Quá trình hình thành và phát triển ASEAN

Quá trình hình thành và phát triển ASEANThứ tư, 22/08/2018, 11 : 04I. SỰ HÌNH THÀNH CỦA ASEAN : Thương Hội các vương quốc Khu vực Đông Nam Á ( ASEAN ) được xây dựng ngày 8/8/1967 sau khi Bộ trưởng Ngoại giao các nước In-đô-nê-xia, Malaixia, Phi-líp-pin, Xin-ga-po và Xứ sở nụ cười Thái Lan ký bản Tuyên bố ASEAN ( Tuyên bố Băng-cốc ). Ngày 8/1/1984, Brunây Đaruxalam được kết nạp vào ASEAN, nâng số thành viên của Thương Hội lên thành sáu nước. …

I. SỰ HÌNH THÀNH CỦA ASEAN:

Thương Hội các vương quốc Khu vực Đông Nam Á ( ASEAN ) được xây dựng ngày 8/8/1967 sau khi Bộ trưởng Ngoại giao các nước In-đô-nê-xia, Malaixia, Phi-líp-pin, Xin-ga-po và Đất nước xinh đẹp Thái Lan ký bản Tuyên bố ASEAN ( Tuyên bố Băng-cốc ). Ngày 8/1/1984, Brunây Đaruxalam được kết nạp vào ASEAN, nâng số thành viên của Thương Hội lên thành sáu nước. Việt Nam gia nhập ASEAN ngày 28/7/1995 tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 28 tổ chức triển khai tại Brunây Đaruxalam, đưa tổng số thành viên của ASEAN lên thành bảy nước. Tháng 7/1997, Lào và Mianma trở thành thành viên thứ tám và thứ chín của Thương Hội. Căm-pu-chia gia nhập ASEAN tháng 4/1999, hiện thực hóa sáng tạo độc đáo xây dựng một Thương Hội gồm có tổng thể các vương quốc Khu vực Đông Nam Á .

II. CÁC MỐC QUAN TRỌNG TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA ASEAN:

Ngày 8/8/1967 : Thương Hội các vương quốc Khu vực Đông Nam Á ( ASEAN ) được xây dựng trên cơ sở Tuyên bố Băng-cốc với tiềm năng là tăng cường hợp tác kinh tế, văn hoá-xã hội giữa các nước thành viên, tạo điều kiện kèm theo cho các nước hội nhập sâu hơn với khu vực và quốc tế .
Năm 1971 : ASEAN ra Tuyên bố về Khu vực Hòa bình, Tự do và Trung lập ( ZOPFAN ), nhấn mạnh vấn đề quyết tâm của các nước ASEAN trong việc bảo vệ việc công nhận và tôn trọng Đông Nam Á là một khu vực độc lập, tự do và trung lập, không có sự can thiệp dưới bất kỳ hình thức và phương cách nào của các quốc tế khu vực. Theo đó, các vương quốc Khu vực Đông Nam Á cũng cam kết phối hợp nỗ lực lan rộng ra các nghành nghề dịch vụ hợp tác để góp thêm phần tăng cường sức mạnh, tình đoàn kết và mối quan hệ gắn bó hơn nữa .
