Đặc sắc Lễ hội Ok Om Bok của đồng bào Khmer tại Cần Thơ

1 Nguồn gốc của Lễ hội Ok Om BokLễ hội Ok Om Bok được người Khmer Nam bộ tổ chức triển khai định kỳ như một tập tục đã lưu truyền hàng trăm năm. Nguồn gốc lễ hội xuất phát từ việc người dân hầu hết làm nông nghiệp nên gắn bó rất mật thiết và luôn tôn thờ vạn vật thiên nhiên như những vị thần bảo lãnh, cho họ đời sống ấm no. Theo ý niệm của tộc người này, mặt trăng được xem là thần quản lý thời hạn, thủy triều và thời tiết. Vì thế, sau khi mùa mưa kết thúc, người dân sẽ tổ chức triển khai Lễ hội Ok Om Bok để nghênh đón mùa khô và thành kính tạ ơn mặt trăng đã ban mưa cho họ để mùa màng tốt tươi, bội thu .

Mặt trăng là vị thần bảo hộ được người dân tộc Khmer kính trọng và tôn tho

Lễ hội Ok-Om-Bok nằm trong list những lễ hội quan trọng nhất của người Khmer Cần Thơ, thường được tổ chức triển khai với quy mô trong mái ấm gia đình hoặc tại những ngôi chùa lớn. Yêu cầu nơi sắp lễ phải phẳng phiu, thoáng đãng, có ánh trăng soi sáng. Xuyên suốt lễ hội là những hoạt động giải trí đậm chất văn hóa truyền thống, tín ngưỡng như lễ cúng trăng, lễ thả đèn gió, đèn nước ; hội đua ghe ngo …

Xem thêm: Lễ vía Bà Thiên Hậu và nét văn hóa của người Hoa ở Cần Thơ

2 Thời gian tổ chức triển khai Lễ hội Ok Om BokOk Om Bok đã có nguồn gốc rất truyền kiếp, người Khmer thời nay làm theo tập tục cha ông truyền lại nên tổ chức triển khai lễ hội hàng năm vào ngày rằm tháng 10 Âm lịch. Theo khoa học thì đây là thời gian ở đầu cuối của một chu kỳ luân hồi để mặt trăng xoay hết một vòng quanh Trái đất, còn trong nông nghiệp thì đây là thời gian kết thúc mùa vụ trong năm .

Lễ hội Ok Om Bok được tổ chức định kỳ hàng năm, thể hiện niềm tin của cộng đồng người Khmer, cùng đồng thời là cách gìn giữ những giá trị văn hóa lâu đời

Lễ hội Ok Om Bok cùng với Tết truyền thống Lễ Cholchonam Thomay là một trong hai lễ hội lớn nhất trong năm của người dân tộc bản địa Khmer Nam bộ. Cho đến thời gian hiện, dù đời sống của người dân Cần Thơ đã ngày càng tăng trưởng, văn hóa truyền thống có những nét xen kẽ giữa những dân tộc bản địa nhưng lễ hội này vẫn được duy trì tổ chức triển khai như một nét văn hóa truyền thống đặc trưng. Lễ hội vừa để duy trì, bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn, vừa là điểm lôi cuốn của du lịch Cần Thơ so với hành khách cả trong và ngoài nước .3 Người Khmer tại Cần Thơ tổ chức triển khai lễ hội Ok Om Bok như thế nào ?3.1 Các bước sẵn sàng chuẩn bị cho Lễ hội Ok Om BokĐể sẵn sàng chuẩn bị tốt nhất cho lễ cúng trăng, người Khmer sẽ phải sẵn sàng chuẩn bị vừa đủ cả phần trang trí và phần lễ. Đối với phần trang trí, thường sẽ là một chiếc cổng bằng tre, bên trên gắn thêm hoa lá để trang trí. Trên cổng sẽ giăng thêm một dây trầu với 12 lá trầu cuốn tròn, có ý nghĩa tượng trưng cho 12 tháng trong năm. Thêm một dây cau có 7 trái, vỏ chẻ ra hai bên như hai cánh con ong để tượng trưng cho 7 ngày của tuần .

Người dân cùng nhau chuẩn bị sẵn sàng rất đầy đủ cả về phần lễ và những tiết mục rực rỡ để trình diễn trong đêm Lễ hội Ok Om BokMâm cúng Lễ hội Ok Om Bok gồm có những loại trái cây và nông sản phong phú. Ngoài ra, người đồng bào Khmer còn làm thêm cốm dẹp để dâng lên mặt trăng. Bởi vì trong tiếng Khmer, ” Ok ” có nghĩa là đút còn ” Om-bok ” có nghĩa là cốm dẹp. Như vậy tên lễ hội này hoàn toàn có thể hiểu là hành vi đưa cốm dẹp vào miệng ăn. Nghi thức này mang ý nghĩa tâm linh to lớn, là sự tôn kính và biết ơn của đồng bào Khmer .

