành ý, tránh suy diễn, sắp đặt cầu kỳ vừa tốn kém, vừa không phù hợp với ý nguyện của tổ tiên!

Xem thêm:

Tốp 10 lời chúc Tết 2022 cho các cặp đôi yêu nhau

Top 36 lời chúc năm mới đến người thân yêu vào năm 2022

Tốp 10 lời chúc tết 2022 bằng ngôn ngữ tiếng anh độc lạ nhất