Năm 1976 : Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Khu vực Đông Nam Á ( TAC ) và Tuyên bố về sự Hòa hợp ASEAN. Mong muốn thôi thúc tự do và không thay đổi khu vực trải qua việc tôn trọng công lý và lao lý và nâng cao năng lực tự cường khu vực của các nước ASEAN liên tục được bộc lộ trong Hiệp ước về Thân thiện và Hợp tác ở Khu vực Đông Nam Á ( TAC ), được các Nhà chỉ huy ký trải qua ngày 24/2/1976 tại Bali, In-đô-nê-xia nhân ngày Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ nhất. Hiệp ước gồm 5 chương, 20 điều, nêu mục tiêu, nguyên tắc, cam kết của các vương quốc thành viên duy trì quan hệ thân thiện, hợp tác và xử lý tự do các tranh chấp. Hiệp định đã đặt nền móng cho việc kiến thiết xây dựng chuẩn mực ứng xử giữa các vương quốc ở khu vực nhằm mục đích thôi thúc nền tự do vĩnh viễn, sự thân thiện và hợp tác giữa nhân dân các vương quốc tham gia Hiệp ước. Cùng với quy trình ASEAN lan rộng ra quan hệ đối ngoại của ASEAN, các Đối tác của ASEAN đã lần lượt tham gia vào Hiệp ước TAC. Do đó, Hiệp ước đã được sửa đổi 3 lần : lần thứ nhất vào ngày 15/12/1987 bằng nghị định thư lan rộng ra văn kiện cho các vương quốc ngoài Khu vực Đông Nam Á tham gia vào TAC ; lần thứ hai vào ngày 25/7/1998 với nghị định thư lao lý sự đồng thuận thiết yếu của tổng thể các vương quốc thành viên ASEAN để các vương quốc ngoài ASEAN hoàn toàn có thể tham gia TAC ; và lần thứ ba vào ngày 23/7/2010 bằng nghị định thư được cho phép các tổ chức triển khai quốc tế / khu vực, trong đó có EU, tham gia TAC. Cùng với việc ký kết TAC, tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ nhất, các nước ASEAN cũng ra Tuyên bố về sự Hòa hợp ASEAN ( Tuyên bố Bali ), khẳng định chắc chắn các nỗ lực thôi thúc độc lập, tân tiến, phồn vinh và phúc lợi của nhân dân các nước thành viên và cam kết lan rộng ra hợp tác ASEAN trong các nghành nghề dịch vụ kinh tế, xã hội, văn hóa truyền thống và chính trị .
Năm 1992 : Hiệp định Khung về tăng cường hợp tác kinh tế ASEAN và thỏa thuận hợp tác về Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN ( AFTA ) : Trong quy trình hội nhập và phát triển của Thương Hội, hợp tác kinh tế luôn là một trụ cột quan trọng, mở màn với việc ký kết “ Hiệp định Khung về tăng cường hợp tác kinh tế ASEAN ” vào dịp Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ tư, tổ chức triển khai tại Xinh-ga-po từ ngày 27-28 / 1/1992. Hiệp định đã tạo khuôn khổ cơ bản cho hợp tác ASEAN trên sáu nghành, gồm có : thương mại và công nghiệp ; tài nguyên và nguồn năng lượng ; kinh tế tài chính và ngân hàng nhà nước ; lương thực, nông và lâm nghiệp ; giao thông vận tải vận tải đường bộ và bưu chính – viễn thông. Nhân dịp này, 5 nước thành viên bắt đầu của ASEAN cũng ký thỏa thuận hợp tác về lập Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN ( AFTA ), đặt nền tảng quan trọng cho lan rộng ra hợp tác kinh tế-thương mại và thiết kế xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN ( AEC ) sau này .
Năm 1994 : Diễn đàn khu vực ASEAN ( ARF ) được xây dựng : Hợp tác về chính trị-an ninh trong ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác chiến lược cũng ngày càng được củng cố và phát triển. Một trong những tác dụng tiêu biểu vượt trội của quy trình này là Diễn đàn Khu vực ASEAN ( ARF ) được khởi xướng và đi vào hoạt động giải trí từ tháng 7/1994, với sự tham gia của 18 nước trong và ngoài khu vực ( gồm có 6 nước thành viên ASEAN, Mỹ, Nhật, Trung Quốc, Nga, Canađa, Liên minh châu Âu, Ôxtrâylia, Niu Dilân, Nước Ta, Lào, Nước Hàn và Papua Niu Ghinê ). Đến nay ARF đã trở thành một forum bảo mật an ninh thường niên và là một chính sách quan trọng cho hợp tác chính trị-an ninh ở Đông Á, với 27 thành viên, gồm hàng loạt 10 Quốc gia Thành viên ASEAN, 10 bên đối thoại của ASEAN ( Mỹ, Nhật, Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Nước Hàn, Ô-xtrây-lia, Niu Di-lân, Ca-na-đa, Liên minh Châu Âu ) và các nước Papua Niu Ghi-nê, Mông Cổ, Bắc Triều Tiên, Pa-kix-tan, Băng-la-đét, Xri-lan-ka, Timo-Létxtê .