Lễ hội được tổ chức triển khai trên chùa cùng sự tham gia của phần đông bà con, những đứa trẻ cũng được mái ấm gia đình đưa đến để cầu phúc và sức khỏe thể chất3.2 Lễ hội Ok Om Bok có gì rực rỡ ?Các nghi thức của Lễ hội Ok Om Bok như Một số lễ hội của người Khmer tại Cần Thơ khác, lúc bấy giờ đã có nhiều sự biến hóa, tại những địa phương khác nhau, nếp sống của đồng bào Khmer khác nhau cũng dẫn đến sự độc lạ trong quy trình tổ chức triển khai. Tuy nhiên điểm đặc trưng lớn nhất của lễ hội này chính là nằm ở lễ thả đèn gió và hội đua ghe ngo. Ở hội đồng người Khmer tại toàn bộ những tỉnh thành phía Nam, lễ cúng trăng luôn luôn gắn với hai nghi lễ này .Đầu tiên là lễ thả đèn, người dân sẽ dùng đèn gió do tự tay họ tạo ra sự. Loại đèn gió này cấu trúc từ những cây nan tre, giấy quyến và dùng dây kẽm để cố định và thắt chặt. Đèn có hình vuông vắn hoặc tròn, loại đèn tròn thì thông dụng hơn. Những bàn tay khôn khéo uốn những nan tre đã được chuốt nhẵn thành từng vòng tròn có đường kính khoảng chừng 1 mét, sau đó gắn những nan tròn ấy với nhau tạo thành khối trụ có chiều cao khoảng chừng 2 mét., Xung quanh khối trụ tròn được dán kín bằng giấy quyến, phần đáy đèn để trống, gắn vào một ” ổ nhện ” làm từ kẽm có kích cỡ lớn. ” Ổ nhện ” này phủ lên một lớp gòn ta đã được tẩm ướt bằng dầu phộng .

Tục lệ thả đèn là một phần không hề thiếu trong Lễ hội Ok Om BokKhi thả đèn, người ta sẽ đốt lớp gòn rồi cùng nhau góp phần để nâng đèn lên cao. Nhiệt độ tỏa ra sẽ khiến giấy quyến bao quanh đèn bị căng phồng, tạo ra lực đẩy lớn. Người dân sẽ khôn khéo nâng đèn lên, nương tay theo lực đẩy và hướng gió, sau đó buông ra khi đèn đã đủ lực để bay lên mà không vị chao nghiêng. Tục thả đèn này được người dân thực thi như một cách gửi lòng tôn kính và sự biết ơn đến thần mặt trăng. Bên cạnh đó cũng gửi gắm những nguyện cầu để nhận được nhiều sự phù hộ từ thần linh. Khá giống với tục lệ này, Hội hoa đăng Cần Thơ lại có tập tục thả đèn rên sông nhưng có cùng ý nghĩa cầu nguyện bình an và suôn sẻ .

Những chiếc đèn lớn tỏa nắng rực rỡ bay lên, mang theo nguyện cầu của người Khmer gửi gắm đến thần mặt trăngCòn đua ghe ngo là một môn thể thao đã rất quen thuộc với người dân miền sông nước, cũng là phần không hề thiếu trong Lễ hội Ok Om Bok. Ban đầu, đua ghe chỉ là một game show dân gian, được tổ chức triển khai vào đêm cúng trăng. Trò chơi như một cách người dân vui hội, cùng nhau quây quần cho không khí thêm tưng bừng. Dần dần, game show này đã trở thành một lễ hội, tổ chức triển khai với quy mô lớn, lôi cuốn rất nhiều người cùng tham gia. Thậm chí lễ còn có sự tham gia của những vận động viên chuyên nghiệp, tranh tài để nhận phần thưởng mê hoặc .

Những con ghe lớn, được trang trí tỏa nắng rực rỡ, chuẩn bị sẵn sàng nghênh chiến và mang về thắng lợi cho những đội chơi

Ghe ngo được làm từ thân cây, nên còn được gọi với cái tên khác là thuyền “độc mộc”. Ghe có chiều dài khoảng từ 22 đến 24 mét, mỗi ghe có từ 50 đến 60 vận động viên dùng dầm gỗ để đánh ghe. Loại ghe ngo này có mũi và lái cong cong, thân được trang trí thêm những hoa văn tinh tế, phần đầu khắc hình con thú đại diện cho từng đội đua. Đối với người dân tộc Khmer, ghe được xem là tài sản quý giá giá, là kế mưu sinh, cũng là công cụ đã gắn bó với biết bao nhiêu thế hệ. Thế nên trò chơi này trong Lễ hội Ok Om Bok như một sự thôi thúc sức khỏe, thôi thúc nhiệt huyết và nỗ lực bên trong mỗi người, cũng là bài học của các thế hệ đi trước răn dạy con cháu thế hệ sau phải không ngừng phấn đấu vươn lên.

Những người trẻ tuổi trai tráng đang cố gắng nỗ lực rất là để đưa ghe về đích nhanh nhấtTrên đây là những thông tin về Lễ hội Ok Om Bok truyền thống cuội nguồn của đồng bào Khmer mà cẩm nang du lịch của MIA.vn muốn ra mắt đến bạn. Với những ý nghĩa to lớn trong truyền thống văn hóa truyền thống và giá trị lịch sử dân tộc, đây là một trong những lễ hội rất đáng để bạn thưởng thức khi có dịp đến với miền đất Cần Thơ sông nước .

Source: https://evbn.org
Category: Lễ Hội