Năm 1995 ký kết Hiệp ước về khu vực Khu vực Đông Nam Á không vũ khí hạt nhân ( SEANWFZ ) : Một trong những thành tố cơ bản của Tuyên bố Cua-la Lăm-pơ năm 1971 là ý tưởng sáng tạo thiết lập khu vực Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, do những khó khăn vất vả nội bộ của các nước thành viên cũng như toàn cảnh chính trị của khu vực, đề xuất kiến nghị chính thức của ý tưởng sáng tạo này chỉ được đưa ra vào giữa những năm 1980. Sau 10 năm đàm phán, Hiệp ước về Khu vực Khu vực Đông Nam Á không có Vũ khí Hạt nhân được chính thức ký tại Băng-cốc ngày 15/12/1995, nhân ngày Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ năm. Theo đó, các bên tham gia Hiệp ước không được phát triển, sản xuất, tìm cách chiếm hữu, trấn áp hoặc lắp ráp vũ khí hạt nhân ; không phân phối nguồn hoặc các vật tư hoặc thiết bị hạt nhân cho các vương quốc không có vũ khí hạt nhân. Hiệp định được đi kèm một Nghị thư mở ngỏ cho sự tham gia của các nước chiếm hữu vũ khí hạt nhân, gồm có Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh và Hoa Kỳ. Hiện nay các nước ASEAN đang thực thi tham vấn, thôi thúc 5 vương quốc này tham gia vào Nghị định thư .
Tháng 12/1997 ASEAN đã trải qua Tầm nhìn ASEAN 2020 : nhân kỷ niệm 30 năm ngày xây dựng Thương Hội, Hội nghị cấp cao ASEAN không chính thức lần II ( Kua-la Lăm-pơ, Ma-lai-xi-a, tháng 12/1997 ) đã trải qua văn kiện quan trọng Tầm nhìn ASEAN 2020, nêu khuynh hướng phát triển lớn của ASEAN trong những thập kỷ đầu thế kỷ 21, hướng tới tiềm năng thiết kế xây dựng một tập hợp hài hòa các dân tộc bản địa ở Khu vực Đông Nam Á, sống trong tự do, không thay đổi và thịnh vượng, kết nối ngặt nghèo với nhau trong mối quan hệ đối tác chiến lược năng động và một hội đồng của các xã hội đùm bọc lẫn nhau. Theo đó, Tầm nhìn ASEAN 2020 cũng nêu những tiềm năng đơn cử trong các nghành chính trị, bảo mật an ninh, kinh tế, xã hội, văn hoá và quan hệ đối ngoại. Đây là văn bản có ý nghĩa so với quy trình phát triển của Thương Hội, đặt nền tảng cho việc hình thành và thực thi các tiềm năng kiến thiết xây dựng Cộng đồng ASEAN .

Năm 2002: ASEAN và Trung Quốc ký Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) : Trước những căng thẳng do tranh chấp trên biển Đông giữa một số nước thành viên ASEAN và Trung Quốc, Ngoại trưởng 10 nước ASEAN và Trung Quốc đã tiến hành đàm phán và ký Tuyên bố về Cách Ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) vào ngày 4/11/2002 tại Phnôm Pênh. Tuyên bố nêu cam kết của các bên ký kết giải quyết bằng biện pháp hòa bình các tranh chấp, không sử dụng vũ lực và thông qua đàm phán giữa các bên liên quan. Các bên cũng cam kết kiềm chế, không làm phức tạp thêm tình hình; thực thi các biện pháp xây dựng lòng tin, tổ chức đối thoại và trao đổi quan điểm giữa các quan chức quốc phòng, quân sự của các bên tranh chấp; đồng thời nghiên cứu và tiến hành các hoạt động hợp tác trên các lĩnh vực bảo vệ môi trường biển, nghiên cứu khoa học biển, an toàn hàng hải và thông tin liên lạc, tìm kiếm cứu hộ cứu nạn và phòng chống tội phạm xuyên quốc gia. Các nước ASEAN và Trung Quốc sau đó đã thông qua Quy tắc Hướng dẫn thực thi DOC vào ngày 20/7/2011 tại Bali, In-đô-nê-xia, bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (AMM) lần thứ 44. Quy tắc Hướng dẫn là văn bản tái khẳng định cam kết của các nước ASEAN và Trung Quốc trong việc thực thi đầy đủ và nghiêm túc DOC, thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải, hợp tác xây dựng lòng tin và giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Luật biển của Liên hợp quốc (UNCLOS). Đây là một bước tiến có ý nghĩa đối với quá trình giải quyết các tranh chấp ở biển Đông, tạo điều kiện để các bên tiến hành hợp tác xây dựng lòng tin, hướng tới xây dựng bộ Quy tắc Ứng xử (COC) có tính ràng buộc pháp lý đối với các bên ở biển Đông.

Năm 2003 Thông qua Tuyên bố về sự hòa hợp ASEAN II : Tại Hội nghị Cấp cao lần thứ 9 ( Bali, In-đô-nê-xi-a, tháng 10/2003 ), ASEAN đã ra Tuyên bố Hòa hợp ASEAN II ( hay còn gọi là Tuyên bố Ba-li II ), chính thức hóa việc thực thi ý tưởng sáng tạo về 3 trụ cột của Cộng đồng ASEAN. Tuyên bố khẳng định chắc chắn quyết tâm của các nước ASEAN kiến thiết xây dựng Cộng đồng ASEAN dựa trên ba trụ cột : Cộng đồng An ninh ( ASC ), Cộng đồng Kinh tế ( AEC ) và Cộng đồng Văn hoá-Xã hội ( ASCC ) ; đồng thời cũng phác thảo những ý tưởng sáng tạo lớn của từng Cộng đồng .
Năm 2005 : Hội nghị Cấp cao Đông Á ( EAS ) : Một mốc lớn khác trong tiến trình hội nhập và phát triển của ASEAN là Hội nghị Cấp cao Đông Á ( EAS ) lần thứ nhất, được tổ chức triển khai tại Cua-la Lăm-pơ, Ma-lai-xia tháng 12/2005, với sự tham gia của nguyên thủ các nước thành viên ASEAN, Ốt-xtrây-li-a, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Nước Hàn và Niu-Dilân. Tại Hội nghị này, Lãnh đạo các nước đã ký Tuyên bố chung về Cấp cao Đông Á, trong đó đề ra tiềm năng, nguyên tắc, nghành và các phương pháp chính cho hoạt động giải trí của EAS. Theo đó, EAS sẽ là forum của các Lãnh đạo đối thoại về các yếu tố kế hoạch nhằm mục đích tương hỗ tiềm năng thiết kế xây dựng hội đồng ở khu vực Đông Á ; là một tiến trình mở và thu nạp, trong đó ASEAN giữ vai trò chủ yếu ; bổ trợ và tương hỗ cho các forum khu vực khác hiện có, họp hàng năm do ASEAN chủ trì nhân ngày Cấp cao ASEAN. Lãnh đạo các nước đã nhất trí xác lập 5 nghành nghề dịch vụ hợp tác ưu tiên ( trong số gần 20 nghành được đề cập đến trong tranh luận ) gồm nguồn năng lượng, kinh tế tài chính, giáo dục, thiên tai và bệnh dịch. Nhân dịp kỷ niệm 5 năm xây dựng EAS, Hội nghị Cấp cao EAS lần thứ 5 ( tổ chức triển khai ngày 30/10/2010 tại TP. Hà Nội ) đã trải qua Tuyên bố TP.HN kỷ niệm 5 năm xây dựng tiến trình EAS, trong đó khẳng định chắc chắn lại các nguyên tắc, tiềm năng, thể thức và các nghành nghề dịch vụ hợp tác ưu tiên trong EAS. Theo đó, ngoài 5 nghành nghề dịch vụ ưu tiên, các Lãnh đạo EAS cũng nhất trí lan rộng ra hợp tác Diễn đàn ra các yếu tố chính trị-an ninh ; thực thi 2 nghiên cứu và điều tra song song về năng lực thiết lập Khu vực Mậu dịch Tự do Đông Á là CEPEA ( Đối tác Kinh tế Toàn Diện Đông Á ) và EAFTA ( Khu vực Mậu dịch Tự do Đông Á ). Hội nghị Cấp cao EAS-5 cũng ra quyết định hành động mời Nga và Mỹ chính thức tham gia Cấp cao Đông Á mở màn từ Cấp cao EAS-6 cuối năm 2011 tại Indonesia .
Tại Hội nghị Cấp cao Đông Á lần thứ 6 ( tổ chức triển khai ngày 19/11/2011 tại Bali, In-đô-nê-xia ), Nga và Mỹ đã tham gia với tư cách Thành viên Chính thức của EAS. Các Lãnh đạo EAS đã ra « Tuyên bố EAS về các Nguyên tắc Quan hệ cùng có lợi. »
1/2007 : Quyết định đẩy nhanh tiến trình kiến thiết xây dựng Cộng đồng ASEAN và kiến thiết xây dựng Hiến chương ASEAN : Để kịp thích ứng với những chuyển biến nhanh gọn và phức tạp của tình hình quốc tế và khu vực cũng như trên cơ sở những thành tựu của ASEAN trong 40 năm qua, nhất là hiệu quả thực thi Chương trình Hành động Viên Chăn ( VAP ), Lãnh đạo các nước ASEAN tháng 1/2007 đã quyết tâm đẩy nhanh tiến trình link nội khối dựa trên cơ sở pháp lý là Hiến chương ASEAN, nhất trí vì tiềm năng hình thành Cộng động ASEAN vào năm năm ngoái ( thay vì vào năm 2020 như thỏa thuận hợp tác trước kia ) .
11/2007 : Hướng tới tiềm năng thiết kế xây dựng hội đồng, ASEAN đã nỗ lực kiến thiết xây dựng và Hiến chương ASEAN được ký ngày 20 tháng 11 năm 2007 tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 13. Hiến chương sinh ra, tạo tư cách pháp nhân cho ASEAN là một tổ chức triển khai hợp tác khu vực ; đồng thời cũng tạo cơ sở pháp lý và khuôn khổ thể chế để ngày càng tăng link và hợp tác ASEAN, giúp kiến thiết xây dựng ASEAN trở thành một tổ chức triển khai kết nối hơn và hoạt động giải trí hiệu suất cao hơn, trước mắt là tương hỗ tiềm năng hình thành Cộng đồng ASEAN. Sự ràng buộc về pháp lý cùng với sự thay đổi về cỗ máy tổ chức triển khai và phương pháp hoạt động giải trí của ASEAN sẽ giúp thực thi tráng lệ các thỏa thuận hợp tác, nâng cao chất lượng và hiệu suất cao hợp tác, làm cho ASEAN trở thành một thực thể chính trị-kinh tế ngày càng kết nối hơn .
Ngày 15/12/2008 : Hiến chương ASEAN có hiệu lực hiện hành .
Tháng 2/2009 : Lộ trình thiết kế xây dựng Cộng đồng ASEAN được các nhà Lãnh đạo ASEAN trải qua tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 14 tại Hủa hỉn, xứ sở của những nụ cười thân thiện, gồm có các Kế hoạch toàn diện và tổng thể kiến thiết xây dựng các Cộng đồng trụ cột Chính trị-An ninh, Kinh tế và Văn hóa Xã hội ASEAN .
Kế hoạch công tác làm việc về Sáng kiến Liên kết ASEAN quy trình tiến độ II ( 2009 – năm ngoái ), như một văn kiện kế tục Chương trình Hành động Viên chăn ( VAP ), giúp ASEAN tăng nhanh các nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển, ngày càng tăng link khu vực và thực thi thành công xuất sắc tiềm năng kiến thiết xây dựng Cộng đồng cũng đã được trải qua dịp này .

Năm 2009: Uỷ ban Liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR) được thành lập.

Năm 2010 : Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN ( MPAC ) : Để tương hỗ đắc lực cho tiến trình hội nhập và thiết kế xây dựng Cộng đồng ASEAN, đồng thời bảo vệ vai trò TT của ASEAN trong cấu trúc khu vực năng động đang hình thành, các nước ASEAN đã nhất trí tăng cường liên kết ASEAN và giữa ASEAN với khu vực. Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 17 diễn ra vào tháng 12/2010 tại Thành Phố Hà Nội, các Nhà Lãnh đạo ASEAN đã trải qua Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN ( MPAC ), trong đó đề ra các giải pháp đơn cử thực thi liên kết ASEAN về hạ tầng, thể chế và người dân. Việc tăng cường liên kết có ý nghĩa quan trọng, tương hỗ tăng trưởng kinh tế trong ASEAN, tạo thuận tiện cho mạng lưới sản xuất chung, thôi thúc thương mại nội khối, lôi cuốn góp vốn đầu tư vào khu vực ; đồng thời tăng cường nữa kết nối về văn hóa truyền thống và lịch sử vẻ vang giữa các vương quốc thành viên .
Quyết định lan rộng ra Hội nghị Cấp cao Đông Á cho Nga và Mỹ tham gia ; Quyết định triệu tập Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN lan rộng ra ( ADMM + ), gồm các BT QF ASEAN và 8 nước đối thoại. Uỷ ban Thúc đẩy và Bảo vệ Quyền của Phụ nữ và Trẻ em ( ACWC ) được xây dựng .
11/2011 Tuyên bố Bali về Cộng đồng ASEAN trong Cộng đồng ASEAN trong Cộng đồng các Quốc gia Toàn cầu ( Tuyên bố Hòa hợp Bali III ) : Bên cạnh việc dành ưu tiên thực thi hiệu suất cao và đúng hạn tiềm năng thiết kế xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm năm ngoái, các vương quốc thành viên ASEAN cũng chú trọng các nỗ lực nhằm mục đích nâng cao vai trò và vị thế của Thương Hội trên trường quốc tế. Trên cơ sở đó, tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 19 tổ chức triển khai tại Bali, In-đô-nê-xia từ ngày 17-19 / 11/2011, các Nhà Lãnh đạo ASEAN đã ký trải qua “ Tuyên bố Bali về Cộng đồng ASEAN trong Cộng đồng các Quốc gia Toàn cầu ”. Tuyên bố chứng minh và khẳng định quyết tâm cũng như cam kết của các nước ASEAN thiết kế xây dựng lập trường, quan điểm chung trong việc hợp tác ứng phó với các yếu tố toàn thế giới ; nâng cao vai trò và lời nói của ASEAN tại các chính sách quốc tế như Liên hợp quốc ( UN ), Tổ chức Thương mại Thế giới ( WTO ), Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Tỉnh Bình Dương ( APEC ) …, qua đó góp phần tích cực hơn vào các nỗ lực chung nhằm mục đích duy trì môi trường tự nhiên độc lập, không thay đổi cho phát triển trong khu vực cũng như trên quốc tế .

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh