Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải – Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng

Cùng THPT Sóc Trăng khám phá 1 số ít bài văn mẫu : nghiên cứu và phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải .

Dàn ý nghiên cứu và phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải

1. Mở bài

  • Vài nét về nhà thơ Thanh Hải: Một nhà thơ có thể nói là đã cống hiến cả đời mình cho cách mạng.
  • Giới thiệu về hoàn cảnh ra đời đặc biệt của bài thơ: được viết trong những ngày cuối cùng Thanh Hải nằm trên giường bệnh, cả cuộc đời ông đã dùng để cống hiến cho cách mạng, giờ đây ông lại cất lên niềm khát khao, niềm mong mỏi có thể tiếp tục cống hiến “mùa xuân nho nhỏ” cho cuộc đời này.

2. Thân bài

a. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên đất nước (Khổ 1)

– Nhà thơ vẽ ra trước mắt fan hâm mộ bức tranh vạn vật thiên nhiên mùa xuân với :

  • Không gian: cao rộng của bầu trời, dài rộng của “dòng sông xanh”
  • Âm thanh: âm thanh rộn rã vui tươi của “chim chiền chiện”
  • Màu sắc: xanh của dòng sông, tím của hoa

⇒ Nghệ thuật hòn đảo cú pháp : khoảng trống cao rộng, sắc tố tươi đẹp và âm thanh rộn ràng như thiết tha mời gọi níu giữ con người ở lại với đời sống, với mùa xuân xứ Huế tươi đẹp này
– Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân của vạn vật thiên nhiên :

  • Nhà thơ có cái nhìn trìu mến với cảnh vật
  • Đưa tay ra “hứng” “giọt long lanh”: là giọt sương, cũng có thể là ẩn dụ chuyển đổi cảm giác chỉ tiếng chim “hót vang trời”

⇒ Cảm xúc ngây ngất trước vẻ đẹp của mùa xuân của vạn vật thiên nhiên, khao khát hòa mình với vạn vật thiên nhiên đất trời. Tác giả đã sử dụng giải pháp tu từ ẩn dụ, nói về giọt lộng lẫy và tiếng chim thực ra là nói về những điều tinh túy, đẹp tươi của đời sống con người .

b. Cảm xúc về mùa xuân của đất nước và con người (khổ 2 + 3)

  • Mùa xuân của đất nước gắn với hình ảnh người cầm súng (những người làm nhiệm vụ chiến đấu) và hình ảnh “người ra đồng”, “lộc”- niềm hi vọng tươi sáng đang theo họ đi khắp nơi hay hay chính họ đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên đất nước.
  • Nhịp độ khẩn trương : “Tất cả như…xôn xao” – Công cuộc xây dựng mùa xuân của đất nước diễn ra khẩn trương, sôi động.

⇒ Nghệ thuật điệp cấu trúc, từ láy … => Nhà thơ như reo vui trước niềm tin lao động khẩn trương của con người tạo ra sự mùa xuân của quốc gia .

  • Nhà thơ nhắc lại về lịch sử bốn nghìn năm “vất vả và gian lao” của đất nước đầy tự hào, đồng thời tin tưởng vào tương lai tươi đẹp của đất nước mai sau bằng hình ảnh so sánh đẹp mang nhiều ý nghĩa “Đất nước như vì sao…phía trước”.

c. Ước nguyện của tác giả

Sự quy đổi ngôi thứ “ tôi ” -> “ ta ”
=> Nói lên quan hệ giữa cá thể và hội đồng
– Điệp ngữ “ ta làm ”, nói lên sự quyết tâm, lối liệt kê : con chim, cành hoa, nốt nhạc -> Yếu tố tạo nên mùa xuân
– Nốt nhạc trầm là hình tượng cho sự góp sức thầm lặng
=> Liên tưởng anh người trẻ tuổi trong “ Lặng lẽ Sapa ”, chị quét rác trong “ Tiếng chổi tre ”
– Giải thích tựa bài thơ
– Điệp ngữ “ dù là ”
=> Như lời nhắn nhủ giữa người đi trước và người đi sau
– Lối hoán dụ người tóc bạc, tuổi 20 -> tuổi trẻ -> tuổi già -> Sự góp sức không phân biệt tuổi tác, thứ bậc, giới tính, giai cấp .

d. Lời ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế

  • Giai điệu được cất lên chính là điệu hát truyền thống của xứ Huế mộng mơ
  • “Mùa xuân ta xin hát”: không chỉ mở ra không gian nó còn mở ra niềm tự hào về lối sống nghĩa tình của cha ông.

=> Bài thơ bộc lộ lòng yêu vạn vật thiên nhiên, quốc gia con người, sự góp sức thầm lặng, mối quan hệ cá thể và hội đồng .

3. Kết bài

  • Khái quát những đặc sắc về nghệ thuật làm nên thành công của bài thơ: Thể thơ năm chữ, có nhạc điệu trong sáng, thiết tha gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, nhiều so sánh và ẩn dụ sáng tạo.
  • Liên hệ trình bày khát vọng cống hiến của thế hệ trẻ cho cuộc đời.

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 1

Tình yêu vạn vật thiên nhiên, yêu quốc gia, con người luôn là một niềm cảm hứng bất tận trong thơ ca. Thế nhưng, những tình cảm yêu quý đó được xuất phát trong thực trạng nào mới là điều mà bạn đọc đặc biệt quan trọng quan tâm. Có nhà thơ biểu lộ trong những bài thơ ca về cuộc chiến tranh, có nhà thơ lại viết về nó trong thời bình. Còn Thanh Hải, ông đã viết bài thơ Mùa xuân nho nhỏ vào tháng 11 năm 1980, khi đang nằm trên giường bệnh, một tháng trước khi qua đời. Bài thơ bộc lộ tình cảm yêu quý, thiết tha của Thanh Hải so với vẻ đẹp của quốc gia khi vào xuân, mong ước hiến dâng toàn vẹn cuộc sống của mình cho quê nhà, quốc gia .
Mở đầu bài thơ là hình ảnh bức tranh vạn vật thiên nhiên xứ Huế mộng mơ :
“ Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc ”
Nhà thơ đã gợi tả ra trước mắt người đọc một bức tranh vạn vật thiên nhiên thơ mộng với hình ảnh bông hoa tím. Giữa một dòng sông êm đềm, Open một bông hoa màu tím mang vẻ đẹp đằm thắm, dịu dàng êm ả. Động từ “ mọc ” được hòn đảo lên đầu câu tạo sự quá bất ngờ, thú vị khi nhà thơ biết rằng đất trời đang vào xuân. Sự phối hợp giữa hai sắc tố : tím, xanh làm hiện lên một bức tranh thật đẹp và hài hòa. Trên nền bức tranh tĩnh động ấy là sự hoạt động của sự vật và con người :
“ Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng ”
Ở đây, ta hoàn toàn có thể thấy hình ảnh bức tranh vạn vật thiên nhiên được mở ra một cách rõ nét hơn, từ chiều dài của dòng sông đến độ cao của khung trời. Tiếng hót của chim chiền chiện vang lên cả một vùng trời, như lan tỏa tới con người sức sống mãnh liệt của tự nhiên. Nghệ thuật ẩn dụ quy đổi cảm xúc “ Tôi đưa tay tôi hứng ” cho thấy cái nét rực rỡ, nét độc lạ trong thơ của Thanh Hải. Âm thanh vốn là thứ chỉ nghe được, không nhìn thấy và chớp lấy được. Vậy mà nó lại hóa thành từng giọt lộng lẫy, nhà thơ hoàn toàn có thể hứng trọn những âm thanh ấy trong lòng bàn tay của mình. Động từ “ hứng ” cho thấy sự trân trọng, nâng niu của tác giả so với những âm thanh của cuộc sống. Đó hẳn là thứ âm thanh vui tươi, rộn ràng nhất khi xuân về .
Khép lại khổ thơ đầu với cảm nhận của tác giả khi mùa xuân tới, ta thấy ở khổ thơ thứ hai, mùa xuân hiện ra rõ nét hơn qua hình ảnh người lao động :
“ Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ ”
Hình ảnh mùa xuân được tác giả lồng ghép trong công cuộc sản xuất và chiến đấu của dân tộc bản địa ta. Cả quốc gia với hai trách nhiệm chính là chiến đấu và sản xuất. Người lính khoác trên vai màu áo xanh, cũng đồng thời khoác lên mình màu xanh của mùa xuân, khoác lên mình sức sống can đảm và mạnh mẽ của mùa xuân để bảo vệ Tổ quốc. Còn so với người nông dân, nơi thao tác của họ là ở ruộng đồng, họ đã góp sức hàng loạt công sức của con người và sự siêng năng của mình để làm ra mùa xuân tươi đẹp cho quốc gia. Ở nơi đó có đồng lúa chín vàng, có những cành lá đâm trồi nảy lộc. Lộc non, chồi biếc là sự tốt tươi, tràn ngập sức sống của mùa xuân. Cả quốc gia đang nhiệt huyết thao tác trong khí thế khẩn trương nhất :
“ Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn ”
Điệp từ “ toàn bộ ”, cùng với những từ láy “ quay quồng ”, “ rối loạn ” cho thấy hàng loạt dân cư Nước Ta đang chung sức thiết kế xây dựng một nền kinh tế tài chính, sản xuất mới để quốc gia đi lên và tăng trưởng. Dải đất hình chữ S của tất cả chúng ta đã từng có một quá khứ hào hùng trước khi có hiện tại :
“ Đất nước bốn nghìn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước ”
Bốn nghìn năm là quãng thời hạn sống sót của quốc gia. Đó là một quãng thời hạn rất dài với bao thế hệ đã đi qua. Nhà thơ biểu lộ lòng biết ơn của mình với những thế hệ đi trước, những người đã khó khăn vất vả, nỗ lực, đổ mồ hôi và xương máu để quốc gia có được như ngày thời điểm ngày hôm nay. Trong những gian lao, quốc gia vẫn cứ đi lên “ Đất nước như vì sao ”. Đây là một hình ảnh so sánh tuyệt đẹp, một vì sao sáng chói trên khung trời gợi tả một quốc gia Nước Ta đẹp tươi, giàu mạnh với khí thế hào hùng. Dân tộc ta sẽ viết tiếp trang sử vàng chói lọi ấy .
Trong những năm tháng cuối đời phải nằm trên giường bệnh, nhà thơ Thanh Hải muốn được hóa thân để góp sức cho quốc gia :
“ Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến ”
Điệp từ “ Ta làm ” biểu lộ khao khát cháy bỏng, mong ước mãnh liệt của nhà thơ Thanh Hải muốn được góp sức cho cuộc sống. Nhà thơ nguyện hóa thân thành con chim, để được cất tiếng hát yêu đời mỗi buổi sớm mai khi quốc gia tỉnh dậy. Nhà thơ muốn làm một cành hoa tỏa hương thơm ngát cho cuộc sống, để vẻ đẹp của nó khiến cho người ta mê hồn. Và sau cuối, nhà thơ muốn hòa vào bài ca của dân tộc bản địa, nhưng Thanh Hải chỉ nguyện làm “ Một nốt trầm ” trong biết bao những nốt cao đẹp đẽ của cuộc sống. Ước muốn khiêm nhường của nhà thơ được biểu lộ ở chỗ ông chỉ muốn góp sức cho quốc gia trong thầm lặng, là một nốt trầm nhỏ bé nhưng cũng đủ làm xao xuyến, lay động lòng người .
Và Thanh Hải muốn góp sức cho quốc gia bất kể khi nào ông còn hoàn toàn có thể :
“ Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc ”
Nhà thơ tự cho rằng cuộc sống của ông chỉ là một “ Mùa xuân nho nhỏ ” trong mùa xuân lớn của dân tộc bản địa, để ông được góp sức trong bí mật, lặng lẽ. Điệp từ “ dù là ” cho thấy niềm tin sáng sủa, khí thế hào hùng, quật cường của nhà thơ. Dù là trong thực trạng nào, ông cũng nguyện vì quốc gia mà góp sức hết mình .
Toàn bộ bài thơ là mong ước mãnh liệt cùng khát khao cháy bỏng của Thanh Hải dành cho cuộc sống. Đọc từng khổ thơ, ta mới thấy thêm yêu đời sống, thêm biết ơn những con người thầm lặng quyết tử vì quốc gia như nhà thơ. Mỗi tất cả chúng ta cần phải biết trân trọng đời sống, biết sắp xếp quỹ thời hạn của mình để sống một cuộc sống thật ý nghĩa và niềm hạnh phúc. Đó chính là thông điệp mà nhà thơ Thanh Hải muốn gửi gắm đến bạn đọc qua bài thơ .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 2

Thanh Hải là một nhà thơ của xứ Huế mộng mơ, có công thiết kế xây dựng nền cách mạng miền Nam ngay từ những ngày đầu “ Mùa xuân nho nhỏ ” sáng tác năm 1980 khi ông đang nằm trên giường bệnh và không lâu sau ông qua đời. Bài thơ là tiếng lòng là ước nguyện góp sức chân thành, tha tiết của ông. Đồng thời tác phẩm bộc lộ niềm tha thiết mến yêu cuộc sống yêu quê nhà quốc gia của một trái tim dạt dào xúc cảm trữ tình .
Mỗi tác giả luôn gửi vào tranh thơ của mình những cảm hứng riêng mang đậm cách cảm cách nghĩ về đề tài đã lựa chọn. Với Thanh Hải ông đã lựa chọn hình ảnh mùa xuân xứ Huế, mùa xuân quốc gia đang đi lên và tăng trưởng để nói lên tiếng lòng, ước nguyện góp sức của mình .
Trước hết là bức tranh xuân xứ Huế trong cảm nhận của Thanh Hải :
“ Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiền Hót chi mà vang trời ”
Bức tranh xuân xứ Huế mở ra với những tín hiệu đặc trưng : dòng sông xanh, bông hoa tím, tiếng chim chiền chiện hót. Tác giả đặt từ “ mọc ” lên trước giúp cho cảnh vật trở nên sinh động có hồn. Bông hoa tím phải chăng là bông hoa súng hay bông hoa lục bình đang từ từ xoè nở trên mặt nước sông Hương. Sự phối sắc hài hoà giữa hai gam màu tím và xanh tạo nên một bức tranh xuân mang vẻ đẹp đằm thắm nhẹ nhàng. Bức tranh ấy không chỉ có hoạ mà còn có nhạc. Âm thanh tiếng chim chiền chiền ngân vang ngân cao, ngân xa giúp cho không khí trở nên vui mừng rộn ràng. Chỉ bằng bốn câu thơ Thanh Hải đã vẽ nên bức tranh xuân đằm thắm trầm mộc, mang cả tiếng lòng đắm say của nhà thơ .
“ Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng ”
Giọt lộng lẫy phải chăng là giọt mưa xuân, nắng xuân, sương xuân còn đọng lại trên cành cây kẽ lá. Nhưng trong lời thơ này, đây phải chăng là giọt âm thanh tiếng chim chiền chiện. Tác giả trân trọng đảm nhiệm từng giọt âm thanh, những vẻ đẹp tinh tuý của đất trời .
Trước vạn vật thiên nhiên đất trời thơ mộng, Thanh Hải mở rộng lòng mình cảm nhận hình ảnh mùa xuân quốc gia :
“ Mùa xuân người cầm súng Lộc dắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn ”
Điệp từ “ mùa xuân ” gắn với hai hình ảnh người cầm súng, người ra đồng – biểu trưng cho hai trách nhiệm kế hoạch quan trọng của quốc gia ta trong những thập niên tám mươi của thế kỉ hai mươi là sẵn sàng chuẩn bị chiến đấu bảo vệ tổ quốc và lao động sản xuất kiến thiết xây dựng quốc gia. Mùa xuân tới người trẻ tuổi lên đường đi nhập ngũ còn người chiến sỹ trên thao trường tích cực rèn luyện. Họ dắt trên sống lưng vành lá ngụy trang như mang cả mùa xuân ra trận địa. Mùa xuân tới người nông dân ra đồng trồng cây họ như mang cả mùa xuân ra cánh đồng bằng bàn tay bằng sức lao động. Điệp từ “ lộc ” cùng từ láy “ quay quồng, rối loạn ” diễn đạt khí thế của cả dân tộc bản địa khi bước vào mùa xuân mới tưng bừng khởi sắc .
“ Đất nước bốn nghìn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước ”
Thanh Hải lắng lại lòng mình để nghĩ về quốc gia trong lịch sử dân tộc hiện tại và tương lai. Nhân dân ta đã trải qua bao thời kì lúc hưng thịnh, lúc suy vong của những thời đại phong kiến và gần đây nhất là hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc bản địa. Đất nước lấp lánh lung linh những chiến công trong lịch sử vẻ vang đẹp như những vì sao tinh tú trên khung trời. Đất nước đang thẳng tiến tới tương lai bằng sức mạnh bằng bề dày lịch sử vẻ vang bốn nghìn năm. Cụm từ “ cứ đi lên ” như một mệnh đề thẳng tiến mà không một thế lực nào hoàn toàn có thể ngăn cản .
Trong sắc xuân tươi đẹp của đất trời, Thanh Hải cảm nhận được một mùa xuân đang trỗi dậy từ chính tâm hồn – xuân của lòng người, của sự góp sức, hi sinh .
“ Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến ”
Đoạn thơ biểu lộ khát vọng được hoà nhập, được góp sức những điều tốt đẹp cho cuộc sống chung. Niềm mong ước của ông thật đơn giản và giản dị trân thành được bộc lộ qua những hình ảnh “ con chim, cành hoa, nốt trầm ”. Đây là những hình ảnh thân thiện, nhỏ bé giữa vạn vật thiên nhiên, đời sống. Hình ảnh ẩn dụ rực rỡ cho thấy mong ước của tác giả dược góp sức một phần công sức của con người nhỏ của mình để làm vui, làm đẹp, điểm tô cho đời sống, cho quốc tế tâm hồn mỗi người. Đại từ nhân xưng “ ta ” mang thông điệp của tác giả. Ta ở đây là Thanh Hải là mọi người. Ông nói thay tiếng lòng của bao dân cư Nước Ta về ước mong giản dị và đơn giản nhẹ nhàng được góp sức cho cuộc sống chunh những nét đẹp riêng :
“ Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc ”
Hình ảnh ẩn dụ rực rỡ đầy phát minh sáng tạo “ một mùa xuân nho nhỏ ” mang tâm niệm của tác giả : mỗi người hãy là một mùa xuân nhỏ góp thêm phần tạo ra sự mùa xuân lớn của quốc gia. Cống hiến một cách trân thành tha thiết không phô trương, không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp. Đặt trong thực trạng sinh ra của bài thơ khiến ta càng trân trọng hơn một tâm hồn thơ tha thiết mến yêu cuộc sống yêu đời sống .
“ Mùa xuân ta xin hát Câu Nam ai, Nam Bình Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế ”
Điệu Nam ai hò sáu nhịp tiếng ai oán bi thương, điệu Nam Bình hò ba nhịp tiếng ca dịu dàng êm ả, trìu mến. Đây chính là nét đặc trưng của làn điệu xứ Huế. Thanh Hải như muốn sống mãi với điệu hò quê nhà .
Bài thơ mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải được viết theo thể thơ năm chữ nhạc điệu trong sáng thân mật gợi hình quyến rũ qua đó nói lên tiếng lòng trân thành tha thiết của nhà thơ, mong ước được góp sức một phần sức lực lao động nhỏ bé của mình vào công cuộc kiến thiết xây dựng quốc gia. Đặt trong thực trạng khi ông đang nằm trên giường bệnh ta càng cảm thấy trân trọng một tâm hồn thơ tha thiết mến yêu cuộc sống yêu quê nhà quốc gia .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 3

Núi Ngự sông Hương là quê nhà thân yêu của nhà thơ Thanh Hải. Ông là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Mồ anh hoa nở, Những chiến sỹ trung kiên, Mùa xuân nho nhỏ … là những bài thơ rực rỡ nhất của Thanh Hải .
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được ông viết vào năm 1980, trong khung cảnh độc lập, thiết kế xây dựng quốc gia. Một hồn thơ trong trẻo. Một điệu thơ ngân vang. Đất nước vào xuân vui mắt rộn ràng .
Sáu câu thơ đầu như tiếng hát reo vui đón rước một mùa xuân đẹp đã về. Trên dòng sông xanh của quê nhà mọc lên “ một bông hoa tím biếc ”. Động từ “ mọc ” nằm ở vị trí đầu câu thơ gợi tả sự quá bất ngờ vui thú, một niềm vui hân hoan đón rước tín hiệu mùa xuân :
Mọc giữa dòng sông xanh, Một bông hoa tím biếc .
“ Bông hoa tím biếc ” ấy chỉ hoàn toàn có thể là hoa lục bình, hoặc hoa súng mà ta thường gặp trên ao hồ, sông nước làng quê :
Con sông nhỏ tuổi thơ ta tắm Vẫn còn đây nước chẳng đổi dòng Hoa lục bình tím cả bờ sông …
( Trở về quê nội – Lê Anh Xuân )
Màu xanh của nước hòa hợp với màu “ tím biếc ” của hoa đã tạo nên bức tranh xuân chấm phá mà đằm thắm. Ngẩng nhìn khung trời, nhà thơ vui sướng lắng tai nghe chim chiền chiện hót – Chim chiền chiện còn gọi là chim sơn ca, bạn thân của nhà nông. Từ “ ơi ” cảm thán biểu lộ niềm vui ngây ngất khi nghe chim hót :
Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời .
Hai tiếng “ hót chi ” là giọng điệu thân thương của người dân Huế được tác giả đưa vào diễn đạt xúc cảm thiết tha giữa người với tạo vật. Chim chiền chiện hót gọi xuân về. Tiếng chim ngân vang, rung động đất trời đem đến bao niềm vui. Ngắm dòng sông, nhìn bông hoa đẹp, nghe chim hót, nhà thơ bồi hồi sung sướng :
Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng
“ Đưa tay … hứng ” là một cử chỉ bình dị trân trọng, biểu lộ sự xúc động sâu xa. “ Giọt lộng lẫy ” là sự liên tưởng đầy chất thơ. Là giọt sương mai, hay giọt âm thanh tiếng chim chiền chiện ? Sự quy đổi cảm xúc ( thính giác – thị giác ) đã tạo nên hình khối thẩm mĩ của âm thanh .
Tóm lại, chỉ bằng ba nét vẽ : dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện hót …, Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh xuân đẹp tươi và đáng yêu vô cùng. Đó là vẻ đẹp và sức sống mặn mà của quốc gia vào xuân. Bốn câu thơ tiếp theo nói về mùa xuân sản xuất và chiến đấu của nhân dân ta. Cấu trúc thơ song hành để chỉ rõ hai trách nhiệm kế hoạch ấy :
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đổng Lộc trải dài nương mạ
“ Lộc ” là chồi non, cành biếc mơn mởn. Khi mùa xuân về cây cối đâm chồi nảy lộc. “ Lộc ” trong văn cảnh này tượng trưng cho vẻ đẹp mùa xuân và sức sống mãnh liệt của quốc gia. Người lính khoác trên sống lưng vành lá ngụy trang xanh tươi, mang theo sức sống mùa xuân, sức mạnh của dân tộc bản địa để bảo vệ Tổ quốc .
Người nông dân đem mồ hôi và sức lao động chịu khó tạo ra sự màu xanh cho ruộng đồng, “ trải dài nương mạ ” bát ngát quê nhà. Ý thơ vô cùng thâm thúy : máu và mồ hôi của nhân dân đã góp thêm phần tô điểm mùa xuân và để giữ lấy mùa xuân mãi mãi .
Cả dân tộc bản địa bước vào mùa xuân với khí thế khẩn trương và náo nhiệt :
Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn .
“ Hối hả ” nghĩa là vội vã, gấp gáp, khẩn trương. “ Xôn xao ” nghĩa có nhiều âm thanh xen lẫn vào nhau, làm cho náo động ; ở trong câu thơ, “ rối loạn ” cùng với điệp ngữ “ toàn bộ như … ” làm cho câu thơ vang lên nhịp điệu vui mắt, can đảm và mạnh mẽ khác thường. Đó là hành khúc Mùa Xuân của thời đại Hồ Chí Minh. Đoạn thơ tiếp theo nói lên những suy tư của nhà thơ về quốc gia và nhân dân :
Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước .
Chặng đường lịch sử dân tộc của quốc gia với bốn nghìn năm vĩnh cửu, lúc suy vong, lúc hưng thịnh với bao thử thách “ khó khăn vất vả và gian lao ”. Thời gian đằng đẵng ấy, nhân dân ta từ thế hệ này qua thế hệ khác đã đem xương máu và mồ hôi, lòng yêu nước và niềm tin quả cảm để kiến thiết xây dựng và bảo vệ quốc gia. Dân ta tài trí và nhân nghĩa .
Bốn nghìn năm lập quốc tỏa sáng nền văn hiến Đại Việt đã khẳng định chắc chắn sức mạnh Nước Ta. Câu thơ “ Đất nước như vì sao ” là một hình ảnh so sánh đẹp và đầy ý nghĩa. Sao là nguồn sáng lấp lánh lung linh, là vẻ đẹp khung trời, vĩnh hằng trong khoảng trống, và thời hạn. So sánh quốc gia với vì sao là biểu lộ niềm tự hào so với quốc gia Nước Ta anh hùng, giàu đẹp. Hành trang đi tới tương lai của dân tộc bản địa ta không một thế lực nào hoàn toàn có thể ngăn cản được : “ Cứ đi lên phía trước ” .
Ba tiếng “ cứ đi lên ” bộc lộ chí khí, quyết tâm và niềm tin sắt đá của dân tộc bản địa để thiết kế xây dựng một Nước Ta “ dân giàu, nước mạnh. Sau lời suy tư là điều tâm niệm của Thanh Hải. Trước hết là lời nguyện cầu được hóa thân :
Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào họa ca Một nốt trầm xao xuyến .
“ Con chim hót ” để gọi xuân về, đem đến niềm vui cho con người. “ Một cành hoa ” để tô điểm đời sống, làm đẹp vạn vật thiên nhiên sông núi. “ Một nốt trầm ” của bản “ hòa ca ” êm ái để làm xao xuyến lòng người, cổ vũ nhân dân. “ Con chim hót ”, “ một cành hoa ”, “ một nốt trầm … ” là ba hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho cái đẹp, niềm vui, cho tài trí của quốc gia và con người Nước Ta. Với Thanh Hải, hóa thân là để hiến dâng, để Giao hàng cho một mục tiêu cao quý :
Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc
Lời thơ tâm tình thiết tha. Mỗi con người hãy trở thành “ một mùa xuân nho nhỏ ” để làm ra mùa xuân bất diệt của quốc gia. Ai cũng phải có ích cho đời. “ Mùa xuân nho nhỏ ” là một ẩn dụ đầy phát minh sáng tạo khắc sâu ý tưởng sáng tạo : “ Mỗi cuộc sống đã hóa núi sông ta ” ( Nguyễn Khoa Điềm ). “ Nho nhỏ ” và “ lặng lẽ ” là cách nói nhã nhặn, chân thành. “ Dâng cho đời ” là lẽ sống đẹp, cao quý. Bởi lẽ “ Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình ” ( Tố Hữu ) .
Sống hết mình thủy chung cho quốc gia, đem cả cuộc sống mình Giao hàng quốc gia, cả từ lúc “ tuổi hai mươi ” trai tráng cho đến khi về già “ tóc bạc ”. Thơ hay là ở xúc cảm chân thành. Thanh Hải đã nói lên những lời gan ruột của mình. Ông đã sống như lời thơ ông tâm tình. Khi quốc gia bị Mỹ – Diệm và bè lũ tay sai thủ đoạn chia cắt làm hai miền, ông hoạt động giải trí bí hiểm trong vùng giặc, kiến thiết xây dựng trào lưu cách mạng, coi thường cảnh máu chảy đầu rơi. Cảm động hơn nữa là bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được ông viết ra trên giường bệnh, một tháng trước lúc ông qua đời .
Thanh Hải sử dụng giải pháp thẩm mỹ và nghệ thuật điệp ngữ rất tài tình : “ Ta làm … ta làm … ta nhập … ”, “ dù là tuổi … dù là khi … ” đã làm cho âm điệu thơ, giọng thơ tha thiết, sâu lắng, ý thơ được khắc sâu và nhấn mạnh vấn đề. Người đọc xúc động biết bao trước một giọng điệu thơ trữ tình, ấm cúng tình đời như vậy. Có thể xem đoạn thơ này là những lời trăng trối của ông .
Khổ thơ cuối là tiếng hát yêu thương :
Mùa xuân – ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế .
Nam ai và Nam bình là hai điệu dân ca Huế rất nổi tiếng mấy trăm năm nay. Phách tiền là một nhạc cụ dân tộc bản địa để điểm nhịp cho lời ca, tiếng đàn tranh, đàn tam thập lục. Câu thơ “ Mùa xuân ta xin hát ” diễn đạt niềm khao khát bồi hồi của nhà thơ so với quê nhà yêu dấu buổi xuân về. Quê hương quốc gia trải dài ngàn dặm, chứa chan tình yêu thương. Đó là “ ngàn dặm mình ”, “ ngàn dặm tình ” so với non nước và xứ Huế quê mẹ thân thương ! Câu thơ của người con đất Huế quả là “ dịu ngọt ” .
Mùa xuân là đề tài truyền thống lịch sử trong thơ ca dân tộc bản địa. Thanh Hải đã góp cho thơ ca dân tộc bản địa một bài thơ xuân đẹp, đậm đà tình nghĩa. Thể thơ năm chữ, giọng thơ lúc can đảm và mạnh mẽ, lúc tha thiết ngân vang. Ngôn ngữ thơ trong sáng và biểu cảm, hàm súc và hình tượng. Các giải pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, song hành đối xứng, điệp ngữ … được vận dụng tinh tế, tài hoa .
Tình yêu mùa xuân gắn liền với tình yêu quốc gia, quê nhà được Thanh Hải diễn đạt một cách thâm thúy, cảm động. Mỗi một cuộc sống hãy là một mùa xuân. Đất nước ta mãi mãi sẽ là những mùa xuân tươi đẹp .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 4

Thanh Hải là một nhà thơ trưởng thành trong thời kì quốc gia gồng mình kháng chiến chống Mỹ. Cùng hoà mình trong nhịp điệu hào hùng của dân tộc bản địa, Thanh Hải có những sáng tác riêng về con người quốc gia thời kì này. Năm 1980, khi quốc gia đã trải qua thời kì kháng chiến sục sôi được 5 năm và khi đó nhà thơ đang nằm trên giường bệnh, ông đã viết nên những vần thơ trong trẻo, nhiệt huyết về quốc gia. Đó là bài thơ tiêu biểu vượt trội của nền thơ ca Nước Ta thời kì này : “ Mùa xuân nho nhỏ ” .
Mở đầu khổ thơ là bức tranh mùa xuân hiện ra :
Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng .
Đảo từ : “ Mọc ” cùng từ “ một ” ngay đầu câu thơ không chỉ miêu tả một bông hoa tím biếc điển hình nổi bật giữa nền trong xanh của dòng sông, mà còn thấy được cả một quy trình sinh sản và tăng trưởng. Trên nền bức tranh mùa xuân điển hình nổi bật một bông hoa tím mang trong mình sự sống nhiệt huyết trỗi dậy, một sức sống vô cùng mãnh liệt. Bức tranh mùa xuân với gam màu tươi tắn của hoa tím, sông xanh làm lòng người thanh mát .
Tiếng “ Ơi ” đầu câu thơ thứ ba như tiếng gọi thân thương, trìu mến. Tiếng hót của chú chim chiền ngân vang làm xáo động cả đất trời. Nghệ thuật nhân hóa khiến cho chú chim trong bài thơ trở nên thân mật hơn khi nào hết. Nghệ thuật quy đổi cảm xúc ở câu thơ : ” Từng giọt lộng lẫy rơi ” hướng ta liên tưởng tới đó hoàn toàn có thể là giọt mưa mùa xuân hay là giọt âm thanh thánh thót của chú chim hay đó là hình ảnh con chim bay vút lên trời cao rồi thả tiếng hót thật trong, thật tròn, thật vang .
Âm thanh không hề tan, không biến mất mà ngưng đọng thành từng giọt hữu hình lộng lẫy như hạt ngọc. Những giọt ngọc đó được tác giả nâng niu, trân trọng mà “ đưa tay ra hứng ”. Bức tranh mùa xuân với những đường nét đặc trưng của Huế với khoảng trống cao rộng, thoáng đãng, sắc màu trộn lẫn hài hòa. Nhà thơ mở mọi giác quan của mình để cảm nhận. Đoạn thơ có cả chất nhạc, chất họa, tựa như tiếng tâm hồn của nhà thơ bay bổng, say sưa trước vạn vật thiên nhiên đất trời .
Đứng trước mùa xuân của quốc gia, Thanh Hải lại có những cảm nhận khác :
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đổng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn ”
Hình ảnh “ người cầm súng ”, “ người ra đồng ” tượng trưng cho mùa xuân, cho những con người làm ra lịch sử dân tộc mùa xuân. Hình ảnh “ lộc ” ẩn dụ cho nhành non lộc biếc, cho sức sống, sức vươn lên tăng trưởng của những giá trị thành quả tốt đẹp. Lộc non theo người lính ra mặt trận, theo tay người nông dân trải đầy ruộng nương. Nghệ thuật sóng đôi và đối nhau tạo ra một cặp hình ảnh tượng trưng cho hai lớp người : người ở nơi tiền tuyến, người nơi hậu phương .
Đó đều là những con người mang mùa xuân về cho quốc gia, làm ra mùa xuân cho dân tộc bản địa. Điệp cấu trúc : “ Tất cả như ” cùng từ láy “ quay quồng, rối loạn ” diễn đạt không khí lên đường, sự khẩn trương, rộn ràng, háo hức trong những năm tháng gian lao. Khổ thơ :
“ Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước ”
với cách sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật nhân hóa và so sánh biến quốc gia trở thành con người : khó khăn vất vả, gian lao ” miêu tả sức sống bền chắc, kiên trì, vững vàng và trong sáng. Hình ảnh ví von quốc gia với vì sao như thể khẳng định chắc chắn dân tộc bản địa sáng mãi với thời hạn, ngoài hành tinh. Qua khổ thơ ta thấy được niềm tin vào tương lai rộng mở vững chãi, niềm tin vững vàng bước vào thế kỉ mới, thời kì của tự do, độc lập .
Trước mùa xuân đất trời và mùa xuân quốc gia, tác giả tâm niệm :
Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào họa ca Một nốt trầm xao xuyến .
Tác giả ước là con chim hót để dâng tiếng ca vang vọng trong trẻo, ước làm nhành hoa để dâng hương cho đời. Tác giả còn ước làm “ một nốt trầm ” trong bản hòa tấu của cuộc sống, để lặng lẽ mang thanh âm trong trẻo vào hòa ca. Ước nguyện của nhà thơ giản dị và đơn giản bộc lộ ý niệm sống đẹp, nghĩa vụ và trách nhiệm với cuộc sống chung .
Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc
Với tác giả mùa xuân của ông là “ mùa xuân nho nhỏ ” góp vào mùa xuân lớn của quốc gia. Mùa xuân ấy cứ “ lặng lẽ ” bí mật góp sức bằng tình yêu, nhiệt huyết, khiêm nhường, thầm lặng. Điệp ngữ : “ dù là ” cùng hình ảnh hoán dụ ở hai câu cuối “ tuổi hai mươi ” tượng trưng cho tuổi trẻ, “ tóc bạc ” tượng trưng cho tuổi già .
Ở khoảng chừng thời hạn nào tác giả cũng khát vọng được góp sức. Lời thơ của Thanh Hải như lời tổng kết về cuộc sống chính mình, gợi bao liên tưởng xúc động cho bạn đọc và thấm đẫm triết lý nhân văn. Khổ thơ cuối là lời ngợi ca quốc gia :
Mùa xuân – ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế .
Cảm xúc mãnh liệt cất thành lời ca mến yêu và tự hào trong tiếng hát tự nguyện của làn điệu quê nhà Huế. Phải là con người tha thiết, yêu đời sống, phải là một tâm hồn tràn trề sinh lực mới cất lên được tiếng hát ngợi ca yêu đời như Thanh Hải. Tiếng ca ấy còn mãi với thời hạn, với quốc gia, đi ngược với mọi quy luật mất còn của tạo hóa .
Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ” với thể thơ năm chữ gắn với những điệu dân ca tương thích với việc giãi bày tâm trạng đã vẽ lại một bức tranh toàn cảnh của mùa xuân vạn vật thiên nhiên, mùa xuân quốc gia. Nhịp điệu và giọng điệu thơ tương thích với tâm trạng háo hức, nhiệt huyết của tác giả khiến người đọc không hề nghĩ đây là những vần thơ của một con người sắp gần đất xa trời .
Đất nước ngày một tăng trưởng, mùa xuân quốc gia ngày càng đẹp nhưng những vần thơ : “ Mùa xuân nho nhỏ ” vẫn đi mãi với thời hạn bởi đó không chỉ là cảm hứng của Thanh Hải mà còn là những bài học kinh nghiệm nhân sinh thâm thúy .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 5

Mùa xuân là mùa quy tụ của cái đẹp, căng tràn nhựa sống vào buổi bình minh với những chồi non lộc biếc, tiếng chim ca vui về làm tổ, với những nàng xuân êm ả dịu dàng hát câu quan họ … Có lẽ vì vậy mà thi nhân muôn đời thương mến xuân. Xuân đi vào lăng kính tâm hồn người nghệ sĩ là những trang thơ văn, mà ở đó, xuân là món quà vô giá mà vạn vật thiên nhiên ban tặng cho con người. Ta đã có Mùa xuân xanh ( Nguyễn Bính ), Mùa xuân chín ( Hàn Mặc Tử ), Một khúc ca xuân ( Tố Hữu ) … và giờ, với Thanh Hải, ta được chiêm ngưỡng và thưởng thức một Mùa xuân nho nhỏ thân thương, thân thiện .
Bài thơ được sinh ra lúc nhà thơ Thanh Hải đang giành giật với tử thần từng phút sống, từng hơi thở ở đầu cuối. Trong tâm lí nặng nề vì bệnh tật giày vò mà hồn thơ Thanh Hải vẫn cất cánh bay cao để rồi mang đến cho đời một tình yêu đời sống thiết tha và ước nguyện chân thành được góp sức toàn vẹn cuộc sống mình cho Tổ quốc thân yêu. Tác giả muốn dâng Tặng Kèm Mùa xuân nho nhỏ cho đời .
Bài thơ mở màn bằng bức tranh vạn vật thiên nhiên mùa xuân mang sắc màu và âm thanh quen thuộc của đồng quê được vẽ bằng hình ảnh bình dị, tinh lọc, quyến rũ. Cảm xúc trước mùa xuân của tác giả mở ra thật ngỡ ngàng, khoảng trống có vẻ như tươi mới hơn, thánh thót hơn .
Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng .
Đó là màu tím biếc của bông hoa dân dã soi bóng dưới dòng sông trong xanh. Đặc biệt là tiếng chim chiền chiện trong trẻo, loài chim cất tiếng hót báo hiệu tin vui, đem lại đời sống ấm no, niềm hạnh phúc cho con người. Từ “ ơi ” cảm thán biểu lộ niềm vui ngây ngất trước đất trời xuân. Tất cả gợi cho ta cảm xúc một khoảng trống bộn bề và chắt chiu. Hai tiếng “ hót chi ” là giọng điệu thân thương của người dân Huế được tác giả đưa vào miêu tả cảm hứng thiết tha giữa người với tạo vật. Ngắm dòng sông, nhìn bông hoa đẹp, nghe chim hót, nhà thơ bồi hồi sung sướng :
Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng .
Tiếng chim chiền chiện thả vào khoảng trống trong suốt của mùa xuân được cảm nhận thành từng giọt mang sắc tố lộng lẫy. Điều đó cũng chứng tỏ một tâm hồn thi sĩ nhạy cảm, một tấm lòng thiết tha yêu dấu đời sống tươi đẹp này. “ Đưa tay … hứng ” là một cử chỉ bình dị mà trân trọng, bộc lộ sự xúc động sâu xa .. Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh xuân đẹp tươi và đáng yêu vô cùng. Đó là vẻ đẹp và sức sống mặn mà của quốc gia vào xuân .
Từ mùa xuân của vạn vật thiên nhiên, đất trời, dẫn đến cảm nhận về mùa xuân của quốc gia. Sự chuyển mạch ấy là tự nhiên và phải chăng. Bởi mùa xuân là “ lộc ” đất trời của chung mọi người .
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ
“ Lộc ” ở đây hoàn toàn có thể hiểu là sức mạnh dân tộc bản địa, “ lộc trải dài nương mạ ” là sự quay quồng rối loạn cho một mùa màng mới, cho đồng ruộng vẫn mãi mãi bạt ngàn một màu xanh. “ Người cầm súng và “ người ra đồng ” là hai lực lượng chính dựng xây Tổ quốc. Đây là mùa xuân nghĩa vụ và trách nhiệm gắn với ý thức bảo vệ dân tộc bản địa. Câu thơ mang một ý nghĩa thâm thúy : Người ra trận phải ngã xuống, người ra đồng phải đổ mồ hôi nước mắt. Máu, mồ hôi, nước mắt của nhân dân ta đã góp thêm phần giữ lấy mùa xuân mãi mãi của dân tộc bản địa .
Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước .
Biết bao nhiêu mùa xuân ông cha ta đánh giặc giữ nước, bao nhiêu mùa xuân lập chiến công chống quân xâm lược “ khó khăn vất vả và gian lao ”. Thanh Hải tự hào khi nghĩ về quốc gia với bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước. Đất nước như vì sao sáng vượt qua khó khăn vất vả và gian lao để đi lên phía trước. Từ “ cứ ” đặt đầu câu thơ như một sự khẳng định chắc chắn, bộc lộ một chân lí đơn thuần mà thiêng liêng. Có thể nói bao nỗi nhọc nhằn, đắng cay của dân tộc bản địa được đáp lại bằng những mùa xuân tiếp nối vô tần. Đó là lòng tự hào, sáng sủa, tin yêu của nhà thơ so với quốc gia, với dân tộc bản địa .
Rung cảm thiết tha trước mùa xuân quốc gia, nhà thơ bộc bạch một ước nguyện chân thành :
Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào họa ca Một nốt trầm xao xuyến .
“ Con chim hót ” để gọi xuân về, mang niềm hạnh phúc yên vui cho mọi người, “ một cành hoa ” để tô điểm cho núi sông, một nốt nhạc trầm “ xao xuyến ” trong khúc ca mừng quýnh tự hào động viên, khuyến khích. Chữ “ tôi ” ở khổ thơ đầu được thay thế sửa chữa bằng chữ “ ta ” đầy hào hứng, sảng khoái, nó biểu lộ tư thế hòa mình của nhà thơ vào đời sống, vào mùa xuân đến với mọi người .
Mỗi người góp sức “ một mùa xuân nho nhỏ ” đã là một : cuộc dâng hiến thật vừa đủ, thật toàn vẹn .
Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc
Nếu có ý thức hết mình, sống hết mình, lao động hết mình thì mùa xuân làm gì có tuổi ? Mùa xuân nho nhỏ là một ẩn dụ đầy phát minh sáng tạo khắc sâu ý tưởng sáng tạo : “ Mỗi cuộc sống đã hóa núi sông ta ” ( Nguyễn Khoa Điềm ). “ Nho nhỏ ” và “ lặng lẽ ” là cách nói nhã nhặn, chân thành. “ Dâng cho đời ” là lẽ sống đẹp, cao quý. Thanh Hải như nhắc ta hãy sống cho tổng thể, sống cho tình thân ái bát ngát và sống để góp sức toàn vẹn cho quốc gia, cho cuộc sống. Phải chăng đây chính là điều mong ước tột cùng đã đi theo tác giả suốt cuộc sống ? Dù vẫn biết ngày mai rất hoàn toàn có thể sẽ phải từ giã cõi đời này nhưng tiếng thơ Thanh Hải vẫn tràn ngập niềm tin và hy vọng vào đời sống .
Khổ thơ cuối là tiếng hát yêu thương :
Mùa xuân – ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế .
Nam ai, Nam Bình là hai giai điệu nổi tiếng của xứ Huế từ bao đời nay. Câu hát truyền thống lịch sử ấy đi mãi cùng trái tim một người con đến khoảng thời gian ngắn sau cuối vẫn còn mong mỏi mãnh liệt hơn khi nào hết khát vọng góp sức vẹn toàn cho quê nhà quốc gia .
Mùa xuân nho nhỏ là một bức tranh mùa xuân vạn vật thiên nhiên tuyệt đẹp, vừa là tiếng hát nhẹ nhàng tha thiết, sâu lắng về khát vọng góp sức cho quốc gia của nhà thơ Thanh Hải. Và đó cũng chính là một “ mùa xuân nho nhỏ ” mà Thanh Hải để lại cho đời trước lúc đi xa .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 6

Mùa xuân là để tài bất tận của thơ ca. Song, cái cảm nhận về mùa xuân của những nhà thơ theo thời hạn có nhiều đổi khác. Đối với Mãn Giác Thiền sư, một cao tăng nổi tiếng thời Lý, mùa xuân mang một tính triết lý thâm thúy :
“ Đừng tưởng xuân tàn hoa rụng hết Đêm qua sân trước một nhành mai ”
Còn so với những nhà thơ trước cách mạng, mùa xuân gợi lên một nét sầu cảm :
“ Tôi có chờ đâu, có đợi đâu, Mang chi xuân đến gợi thêm sầu. ” ( Chế Lan Viên )
Nhưng so với nhà thơ Thanh Hải, mùa xuân mang một nét đẹp đáng yêu tươi thắm ; gợi lên trong lòng người đọc nhiều hình ảnh rạo rực tươi tắn. Vì thế, mùa xuân trong thơ của Thanh Hải là hình tượng cho sức sống can đảm và mạnh mẽ của quê nhà, dân tộc bản địa. Tất cả đã được bộc lộ rõ nét trong bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ”, một bài thơ rực rỡ được nhà thơ viết không lâu trước khi qua đời .
Người xưa có câu : “ Thi trung hữu họa ”. Thơ ca vẽ nên những bức tranh tuyệt đẹp của đời sống. Mở đầu bài thơ, Thanh Hải đã phác họa nên một bức tranh xuân đơn giản và giản dị mà tươi đẹp :
“ Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời ”
“ Dòng sông xanh ” gợi nhắc hình ảnh những khúc sông uốn lượn của dải đất miền Trung quanh co, đó hoàn toàn có thể là dòng sông Hương thơ mộng, một vẻ đẹp và lắng đọng của xứ Huế mộng mơ. Trên gam màu xanh lơ của dòng sông thơ mộng, điển hình nổi bật lên hình ảnh “ một bông hoa tím biếc ”. Không có màu vàng rực rỡ của hoa mai, cũng không có màu đỏ thắm của hoa đào, mùa xuân của TH mang một sắc thái bình dị với màu tím biếc của bông hoa lục bình. Đây là một hình ảnh mang đậm truyền thống của cố đô Huế. Không biết tự khi nào màu tím đã trở thành sắc tố đặc trưng của con người và đất trời xứ Huế. Màu tím biếc gợi nhớ hình ảnh những nữ sinh xứ Huế trong những bộ áo dài màu tím dịu dàng êm ả thướt tha. Nhà thơ đã sử dụng giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ hòn đảo ngữ, đưa động từ ” mọc ” lên đầu câu như một cách để nhấn mạnh vấn đề vẻ đẹp tươi tắn, đầy sức sống của mùa xuân vạn vật thiên nhiên. Trong bức tranh mùa xuân của TH, không chỉ có hình ảnh, mà còn có âm thanh xao xuyến, ngân nha của con chim chiền chiện. Tiếng chim lảnh lót vang lên làm xao động cả đất trời, làm xao xuyến cả tâm hồn thi sĩ nhạy cảm của nhà thơ. Những từ ngữ cảm thán “ ơi, hót chi ” đã biểu lộ rõ nét cảm hứng của nhà thơ. Mùa xuân của vạn vật thiên nhiên đã đem đến cho nhà thơ một cảm xúc ngây ngất. Mùa xuân ấy không có gì khác lạ, vẫn là một mùa xuân rất giản dị và đơn giản trên quê nhà xứ Huế của nhà thơ. Nhưng nhà thơ bỗng nhận ra vẻ đẹp lạ kì của mùa xuân, một vẻ đẹp mà lâu nay nhà thơ không chú ý. Phải chăng vì đây là lần sau cuối được ngắm nhìn mùa xuân quê nhà nên nhà thơ cảm thấy mùa xuân ấy đẹp hơn, tươi đẹp hơn ?
Say sưa, ngây ngất trước vẻ đẹp giản dị và đơn giản và nên thơ của mùa xuân, nhà thơ bồi hồi xúc động :
“ Từng giọt lộng lẫy rơi ôi đưa tay tôi hứng ”
“ Giọt lộng lẫy ” là giọt mưa xuân, giọt nắng vàng hay giọt sương sớm ? Theo mạch cảm hứng của nhà thơ thì có lẽ rằng đây là giọt âm thanh của tiếng chim ngân vang. Bằng một cảm nhận tinh xảo, nhà thơ đã hình tượng hóa tiếng chim thành một sự vật có hình dáng, đây là một sự phát minh sáng tạo rất mới lạ chỉ hoàn toàn có thể có được nhờ tâm hồn nhạy cảm của một thi sĩ. Như vậy, chỉ bằng ba nét vẽ : dòng sông xanh, bông hoa tím và tiếng chim ngân vang khắp đất trời, nhà thơ đã phác họa nên một bức tranh xuân tuyệt đẹp trên cố đô Huế .
Từ vẻ đẹp thanh khiết của mùa xuân vạn vật thiên nhiên, nhà thơ liên hệ đến mùa xuân của quốc gia, mùa xuân của cách mạng :
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đổng Lộc trải dài nương mạ
Bốn câu thơ mang cấu trúc song hành biểu lộ rõ hai trách nhiệm của nhân dân : chiến đấu bảo vệ Tổ quốc và sản xuất làm giàu nước nhà. Hai trách nhiệm ấy đặt nặng lên vai của người chiến sỹ – “ người cầm súng ” và người nông dân – “ người ra đồng ”. Nét rực rỡ của đoạn thơ là việc phát minh sáng tạo hình ảnh “ lộc ”. “ Lộc ” là chồi non, cành biếc ; “ lộc ” còn tượng trưng cho sự như mong muốn, niềm an lành trong năm mới. Đối với người chiến sỹ, “ lộc ” là cành lá ngụy trang che mắt quân địch. Đối với người nông dân, “ lộc ” là những mầm mạ non trải dài trên đồng ruộng bát ngát, báo hiệu một mùa bội thu. Người chiến sỹ chiến đấu bảo vệ Tổ quốc sẽ đem về “ lộc ” là sự an lành niềm vui, niềm tự hào thắng lợi cho dân tộc bản địa. Người nông dân gieo trồng lúa trên đồng ruộng sẽ đem về “ lộc ” là những hạt gạo trắng ngần, những bát cơm ngon ngọt cho đồng bào cả nước. Cả dân tộc bản địa bước vào xuân với khí thế khẩn trương và náo nhiệt :
“ Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn … ”
Bằng cách sử dụng từ láy “ hối hả-xôn xao ” cùng với điệp từ, tác giả đã mang đến cho câu thơ một nét rộn ràng, sinh động. “ Hối hả ” nghĩa là vội vã, khẩn trương. “ Xôn xao ” là có nhiều âm thanh trộn lẫn vào nhau, làm cho náo động. Từ những âm thanh rối loạn và sự quay quồng của con người, nhà thơ lại suy tư về sự tăng trưởng của quốc gia qua bốn ngàn năm lịch sử vẻ vang :

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 7

Là tác phẩm sau cuối của nhà thơ Thanh Hải, được viết vào tháng 11 – 1980, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của ông dã diễn đạt cảm hứng tiếp đón thanh sắc, đất trời mùa xuân, cảm nhận đầy tự hào về bước đi lên thanh xuân của quốc gia. Đồng thời, bài thơ cũng là một tâm nguyện dâng hiến sức xuân trong đời sống cách mạng của quốc gia .
Bài thơ đi theo một mạch cảm hứng mở màn từ những cảm hứng trực tiếp trước vẻ đẹp của sức sống mùa xuân xứ Huế từ đó liên tưởng tới mùa xuân của quốc gia, của cách mạng. Sau đó tăng nhanh xúc cảm đến những ước nguyện của bản hoà ca cuộc sống. Và sau cuối, bài thơ lại trở lại với cảm hứng thiết tha tự hào qua làn điệu dân ca xứ Huế .
Mở đầu bài thơ, tác giả đã vẽ ra một bức tranh vạn vật thiên nhiên mùa xuân xứ Huế tươi mát đẹp tươi để từ đó thể hiện những cảm hứng say đắm, đảm nhiệm thanh sắc đất trời mùa xuân :
Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc
Chỉ bằng một vài nét phác hoạ, bức tranh mùa xuân quê nhà đã hiện lên với một khoảng chừng khoảng trống khoáng đãng, cao rộng, êm dịu và đầy chất thơ. Bức tranh ấy được mở ra bằng chiều dài của dòng sông, độ cao của khung trời và chiều sâu của cảm hứng. Bức tranh là một sự trộn lẫn đặc biệt quan trọng của sắc tố. Nó có sắc tím biếc, tươi tắn, đằm thắm của một bông hoa đang mọc giữa dòng sông xanh. Bằng việc sử dụng hòn đảo ngữ từ mọc lên đầu cùng với việc sử dụng lượng từ một tác giả đã nhấn mạnh vấn đề sự Open bất thần, giật mình cùng với sức sống can đảm và mạnh mẽ căng tràn của sức xuân biểu lộ qua hình ảnh bông hoa. Màu tím biếc như có sức lan toả cả mặt sông xanh, hoà quyện với nhau tạo cảm xúc dịu mát hài hoà, vừa là tín hiệu của mùa xuân, vừa là vẻ đẹp tinh tuý của đất trời. Hơn thế nữa, bức tranh mùa xuân còn ghi vào lòng người những âm thanh lảnh lót của con chim chiền chiện, khiến cho niềm xúc động bồi hồi, xốn xang chợt bật thành tiếng hỏi :
Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng .
Bằng nghệ thuật và thẩm mỹ quy đổi cảm xúc, mùa xuân tình cảm của tác giả được biểu lộ thật mãnh liệt, ông dang rộng vòng tay, lan rộng ra tấm lòng, trân trọng nâng niu tiếp đón mùa xuân. Tiếng chim vang ra, không tan ra, loang vào không trung mà tuôn ra thành tiếng rõ ràng, tròn trịa kết tinh thành từng giọt, kết lại thành dấu ấn mùa xuân để nhà thơ hứng với đôi bàn tay trân trọng và tấm lòng rộng mở. Cả đoạn trên đã không chỉ lột tả được vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên mà còn diễn đạt được sự say đắm, ngỡ ngàng và thái độ tiếp đón trân trọng, nâng niu của tác giả .
Sau những cảm hứng trước mùa xuân của vạn vật thiên nhiên, khổ thơ thứ hai trong bài là những cảm nhận thật hơn về sức xuân nảy nở nơi những con người chiến đấu và lao động – hai mẫu người gắn liền với chiều dài lịch sử vẻ vang tăng trưởng của quốc gia. Bốn câu thơ lặp lại từng cặp cấu trúc sánh đôi cùng điệp ngữ mùa xuân Open đầu hai câu 1 – 3 đã gợi ra những hình ảnh về đoàn quân cầm súng và đoàn người ra đồng. Bên cạnh đó, tác giả dùng thêm từ lộc để nói tới sức xuân đang nảy nở. Cành lá ngụy trang trên sống lưng người ra đồng, dẫu là cành nhưng trước sức xuân nhiệm màu vẫn đâm chồi nảy lộc. Những cây mạ non vừa được gieo xuống trong khí xuân, chẳng đợi thời gian đâm chồi trải dài nương mạ. Dùng từ lộc để miêu tả sức xuân nảy nở mãnh liệt đang trào dâng của vạn vật thiên nhiên đất trời, đồng thời còn biểu lộ sức xuân của con người. Những con người cầm súng, truyền sức xuân cho cành lá ngụy trang trên sống lưng nảy lộc, những người ra đồng gieo mạ xuống đất hay là đang gieo xuống những mùa xuân :
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đổng Lộc trải dài nương mạ
Họ đã mang cả mùa xuân, sức xuân ra đồng, ra mặt trận và hơn thế nữa, họ đang mang cả mùa xuân về cho quốc gia. Từ hai hình ảnh của hai lớp người này tác giả đã đi tới một khái quát cao hơn so với tổng thể .
Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn …
Cả dân tộc bản địa đang hừng hực sức sống mới trước mùa xuân nhiệm màu. Tất cả đang vội vã, khẩn trương trong việc làm để góp sức, thiết kế xây dựng quốc gia. Và thêm nữa, từ rối loạn như diễn đạt một sự đổi khác, một sự biến chuyển trong tâm hồn mỗi con người trước mùa xuân. Tất cả mọi người đang góp phần những mùa xuân nhỏ bé của mình cho mùa xuân của quốc gia :
Đất nước bốn nghìn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước .
Mùa xuân của quốc gia được cảm nhận trong sự tổng kết chiều dài lịch sử dân tộc bốn nghìn năm với bao khó khăn vất vả, gian lao và quốc gia được so sánh với vì sao, nguồn sáng kì diệu của thiên hà, vẻ đẹp vĩnh hằng của vạn vật thiên nhiên ngoài hành tinh. Đất nước ấy như một bà mẹ tảo tần, khó khăn vất vả, qua bao gian lao thử thách vẫn tự tôn, ngoan cường cứ đi lên phía trước không chỉ bằng sức mạnh của thời điểm ngày hôm nay mà bằng sức mạnh của bốn nghìn năm lịch sử dân tộc. Câu thơ như thể một điểm nhấn, lời tổng kết về sức sống mãnh liệt của quốc gia đồng thời chứa đựng niềm tự hào, niềm tin của tác giả vào cuộc sống và quốc gia .
Khổ thơ thứ tư, năm là hai khổ thơ thể hiện rõ nhất chủ đề của bài thơ đó là ước nguyện thiết tha muốn hoà đồng cùng mùa xuân quốc gia, ước nguyện dâng hiến tài sức cho đời. Và thứ nhất, ước nguyện của nhà thơ là ước nguyện muốn hoà đồng cùng vạn vật thiên nhiên quốc gia :
Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoa ca Một nốt trầm xao xuyến .
Ở khổ thơ này đã có sự tái diễn cấu trúc ngữ pháp, phát hiện những hình ảnh bông hoa, con chim, những tín hiệu mùa xuân ở khổ thứ nhất. Trong muôn ngàn điều ước, tác giả chỉ ước làm một tiếng chim trong muôn ngàn giọng hót để gọi xuân về, một bông hoa trong muôn triệu đoá hoa để tô điểm cho mùa xuân. Những mong ước giản dị và đơn giản để thành những vật nhỏ bé nhưng chính những vật nhỏ bé này lại góp thêm phần quan trọng không hề thiếu để tạo nên mùa xuân, tạo nên sắc xuân. Bên cạnh đó, tác giả còn muốn làm một nốt trầm trong bản hoà ca êm ái. Chỉ là một nốt trầm kín kẽ, khiêm nhường, chứ không phải là một nốt thanh thánh thót, nổi trội. Lẫn vào trong bản hoà ca, khó nghe và nhận ra những nốt trầm khiêm nhường đó đã tạo nên cái hay của bản nhạc. Tác giả muốn làm một nốt trầm nhưng là nốt trầm xao xuyến, có sức ngân vang, một nốt trầm có ích cho đời. Những mong ước tưởng như đơn giản và giản dị ấy lại có một ý nghĩa lớn lao đó là phải góp phần những gì tươi đẹp nhất cho cuộc sống, cho quốc gia, dù đó là sự góp sức khiêm nhường, giản dị và đơn giản. Điều đó không chỉ mong ước của riêng tác giả mà là của tổng thể mọi người, tổng thể tất cả chúng ta. Thông qua việc quy đổi đại từ tôi sang ta, nguyện ước riêng đã trở thành nguyện ước chung. Sau ước nguyên hoà đồng, tác giả đã đi tới khát vọng góp sức bền chắc của mình. Trong cảm hứng trữ tình, nhân vật trữ tình bỗng biến thành mùa xuân nho nhỏ, một mùa xuân không riêng gì mang ý nghĩa mà là một mùa xuân nhỏ bé, có hình khối hữu hạn nhập vào mùa xuân to lớn của quốc gia :
Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc .
Khổ thơ như thể một lời nhắn nhủ, một lẽ sống. Sống là để góp sức. Mùa xuân nho nhỏ còn là quan điểm đúng đắn về mối quan hệ giữa cá thể và tập thể, giữa mỗi con người giữa cuộc sống chung của dân tộc bản địa. Thanh Hải đã chọn cho mình một cách góp sức riêng không phô trương, không ồn ào, góp sức một cách bí mật lặng lẽ trong mọi thực trạng, mọi lứa tuổi. Khổ thơ là một sự tổng kết, chiêm nghiệm từ chính cuộc sống đã cố gắng nỗ lực không biết căng thẳng mệt mỏi từ tuổi hai mươi căng tràn sức sống đến khi phải nằm trên giường bệnh của nhà thơ. Là lời cho riêng mình, đoạn thơ bỏ trống cách xưng hô nhưng điều đó lại như lan rộng ra tới mọi người, lay động người đọc cùng chung ý nghĩ .
Bài thơ ít nói đến Huế nhưng người đọc vẫn nhận ra một điều, bài thơ vẫn đậm đà chất Huế. Chất Huế nằm trong cảnh sắc nên thơ trong tâm hồn dịu dàng êm ả, đằm thắm trong những bài thơ ngũ ngôn, trong những bài dân ca Huế. Và đặc biệt quan trọng chất Huế đậm đà ở khổ cuối trong tiếng hát, tình yêu nước non, tình yêu quê nhà quốc gia
Mùa xuân tôi xin hát Câu Nam ai, Nam bình Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế .
Nếu những khổ thơ trên là những suy ngẫm cảm động về ước nguyện dâng hiến thì khổ thơ cuối nhà thơ lại muốn được cất lên tiếng hát thiết tha dựa trên lời ca buồn bã của câu Nam ai Nam bình, Thanh Hải đã chuyển thành một nội dung đằm thắm chất Huế, vừa hoà chung cùng nước non .
Lời ca như vang vọng, gợi mở ra một cái tình nhỏ bé trong cái ngàn dặm to lớn, mênh mang nhưng vẫn rất thân mật, tràn trề yêu thương và ấm cúng. Tiếng hát đằm thắm hiền hoà xen với những tiếng phách giòn giã, vui tươi đã kết lại bài thơ. Bài thơ khơi lên là dòng sông là tiếng chim hót vang trời xứ Huế. Kết thúc lại là nước non và tiếng hát vui tươi cả tình yêu nước non ngàn dặm, tình yêu quê nhà quốc gia .
Bài thơ được viết theo thể thơ năm tiếng, có nhạc điệu trong sáng, thiết tha thân mật vừa biểu lộ nguyện ước chân thành, tha thiết vừa như dựng lên một lẽ sống cao đẹp, góp sức hết mình, bền chắc mà bí mật, lặng lẽ .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 8

Thanh Hải là nhà thơ tiêu biểu vượt trội của mảnh đất cố đô xinh đẹp, ông nổi tiếng với những vần thơ thướt tha, sâu lắng mang đậm văn hóa truyền thống con người xứ Huế. Mùa xuân nho nhỏ là một trong những tác phẩm tiêu biểu vượt trội của ông. Bài thơ được ông viết vào năm 1980, trong khung cảnh tự do, trong công cuộc kiến thiết xây dựng quốc gia. Một hồn thơ trong trẻo. Một điệu thơ ngân vang Đất nước vào xuân vui mừng rộn ràng .
Sáu câu thơ đầu như tiếng hát reo vui đón rước một mùa xuân đẹp đã về. Trên dòng sông xanh của quê nhà mọc lên, một bông hoa tím biếc ”. Động từ “ mọc ” nằm ở vị trí đầu câu thơ gợi tả sự quá bất ngờ vui thú, một niềm vui hân hoan nghênh tiếp tín hiệu mùa xuân :
Mọc giữa dòng sông xanh, Một bông hoa tím biếc .
“ Bông hoa tím biếc ” ấy chỉ hoàn toàn có thể là hoa lục bình, hoặc hoa súng mà ta thường gặp trên ao hồ, sông nước làng quê :
Con sông nhỏ tuổi thơ ta tắm Vẫn còn đây nước chẳng đổi dòng Hoa lục bình tím cả bờ sông …
( Trở về quê nội – Lê Anh Xuân )
Màu xanh của nước hòa hợp với màu “ tím biếc ” của hoa đã tạo nên bức tranh xuân chấm phá mà đằm thắm. Ngẩng nhìn khung trời, nhà thơ vui sướng lắng tai nghe chim chiền chiện hót. Chim chiền chiện còn gọi là chim sơn ca, bạn thân của nhà nông. Từ “ ơi ” cảm thán biểu lộ niềm vui ngây ngất khi nghe chim hót :
Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời .
Hai tiếng ” hót chi ” là giọng điệu thân thương của người dân Huế được tác giả đưa vào miêu tả xúc cảm thiết tha giữa người với tạo vật. Chim chiền chiện hót gọi xuân về. Tiếng chim ngân vang, rung động đất trời đem đến bao niềm vui. Ngắm dòng sông, nhìn bông hoa đẹp, nghe chim hót, nhà thơ bồi hồi sung sướng :
Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng
“ Đưa tay … hứng ” là một cử chỉ bình dị trân trọng, biểu lộ sự xúc động sâu xa. “ Giọt lộng lẫy ” là sự liên tưởng đầy chất thơ. Là giọt sương mai, hay giọt âm thanh tiếng chim chiền chiện ? Sự quy đổi cảm xúc ( thính giác – thị giác ) đã tạo nên hình khối thẩm mĩ của âm thanh .
Tóm lại, chỉ bằng ba nét vẽ : dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện hót …, Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh xuân đẹp và đáng yêu vô cùng. Đó là vẻ đẹp và sức sống mặn mà của quốc gia vào xuân .
Bốn câu thơ tiếp theo nói về mùa xuân sản xuất và chiến đấu của nhân dân ta. Cấu trúc thơ song hành để chỉ rõ hai trách nhiệm kế hoạch ấy :
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đổng Lộc trải dài nương mạ
“ Lộc ” là chồi non, cành biếc mơn mởn. Khi mùa xuân về cây cối đâm chồi nẩy lộc. “ Lộc ” trong văn cảnh này tượng trưng cho vẻ đẹp mùa xuân và sức sống mãnh liệt của quốc gia. Người lính khoác trên sống lưng vành lá ngụy trang xanh tươi, mang theo sức sống mùa xuân, sức mạnh của dân tộc bản địa để bảo vệ Tổ quốc. Người nông dân đem mồ hôi và sức lao động siêng năng làm ra màu xanh cho ruộng đồng, “ nương mạ ” bát ngát trên quê nhà. Ý thơ vô cùng thâm thúy : máu và mồ hôi của nhân dân đã góp thêm phần tô điểm mùa xuân và để giữ lấy mùa xuân mãi mãi .
Cả dân tộc bản địa bước vào mùa xuân với khí thế khẩn trương và náo nhiệt :
Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn …
“ Hối hả ” nghĩa là vội vã, gấp gáp, khẩn trương. “ Xôn xao ” là có nhiều âm thanh xen lẫn vào nhau, làm cho náo động ; ở trong câu thơ, “ rối loạn ” cùng với điệp ngữ “ toàn bộ như … ” làm cho nhạc thơ vang lên nhịp điệu vui vẻ, can đảm và mạnh mẽ khác thường. Đó là hành khúc mùa xuân của thời đại Hồ Chí Minh .
Đoạn thơ tiếp theo nói lên những suy tư của nhà thơ về quốc gia và nhân dân :
Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước .
Chặng đường lịch sử vẻ vang của quốc gia với bốn nghìn năm vĩnh cửu, lúc suy vong, lúc hưng thịnh với bao thử thách “ khó khăn vất vả và gian lao ”. Thời gian đằng đẵng ấy, nhân dân ta từ thế hệ này qua thế hệ khác đã đem xương máu và mồ hôi, lòng yêu nước và niềm tin quả cảm để thiết kế xây dựng và bảo vệ quốc gia. Dân ta tài trí và nhân nghĩa. Bốn nghìn năm lập quốc tỏa sáng nền văn hiến Đại Việt, đã chứng minh và khẳng định sức mạnh Nước Ta. Câu thơ “ Đất nước như vì sao ” là một hình ảnh so sánh đẹp và đầy ý nghĩa. Sao là nguồn sáng lấp lánh lung linh, là vẻ đẹp khung trời, vĩnh hằng trong khoảng trống, và thời hạn. So sánh quốc gia với vì sao là biểu lộ niềm tự hào so với quốc gia Nước Ta anh hùng, giàu đẹp. Hành trang đi tới tương lai của dân tộc bản địa ta không một thế lực nào hoàn toàn có thể ngăn cản được : “ Cứ đi lên phía trước ”. Ba tiếng “ cứ đi lên ” bộc lộ chí khí, quyết tâm và niềm tin sắt đá của dân tộc bản địa để kiến thiết xây dựng một Nước Ta “ dân giàu, nước mạnh ” .
Sau lời suy tư là điều tâm niệm của Thanh Hải. Trước hết là lời nguyện cầu được hóa thân :
Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào họa ca Một nốt trầm xao xuyến .
“ Con chim hót ” để gọi xuân về, đem đến niềm vui cho con người. “ Một nhành hoa ” để tô điểm đời sống, làm đẹp vạn vật thiên nhiên sông núi. “ Một nốt trầm ” của bản “ hòa ca ” êm ái để làm xao xuyến lòng người, cổ vũ nhân dân. “ Con chim hót ”, “ một nhành hoa ”, “ một nốt trầm … ” là ba hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho cái đẹp, niềm vui, cho tài trí của quốc gia và con người Nước Ta .
Với Thanh Hải, hóa thân là để hiến dâng, để Giao hàng cho một mục tiêu cao quý :
Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc
Lời thơ tâm tình thiết tha. Mỗi con người hãy trở thành “ một mùa xuân nho nhỏ ” để làm ra mùa xuân bất diệt của quốc gia. Ai cũng phải có ích cho đời. Mùa xuân nho nhỏ, là một ẩn dụ đầy phát minh sáng tạo khắc sâu ý tưởng sáng tạo : “ Mỗi cuộc sống đã hóa núi sông ta ” ( Nguyễn Khoa Điềm ). “ Nho nhỏ ” và “ lặng lẽ ” là cách nói nhã nhặn, chân thành. “ Dâng cho đời ” là lẽ sống đẹp, cao quý. Bởi lẽ “ Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình ” ( Tố Hữu ), sống hết mình thủy chung cho quốc gia, đem cả cuộc sống mình ship hàng quốc gia, từ lúc “ tuổi hai mươi ” trai tráng cho đến khi về già “ tóc bạc ”. Thơ hay là ở cảm hứng chân thành. Thanh Hải đã nói lên những lời “ gan ruột ” của mình. Ông đã sống như lời thơ ông tâm tình. Khi quốc gia bị Mĩ – Diệm và bè lũ tay sai thủ đoạn chia cắt làm hai miền, ông hoạt động giải trí bí hiểm trong vùng giặc, kiến thiết xây dựng trào lưu cách mạng, coi thường cảnh máu chảy đầu rơi. Cảm động hơn nữa là bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được ông viết ra trên giường bệnh, một tháng trước lúc ông qua đời .
Thanh Hải sử dụng giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ điệp ngữ rất tài tình : “ Ta làm … ta làm … ta nhập … ”, “ dù là tuổi … dù là khi … ” đã làm cho âm điệu thơ, giọng thơ tha thiết, sâu lắng, ý thơ được khắc sâu và nhấn mạnh vấn đề. Người đọc xúc động biết bao trước một giọng điệu thơ trữ tình, ấm cúng tình đời như vậy. Có thể xem đoạn thơ này là những lời trăn trối của ông .
Khổ thơ cuối là tiếng hát yêu thương :
Mùa xuân – ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế .
Nam ai và Nam bình là hai điệu dân ca Huế rất nổi tiếng mấy trăm năm nay. Phách tiền là một nhạc cụ dân tộc bản địa để điểm nhịp cho lời ca, tiếng đàn tranh, đàn tam thập lục. Câu thơ “ Mùa xuân – ta xin hát ” diễn đạt niềm khao khát bồi hồi của nhà thơ so với quê nhà yêu dấu buổi xuân về. Quê hương quốc gia trải dài ngàn dặm, ’ chứa chan tình yêu thương. Đó là “ ngàn dặm mình ”, “ Ngàn dặm tình ” so với non nước và xứ Huế quê mẹ thân thương ! Câu thơ của người con đất Huế quả là “ dịu ngọt ” vậy .
Mùa xuân là đề tài truyền thống cuội nguồn trong thơ ca dân tộc bản địa. Có thể nói, Thanh Hải đã góp cho vườn thơ Việt một bài thơ xuân đẹp, đậm đà tình nghĩa. Thể thơ năm chữ, giọng thơ lúc can đảm và mạnh mẽ, lúc tha thiết ngân vang. Ngôn ngữ thơ trong sáng và hiểu cảm, hàm súc và hình tượng. Các giải pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ song hành đối xứng, những điệp ngữ … được vận dụng tinh tế, tài hoa. Tình yêu mùa xuân gắn liền với tình yêu quốc gia, quê nhà được Thanh Hải miêu tả một cách thâm thúy, cảm động. Mỗi một cuộc sống hãy là một mùa xuân. Đất nước ta mãi mãi sẽ là những mùa xuân tươi đẹp .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 9

Thanh Hải là một nhà thơ được mọi người biết đến như một hiện tượng kỳ lạ đặc biệt quan trọng của thơ ca Việt nam. Là con người tài hoa, giàu sức sống nghệ thuật và thẩm mỹ và lắng nghe được nhiều âm thanh biến thái của cuộc sống, ngay cả những phút giây cận kề cái chết Thanh Hải vẫn khát khao sống, thao tác và góp sức cho đời chung .

Mùa xuân nho nhỏ chứ không phải cái gì lớn lao ồn ào nhưng thật tinh túy, sâu xa lắng động của Thanh Hải để lại cho đời trước lúc ra đi. Những vần thơ nhỏ nhẹ trầm bổng mà ý tứ lắng sâu lạ kỳ. Và không thể thiếu ở làng thơ xuân nếu ta quên đi một mùa xuân nho nhỏ của một nhà thơ tài hoa, mệnh bạc – Thanh hải thì quả là thiếu sót. Bài thơ ra đời vào năm 1980 được xem như một lời tâm niệm trẻ trung đáng trân trọng của nhà thơ để lại cho đời trước lúc ra đi.

Mở đầu bài thơ, Thanh Hải đưa ta về với vạn vật thiên nhiên tạo hóa đất trời. Sau những ngày đông giá lạnh lẽo, vạn vật thiên nhiên ; lại được khoác một tấm áo tươi non, ấm cúng của mùa xuân. Đất trời như rộng thêm, cao hơn được Thanh Hải phác họa bằng ba nét chấm phá. Một “ dòng sông xanh ”, “ bông hoa tím biếc ”, “ tiếng chim chiền chiện ” gợi ra khoảng trống cao rộng, êm dịu, tươi tắn. những âm thanh vang vọng, tha thiết. Những đường nét đó đã khắc họa thành một bức tranh mùa xuân xinh đẹp, yên ả, thanh thản, rạo rực niềm vui và tràn ngập sức sống .
Đối tượng được nhà thơ miêu tả thâm thúy đó là hình ảnh :
“ Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng ”
Đây là chi tiết cụ thể tạo hình và sự quy đổi cảm xúc tuyệt vời trong thơ ca. “ Giọt lộng lẫy rơi ” là những giọt xuân, màu xuân đẹp, kì diệu với những sắc màu lộng lẫy. Tác giả đã đưa tay hứng cả mùa xuân đất trời rất đỗi nâng niu, trìu mến, trân trọng và có cảm xúc từng giọt xuân lộng lẫy, ấm cúng, mát dịu đang thấm vào da thịt, vào lòng người. Tất cả đang được tắm gội trong hương sắc mùa xuân say sưa, ngây ngất, ngọt ngào .
Vả cảm hứng nhà thơ chuyển dần từ màu xuân cảnh sắc vạn vật thiên nhiên đất trời tươi đẹp sang mùa xuân quốc gia Cách mạng :
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đổng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn …. ”
Từ “ mùa xuân ” đã được chuyển nghĩa theo cách hiểu thứ hai với hai trách nhiệm sản xuất, chiến đấu, kiến thiết xây dựng và bảo vệ trong tư thế đi lên quốc gia. Điệp từ “ lộc ” láy lại đầu câu có nhiều nghĩa khác nhau : “ lộc ” là chồi non, sức sống, mùa xuân ; lộc là do con người mang đến cho mùa xuân, quốc gia trong chiến đấu, sản xuất. con người đi đến đâu mang mùa xuân đến đó, mang chồi non, lộc biếc cho đời sống sinh sôi nảy nở .
Âm hưởng của câu thơ, nhịp thơ quay quồng, khẩn trương phối hợp tượng trung liên tưởng quá khứ hiện tại, tương lai quốc gia :
Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước .
Động từ “ cứ ” như một mệnh đề thăng quan tiến chức khẳng định chắc chắn bước tiến vững chãi, tự tin của dân tộc bản địa sau mỗi mùa xuân nhìn lại mình, vững bước đi lên. Từ mùa xuân chung của quốc gia và cách mạng Thanh Hải ước nguyện làm một mùa xuân nho nhỏ góp phần vào cuộc sống chung .
Nếu nhịp điệu thơ ở những khổ thơ trên vừa quay quồng, vừa khẩn trương, vừa tả thực, vừa tưởng tượng hàm chứa nhiều ý nghĩa về màu xuân của quốc gia lớn lao. Tự hào thì mùa xuân ở những khổ thơ dưới như sau :
Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào họa ca Một nốt trầm xao xuyến .
Lại cất lên một cách nhỏ nhỏ, nhã nhặn nhưng thật thiết tha, cảm động, sâu lắng. “ ta làm ” là điệp ngữ vang lên ở đầu những câu thơ như một khẳng định chắc chắn những ước nguyện chính đáng, cao đẹp biểu lộ tâm hồn khát khao được thao tác, góp sức nhiều nhất cuộc sống .
Hình ảnh đối ứng lặp lại ở đầu bài thơ “ con chim ”, “ cành hoa ”, “ nốt trầm ” là bộc lộ mong ước đơn cử của nhà thơ được góp cái đó dù nhỏ bé nhưng có ích cho đời. là con chim hãy mang lại những âm thanh vang vọng, những tiếng hót mê hồn lòng người là nốt nhạc, nốt trầm trong bản nhạc nhưng không hề thiếu dàn hợp xướng, trong bản hòa ca tổng thể mọi người .
Cũng trong khổ thơ này Thanh Hải đã được chuyển những cái nhỏ bé, riêng tư thành cái “ ta ” lớn lao, hòa chung mọi người. Giọng thơ nhỏ nhẹ, chân thành không khuôn thước, ồn ào mà ngược lại đằm thắm, ngọt ngào, sâu xa tác động ảnh hưởng can đảm và mạnh mẽ vào tâm hồn, khối óc người đọc. Khổ thơ tiếp theo là tiếng lòng cao quý của nhà thơ, của những con người biết hướng tới mùa xuân đẹp, sống có lý tưởng, mục tiêu, tham vọng :
Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc
Tác giả nhắc lại nhan đề bài thơ như một lời nhắn nhủ, tâm tình gợi ra một lẽ sống góp sức cho đời chung lặng lẽ, nhã nhặn, sống đẹp, sống có ích bí mật góp phần cho mùa xuân chung không kể gì tuổi tác, không kể gì thời hạn .
Khổ thơ ánh lên và tỏa sáng vẻ đẹp tâm hồn luôn luôn khát khao vươn tới đời sống tốt đẹp như mùa xuân vang vọng đất trời góp thêm phần làm đẹp cho mùa xuân chung của quốc gia, Tố Hữu viết :
“ Nếu là con chim chiếc lá Con chim phải hót chiếc lá phải xanh Lẽ nào vay mà không trả Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình ”
Thơ xưa và nay thường gắn nhiều định ngữ với mùa xuân nhưng mùa xuân của Thanh Hải nho nhỏ mà không nhỏ chút nào. Nó nói lên được nhiều ý nghĩa hơn cả bởi đó là lời tâm niệm chân thành, sâu lắng nhất của một tâm hồn trước lúc đi xa, giã từ đời sống ngàn lần đáng yêu về với cõi vĩnh hằng hư vô .
Có phải khi con người ta đến gần cái chết là lúc họ khao khát muốn sống hơn khi nào hết. Nhưng tất cả chúng ta còn khâm phục hơn ở Thanh Hải đó là một tấm lòng rộng mở, thanh thản, cao đẹp, sống có ý nghĩa đến những phút chót cuộc sống. Đúng như mong ước nhà thơ “ mùa xuân nho nhỏ ” được phổ nhạc. bài thơ lại một lần nữa được chắp thêm cánh bay xa vào bản hòa ca trong dàn hợp xướng một nốt trầm làm xao xuyến lòng người .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 10

Con người được ban tặng cho đời sống để sống, tận thưởng đồng thời cần biết tận hiến. Sống một cuộc sống có ý nghĩa là nguồn cảm hứng mãnh liệt nhất thôi thúc nhà thơ Thanh Hải cầm bút viết bài thơ : “ Mùa xuân nho nhỏ ”. Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ” được sáng tác vào tháng 11 năm 1980. Điều đặc biệt quan trọng ở chỗ, đó là khoảnh khắc hấp hối của thi nhân trên giường bệnh. Thi phẩm vừa là tiếng lòng thi sĩ, vừa là thông điệp nhân sinh thâm thúy mà Thanh Hải dành Tặng cho fan hâm mộ thời điểm ngày hôm nay và cả mai hậu .
Thanh Hải là một trong những cây bút điển hình nổi bật cho hồn thơ thời chống Mỹ cứu nước. Thơ ông giản dị và đơn giản, đôn hậu và chân thành. Với hồn thơ giản dị và đơn giản, mộc mạc đậm tính Huế, nhà thơ thực sự đã đã mang đến vẻ đẹp cho đời sống này. Trước lúc lâm chung, Thanh Hải vẫn dành trọn từng giây từng phút cho văn chương thẩm mỹ và nghệ thuật, cho đời và cho người. Bài thơ : “ Mùa xuân nho nhỏ ” sinh ra trong thực trạng như vậy nên nhan đề bài thơ cũng đặc biệt quan trọng ý nghĩa. Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ” là một sáng tác độc lạ, một phát hiện mới mẻ và lạ mắt của nhà thơ. Hình ảnh “ Mùa xuân nho nhỏ ” là hình tượng cho những gì tinh túy, đẹp tươi nhất của sự sống và cuộc sống mỗi người. Nó biểu lộ quan điểm về sự thống nhất giữa cái riêng với cái chung, giữa cá thể và hội đồng. Đồng thời, qua nhan đề còn bộc lộ nguyện ước cao đẹp của nhà thơ. Nhà thơ muốn làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp, sống với toàn bộ sức sống tươi tắn của mình nhưng rất khiêm nhường là một mùa xuân nho nhỏ góp vào mùa xuân lớn của vạn vật thiên nhiên, quốc gia, của cuộc sống chung và khát vọng sống chân thành, cao đẹp của nhà thơ. Đó cũng chính là chủ đề của bài thơ mà nhà thơ muốn gửi gắm .
Trước tiên, nhà thơ thể hiện xúc cảm của mình trước mùa xuân của vạn vật thiên nhiên. Bức tranh mùa xuân vạn vật thiên nhiên trong sáu câu thơ đầu được vẽ bằng vài nét phác họa nhưng rất rực rỡ :
“ Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng ” .
Ngay ở dòng tiên phong, với phép hòn đảo trật tự ngữ pháp, động từ “ mọc ” được đặt trước hình ảnh “ dòng sông xanh ” và “ hoa tím biếc ”, tác giả đã gợi được cái sức sống trỗi dậy, vươn mình của vạn vật trước mùa xuân. Những câu thơ mở ra khoảng trống cao rộng của khung trời, rộng dài của dòng sông, sắc tố hòa giải của bông hoa tím biếc và dòng sông xanh – đặc trưng của xứ Huế. Bức tranh vạn vật thiên nhiên còn rộn ràng, vui tươi với âm thanh tiếng chim chiền chiện hót vang trời, tiếng chim trong ánh sáng xuân lan tỏa khắp khung trời như động thanh : “ từng giọt lộng lẫy rơi ”. Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân đất trời biểu lộ cái nhìn trìu mến với cảnh vật, trong những lời thể hiện trực tiếp như lời trò chuyện với vạn vật thiên nhiên : “ ơi, hót chi …, mà … ”. Đặc biệt, cảm hứng của nhà thơ được bộc lộ trong một động tác trữ tình tiếp đón vừa trân trọng vừa tha thiết trìu mến với mùa xuân : đưa tay hứng từng giọt lộng lẫy của tiếng chim chiền chiện .
“ Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng ” .
Cụm từ “ giọt lộng lẫy ” hoàn toàn có thể hiểu câu thơ theo nhiều cách khác nhau. Trước hết, “ giọt lộng lẫy ” là những giọt mưa mùa xuân, giọt sương mùa xuân, trong sáng, rơi xuống từng nhành cây, kẽ lá như những giọt ngọc. Cùng với đó, “ giọt lộng lẫy ” hoàn toàn có thể hiểu theo nghĩa ẩn dụ quy đổi cảm xúc. Tiếng chim từ chỗ là âm thanh ( cảm nhận bằng thính giác ) chuyển thành từng giọt ( hình và khối, cảm nhận bằng thị giác ), từng giọt ấy lại lộng lẫy ánh sáng và sắc tố, hoàn toàn có thể cảm nhận bằng xúc giác : “ Tôi đưa tay tôi hứng ”. Dù hiểu theo cách nào thì hai câu thơ vẫn biểu lộ cảm hứng say sưa ngây ngất của tác giả trước cảnh đất trời xứ Huế vào xuân, bộc lộ mong ước hòa vào vạn vật thiên nhiên đất trời trong tâm tưởng giữa mùa đông giá lạnh khiến ta vô cùng khâm phục .
Nếu như ở khổ thơ thứ nhất, ta phát hiện một bức tranh vạn vật thiên nhiên đầy xuân sắc xuân tình, thì ở khổ thứ hai, ta không khỏi xao xuyến trước bức tranh lao động vui tươi, phấn khởi của con người :
“ Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn ”
Hình ảnh lộc xuân theo người cầm súng, tràn theo người ra đồng làm đẹp ý thơ với đời sống lao động và chiến đấu, kiến thiết xây dựng và bảo vệ, hai trách nhiệm không hề tách rời. Những người chiến sỹ, người nông dân đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên quốc gia. Hình ảnh “ người cầm súng ” khiến tất cả chúng ta liên tưởng đến những người chiến sỹ ra trận mà trên vai, trên sống lưng họ có cành lá ngụy trang. Những cành lá ấy mang lộc biếc, chồi non, mang theo mùa xuân của vạn vật thiên nhiên, cây xanh. Từ “ lộc ” trong “ lộc giắt đầy trên sống lưng ” làm cho người ta liên tưởng đến người lính khi ra trận, mang theo sức sống của cả dân tộc bản địa. Chính màu xanh sức sống đó đã tiếp cho người lính có thêm sức mạnh, ý chí để họ vươn xa ra phía trước tàn phá quân địch. Đất nước có được mùa xuân tươi đẹp chẳng phải nhờ những chiến sỹ gan góc đó sao ? Bên cạnh đó, tất cả chúng ta cũng thấy những người lao động, những người ươm mầm cho sự sống, ươm những hạt mần nin thiếu nhi trên những cánh đồng quê nhà hiện lên thật bình dị : “ người ra đồng ”. Khác với từ “ lộc ” Open trước đó, từ “ lộc ” trong “ lộc trải dài nương mạ ” cho ta nghĩ tới những cánh đồng trải dài bát ngát với những chồi non mới nhú lên xanh mướt từ những hạt thóc giống đầu mùa xuân. Từ “ lộc ” còn mang ý nghĩa chung, nó là sức sống, sức mạnh của con người. Có thể nói, chính con người đã tạo nên sức sống của mùa xuân vạn vật thiên nhiên quốc gia .
Nhà thơ Thanh Hải phải là một người mê hồn vẻ đẹp của mùa xuân quốc gia, mê luyến sự sống tươi đẹp thì mới cảm nhận mùa xuân quốc gia bằng hai từ láy quyến rũ “ “ quay quồng ”, “ rối loạn ”. Từ “ Hối hả ” gợi ra một không khí vội vã, khẩn trương, liên tục không dừng lại. Từ “ rối loạn ” khiến ta nghĩ tới những âm thanh liên tục vọng về, hòa lẫn với nhau xao động. Đây chính là tâm trạng tác giả, là cái náo nức trong tâm hồn. Tiếng lòng của tác giả như reo vui nao nức trước ý thức lao động khẩn trương của con người. Mùa xuân quốc gia được tạo ra sự từ cái quay quồng ấy. Sức sống của quốc gia, của dân tộc bản địa, cũng được tạo nên từ sự quay quồng, náo nức của người cầm súng, người ra đồng. Như vậy, hình ảnh mùa xuân quốc gia đã được lan rộng ra dần. Đầu tiên, nó chỉ gói gọn trên đôi vai, tấm sống lưng của người ra trận sau đó đã được lan rộng ra thành một cánh đồng bát ngát. Nhưng toàn bộ đều chung một chí hướng, cùng thi đua thiết kế xây dựng và bảo vệ quốc gia trong thực trạng mới. Hẳn Thanh Hải phải có một tấm lòng sâu nặng với tổ quốc gấm vóc Việt mới có những ý thơ hay như vậy .
Nhà thơ tin cậy, tự hào về tương lai tươi tắn của quốc gia mặc dầu trước mắt còn nhiều khó khăn vất vả, khó khăn vất vả. Và quốc gia được tưởng tượng bằng một hình ảnh so sánh thật đẹp mang nhiều ý nghĩa .
“ Đất nước bốn nghìn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước ”
“ Sao ” là một nguồn sáng lấp lánh lung linh, là vẻ đẹp vĩnh hằng vượt qua mọi số lượng giới hạn khoảng trống và thời hạn. “ Sao ” cũng là hình ảnh rạng ngời trên lá cờ Tổ quốc. Qua hình ảnh so sánh : “ Đất nước như vì sao ”, tác giả Thanh Hải thể hiện niềm tự hào về một quốc gia Nước Ta anh hùng giàu và đẹp. Đất nước mãi vĩnh cửu, vĩnh cửu cùng thiên hà, không khi nào mất đi và cũng không một thế lực nào ngăn cản được. Nhất định quốc gia cũng sẽ tỏa sáng như những vì sao trong hành trình dài đi đến tương lai rực rỡ tỏa nắng, đi đến bến bờ niềm hạnh phúc. Đó là chí quyết tâm, niềm tin sắt đá, niềm tự hào sáng sủa của cả dân tộc bản địa. Ở câu thơ thứ hai, phụ từ “ cứ ” phối hợp với động từ “ đi lên ” bộc lộ quyết tâm cao độ, hiên ngang tiến lên phía trước, vượt qua mọi khó khăn vất vả. Trong lúc đang bị bệnh nặng nhưng nhà thơ vẫn sáng sủa, tin cậy, ngợi ca sức sống của quê nhà, của dân tộc bản địa khi mùa xuân về quả thực đáng quý !
Từ cảm hứng dạt dào, ngây ngất trước cảnh sắc quốc gia, sâu thẳm trái tim nhà thơ thể hiện niềm khao khát cao đẹp của một tâm hồn trong ngần. Nhà thơ thể hiện ước nguyện của mình – muốn làm những việc hữu dụng, dâng hiến cho đời. Điều đó được ông bày tỏ qua những hình ảnh tự nhiên, đơn giản và giản dị, đẹp và giàu ý nghĩa. Nhà thơ đã lấy cái đẹp tinh túy của vạn vật thiên nhiên để miêu tả vẻ đẹp của tâm hồn :
“ Ta làm con chim hót Ta làm một nhành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến ” .
Chao ôi ! Nhà thơ muốn “ con chim hót ” giữa muôn ngàn tiếng chim vô tư góp sức tiếng hót vui, muốn làm “ một nhành hoa ” giữa vườn hoa xuân bùng cháy rực rỡ vô tư góp sức hương sắc cho đời, muốn làm “ một nốt trầm ” giữa bản hòa tấu muôn diệu, muốn làm “ một mùa xuân nho nhỏ ” góp vào mùa xuân lớn của quốc gia, của cuộc sống chung. Ở phần đầu bài thơ, tác giả đã phác họa hình ảnh màu xuân bằng những chi tiết cụ thể bông hoa và tiếng chim hót. Cấu tứ lặp lại như vậy tạo ra sự đối ứng ngặt nghèo. Hình ảnh tinh lọc ấy trở lại đã mang một ý nghĩa mới : niềm mong ước được sống có ích, góp sức cho đời là một lẽ tự nhiên. Điệp từ “ ta ” như một lời khẳng định chắc chắn. Nó không chỉ là lời tâm niệm thiết tha, chân thành của nhà thơ mà nó còn đề cập đến một yếu tố lớn là khát vọng chung của nhiều người .
“ Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc. ”
Ước nguyện hóa thân đó vô cùng cháy bỏng, nhưng được tác giả bí mật “ lặng lẽ dâng cho đời ”. Từ láy “ nho nhỏ ”, “ lặng lẽ ” là cách nói nhã nhặn, chân thành mà đơn giản và giản dị, là cách sống cao đẹp. Tác giả muốn mỗi người là một mùa xuân nhỏ hòa vào đời sống, là ước nguyện sống có ích, được góp sức cho đời như Tố Hữu viết trong “ Một khúc ca xuân ” :
“ Nếu là con chim, chiếc lá Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh Lẽ nào vay mà không có trả Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình. ”
Có lẽ, so với Thanh Hải, “ Mùa xuân nho nhỏ ” là một ẩn dụ đầy phát minh sáng tạo, cũng là cách biểu lộ thiết tha, cảm động. Nó đã khắc sâu sáng tạo độc đáo : “ Mỗi cuộc sống đã hóa núi sông ta ” ( Nguyễn Khoa Điềm ). Đó không phải mong ước trong một lúc mà là cả một cuộc sống : “ Dù là tuổi hai mươi. Dù là khi tóc bạc ”. Điệp từ “ dù là ” khiến âm điệu câu thơ tha thiết, sâu lắng, ý thơ được nhấn mạnh vấn đề làm cho người đọc không chỉ xúc động trước một giọng thơ ấm cúng, mà còn xúc động trước lời tâm sự thiết tha của một con người đã từng trải qua hai cuộc kháng chiến, đã góp sức trọn cuộc sống và sự nghiệp cho cách mạng vẫn tha thiết được sống đẹp, sống có ích với toàn bộ sức sống tươi tắn của mình cho cuộc sống chung. Bài thơ được viết một tháng trước khi nhà thơ quay trở lại với cát bụi nhưng không gợn chút do dự về bệnh tật, những tâm lý riêng tư cho bản thân mà chỉ “ lặng lẽ cháy bỏng một khát khao được dâng hiến ” .
Bài thơ khép lại bằng những câu thơ ngợi ca quê nhà, quốc gia qua điệu dân ca xứ Huế. Như một nhịp láy lại, khúc dân ca êm ả dịu dàng, đằm thắm làm tăng giá trị biểu lộ của những khổ thơ trên, đem lại thi vị Huế trìu mến, tha thiết :
“ Mùa xuân ta xin hát Khúc Nam ai Nam bình Nước non ngàn dặm mình Nhịp phách tiền đất Huế ” .
Đoạn thơ kết thúc như một khúc hát ca tụng mùa xuân, để lại dư vị sâu lắng. Nhà thơ muốn hát lên điệu Nam ai, Nam bình, điệu dân ca thiết tha của xứ Huế để đón mừng mùa xuân. Câu ca nghe như một lời từ biệt để hòa vào vĩnh viễn. Nhưng đây không phải là lời ca buồn thuở trước mà “ nhịp phách tiền đất Huế ” nghe giòn giã, vang xa – “ Nước non ngàn dặm mình. Nước non ngàn dặm tình ” còn ngân nga mãi mãi. Phải yêu đời lắm, phải sáng sủa lắm nhà thơ Thanh Hải mới hoàn toàn có thể hát lên trong thực trạng đang ốm nặng như vậy. Điều đó làm ta càng thêm yêu quý tiếng hát và tấm lòng nhà thơ. Như vậy, xuyên suốt bài thơ không chỉ có hình tượng mùa xuân mà còn nhiều hình tượng khác. Từ tiếng chim chiền chiện tượng trưng cho khúc hát của đất trời đến làm một nốt trầm nhập vào bản hòa ca của quốc gia, và đến đây là khúc hát tạo ấn tượng cho bài ca không dứt, một bài ca yêu đời sống. Bài thơ được nhạc sĩ Trần Hoàn phổ nhạc thành bài hát và trở thành một khúc ca xuân quen thuộc, xúc động, còn mãi với đời .
Mạch xúc cảm trong bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ” được diễn đạt thành công xuất sắc, mang lại nhiều dư vị trong lòng người đọc là nhờ sự thành công xuất sắc về mặt nghệ thuật và thẩm mỹ. Bài thơ được làm bằng thể thơ năm chữ gần với điệu dân ca, âm hưởng trong sáng, nhẹ nhàng, tha thiết, điệu thơ như điệu của tâm hồn, cách gieo vần tạo sự liền lạc của dòng xúc cảm. Hình ảnh thơ cũng rất tự nhiên, giản dị và đơn giản phối hợp với những hình ảnh giàu ý nghĩa hình tượng. Đặc biệt một số ít hình ảnh cành hoa, cánh chim, mùa xuân được lặp đi lặp lại và nâng cao, gây ấn tượng đậm đà. Cấu tứ bài thơ ngặt nghèo, đa phần dựa trên sự tăng trưởng của hình tượng mùa xuân : từ mùa xuân đất trời đến mùa xuân của quốc gia, đến mùa xuân của con người. Hơn thế nữa, giọng điệu bài thơ tương thích với cảm hứng của tác giả : đoạn đầu vui, say sưa với vẻ đẹp của mùa xuân vạn vật thiên nhiên, rồi hoan hỉ, rồi quay quồng trước khi thế lao động của quốc gia. Và sau cuối là ngưng trệ, hơi trang nghiêm mà thiết tha bộc bạch, tâm niệm .
Có thể nói, đã có rất nhiều thi nhân Nước Ta thể hiện xúc cảm trước mùa xuân, nhưng “ Mùa xuân nho nhỏ ” của Thanh Hải vẫn mang nét độc lạ, riêng không liên quan gì đến nhau. Bài thơ đã để lại cho đời một ý nghĩa thật lớn lao. Tác giả không chỉ biết hiện một bức tranh vạn vật thiên nhiên làm mê hồn lòng người mà còn như một dịp cất lên tiếng lòng thiết tha của một người con yêu nước. Đó cũng là lòng mê hồn, là niềm tin mãnh liệt vào sức sống lâu bền của dân tộc bản địa ta .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 11

Mùa xuân trong thơ của Thanh hải cũng thật đẹp, thật nhiều ý nghĩa. Không những đẹp từ cảnh vạn vật thiên nhiên mà đến tâm hồn Thanh Hải cũng thật đẹp. Đó là mùa xuân trong bài “ Mùa xuân nho nhỏ ” mà tác giả sáng tác không bao lâu trước khi qua đời ( 1980 ) .
Bài thơ ca tụng vẻ đẹp mùa xuân vạn vật thiên nhiên, quốc gia, con người và khát khao góp sức của nhà thơ, thể hiện niềm sáng sủa, vui say trong cảnh đất trời vào xuân nhưng cũng đầy trăn trở và tâm lý : “ Mọc giữa dòng sông xanh … Nhịp phách tiền đất Huế ”
Trước lúc vĩnh viễn ra đi ông cũng để lại cho đời những vần thơ thật nhân hậu, thiết tha và thanh thản, không hề gợn một nét u buồn nào của một cuộc sống sắp tắt. Khi cuộc sống mình đã bước vào cuối đông, nhà thơ vẫn nghĩ đến một mùa xuân bất diệt, muôn thuở và nguyện dâng hiến cho đời. Hình ảnh của một mùa xuân rất Huế đã được tác giả mở màn cho bài thơ :
“ Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc. Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời, Từng giọt lộng lẫy rơi, Tôi đưa tay tôi hứng ” .
Đây là bức tranh mùa xuân được vẽ lên bằng tâm hồn của người nghệ sĩ với những nét chấm phá rất đáng yêu và dễ thương rất tuyệt vời, một nét đặc trưng rất Huế đó là hình ảnh màu “ tím biếc ” của “ một bông hoa ” hòa với màu “ xanh ” của “ dòng sông ”. Một màu tím thật gợn nhẹ như màu tím hoa sim mọc giữa con sông xanh tươi hay như những tà áo dài với màu tím thật nhẹ nhàng của những cô gái Huế .
Cả hai sắc tố đều rất hòa giải như vẫy gọi mùa xuân. Động từ “ Mọc ” Open một cách bất thần trong câu thơ như một lời báo hiệu của sự trỗi dậy của sức vươn lên can đảm và mạnh mẽ của một bông hoa giữa bốn bề sông nước bát ngát to lớn. Cả hai hình ảnh “ dòng sông xanh ” và “ hoa tím biết ” ấy đã gợi lên trong lòng người đọc một bức tranh mùa xuân tươi đẹp, tràn trề sức sống. Bức tranh xứ Huế vào xuân lại càng sinh động hơn bởi tiếng hót líu lo của chim chiền chiện :
“ Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời, Từng giọt lộng lẫy rơi, Tôi đưa tay tôi hứng ” .
Tiếng hót của chim chiền chiện vút cao, lãnh lót như mở thêm khoảng trống, quyến rũ, trong trẻo, đáng yêu. Từ cảm thán “ Ơi ” đặt ở đầu câu, một từ “ chi ” đứng sau động từ “ hát ” đã đưa cách nói ngọt ngào, thân thương của Huế vào nhạc điệu của thơ tạo cho ta một cảm xúc bình yên, sự êm ả dịu dàng tha thiết của xứ Huế cố đô. Tác giả lắng nghe tiếng chim hót, nghe bằng tai chưa đủ, nhà thơ còn nghe bằng của trái tim xao động, bằng trí tưởng tượng, bằng sự liên tưởng độc lạ .
Từ “ giọt ” được hiểu theo rất nhiều nghĩa : hoàn toàn có thể là “ giọt nắng bên thềm ”, giọt mưa xuân, giọt sương sớm, tiếng hót của những chú chim chiền chiện hay là giọt nước mắt niềm hạnh phúc của tác giả ? Sự quy đổi cảm xúc trong tác giả thật kì khôi từ thị giác sang thính giác và giờ là xúc giác “ tôi đưa tay tôi hứng ” .
Sự quy đổi cảm xúc này bộc lộ sự say sưa, ngây ngất, nâng niu của nhà thơ trước vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên, đất trời vào xuân. Niềm vui đó, niềm niềm hạnh phúc đó trọn vẹn khác với tâm trạng buồn chán trước cảnh xuân quốc gia đang đắm chìm trong đêm trường nô lệ :
Tôi có chờ đâu, có đợi đâu, Đem chi xuân đến gợi thêm sầu ? Với tôi, toàn bộ như không có ý nghĩa, Tất cả không ngoài nghĩa khổ đau !
Với những vần thơ đơn giản và giản dị nhưng Thanh Hải vẫn miêu tả được mùa xuân cách mạng quê nhà của tác giả :
“ Mùa xuân người cầm súng, Lộc giắt đầy trên sống lưng. Mùa xuân người ra đồng, Lộc trải dài nương mạ. Tất cả như quay quồng, Tất cả như rối loạn … ”
Hai câu thơ đầu tác giả muốn nhấn mạnh vấn đề đến mùa xuân của người cầm súng và của người ra đồng bộc lộ cho hai trách nhiệm chính lúc bấy giờ là bảo vệ và kiến thiết xây dựng quốc gia. Từ “ Lộc ” có hai tầng nghĩa : “ Lộc ” có nghĩa đen là cành non, lá mới, là cành lá ngụy trang trên sống lưng người chiến sỹ ra mặt trận. “ Lộc ” còn là mạ non theo chân người nông dân ra đồng ruộng. Với giải pháp ẩn dụ “ Lộc ” còn mang ý nghĩa tượng trưng hơ .
“ Lộc ” biểu lộ cho một niềm tin, một sức sống, là sự tươi tắn vươn lên quyết giành thắng lợi, giành lấy những hiệu quả tốt đẹp, đem sự bình yên đến với mọi nhà. Mà chính người chiến sỹ sẽ mang mùa xuân yên vui đến cho mọi nơi trên quốc gia. “ Lộc ” tượng trưng cho sự ấm no, “ trúng mùa ” của việc làm sản xuất. Người dân lao động muốn mình góp sức hết công sức của con người, kĩ năng vào việc làm kiến thiết xây dựng quê nhà ngày một giàu mạnh thế cho nên toàn bộ mọi người đều tự nguyện :
“ Tất cả như quay quồng, Tất cả như rối loạn … ”
Điệp từ “ tổng thể ” Open liên tục nhấn mạnh vấn đề đây là trách nhiệm chung của mỗi người. Từ láy “ quay quồng ”, “ rối loạn ” gợi hình gợi tả biểu lộ nhịp độ khẩn trương, vui tươi, bộc lộ nhiệt tình và nghĩa vụ và trách nhiệm của những con người đang bắt tay thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội .
Sức sống của “ mùa xuân quốc gia ” còn được cảm nhận qua nhịp điệu quay quồng, những âm thanh rối loạn của quốc gia bốn ngàn năm, trải qua biết bao khó khăn vất vả và gian lao để vươn lên phía trước và mãi khi mùa xuân về lại được tiếp thêm sức sống để bừng dậy, được tưởng tượng qua hình ảnh so sánh rất đẹp :
“ Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước ”
Một lời tổng kết về lịch sử vẻ vang quốc gia “ bốn ngàn năm ” với bao “ khó khăn vất vả ”, “ gian lao ” bao nhiêu sóng gió thăng trầm. Để ca tụng truyền thống lịch sử đó, Nguyễn Trãi đã từng viết :
“ Như nước Đại Việt ta từ trước Vốn xưng nền văn hiến đã lâu ”
Không tự hào sao được khi quốc gia đi lên từ “ khó khăn vất vả ”, “ gian lao ”. Từ ngữ đơn giản và giản dị nhưng cũng đã tái hiện cuộc hành trình dài lịch sử dân tộc của dân tộc bản địa ta khi cuộc chiến tranh cũng như thiên tai “ sáng chống bão giông, chiều ngăn nắng lửa ”, đói nghèo không buông. Đúng là :
“ Việt nam ơi Nước Ta Tiếng súng tiếng gươm không khi nào dứt Bởi Tổ quốc ta không khi nào chịu nhục Dân tộc ta không chịu cúi đầu ”
Thế nhưng quốc gia vẫn vươn mình về phía trước, vẫn rạng ngời “ như vì sao ”
“ Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước ”
Cách so sánh đầy ấn tượng. Một vì sao lấp lánh lung linh không chói lọi nhưng bền vững và kiên cố, vĩnh cửu. Vì sao ấy còn là lá cờ Tổ quốc cứ tung bay, hãnh diện cùng bạn hữu năm châu bốn bể. Từ “ cứ ” chứng minh và khẳng định can đảm và mạnh mẽ quy luật tất yếu “ cứ đi lên phía trước ” của dân tộc bản địa ta. Đó là niềm tin của tác giả vào sức sống của dân tộc bản địa, vào sự tăng trưởng không ngừng của quốc gia .
Từ xúc cảm của vạn vật thiên nhiên, quốc gia, mạch thơ đã chuyển một cách tự nhiên sang bày tỏ suy ngẫm và tâm niệm của nhà thơ trước mùa xuân của quốc gia. Mùa xuân của vạn vật thiên nhiên, quốc gia thường gợi lên ở mỗi con người niềm khát khao và hy vọng ; với Thanh Hải cũng thế, đây chính là thời gian mà ông nhìn lại cuộc sống và bộc bạch tâm niệm thiết tha của một nhà cách mạng, một nhà thơ đã gắn bó trọn đời với quốc gia, quê nhà với một khát vọng cân thành và tha thiết :
“ Ta làm con chim hót, Ta làm một cành hoa. Ta nhập vào hoà ca, Một nốt trầm xao xuyến ”
Lời thơ như ngân lên thành lời ca. Nếu như đoạn đầu Thanh Hải xưng tôi kín kẽ và lặng lẽ thì đến đoạn này ông chuyển giọng xưng ta. Vì sao có sự biến hóa như vậy ? Ta ở đây là nhà thơ và cũng chính là toàn bộ mọi người. Khát vọng của ông là được làm con chim hót, một cành hoa để hòa nhập vào “ mùa xuân lớn ” của quốc gia, góp một nốt trầm vào bản hòa ca bất tận của cuộc sống .
Hiến dâng “ mùa xuân nho nhỏ ” nghĩa là toàn bộ những gì tốt đẹp nhất, dù nhỏ bé của mỗi người cho cuộc sống chung cho quốc gia. Điều tâm niệm đó thật chân thành, giản dị và đơn giản và tha thiết – xin được làm một nốt trầm trong bản hoà ca của cuộc sống nhưng là “ một nốt trầm xao xuyến ”. Điều tâm niệm của tác giả : “ lặng lẽ dâng cho đời ” chính là khát vọng chung của mọi người, ở mọi lứa tuổi, chứ đâu phải của riêng ai .
Thanh Hải đã bộc lộ hết mình vì lòng tin yêu đời sống và nhã nhặn hiến dâng cho quốc gia, cho cuộc sống, thế cho nên, xuất phát từ tiếng lòng thiết tha, nhỏ nhẹ, chân thành của tác giả nên lời thơ thuận tiện được mọi người đảm nhiệm và san sẻ cho nhau. Quan niệm sống ấy của Thanh Hải thật giống với ý niệm sống của Tố Hữu :
“ Nếu là con chim, chiếc lá, Con chim phải hót, chiếc lá phải xanh Lẽ nào vay mà không trả, Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình. ”
Đến khổ thơ tiếp theo, tác giả đã giúp ta hiểu rõ hơn nhan đề của bài thơ – Mùa xuân nho nhỏ :
“ Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc ” .
“ Mùa xuân ” là ý niệm chỉ thời hạn nhưng “ mùa xuân nho nhỏ ở đây của tác giả đã trở thành lẽ sống đẹp, lý tưởng. “ Lặng lẽ dâng ” ước vọng tha thiết nhã nhặn cả cuộc sống cho đi mà không hề yên cầu. “ Lặng lẽ ” một hành vi âm thần, tự nguyện không ồn ào, không cần mọi người biết đến. Đã gọi là góp sức cho đời thì dù ở tuổi nào đi chăng nữa cũng phải luôn biết nỗ lực hết tâm lý để Giao hàng và hiến dâng cho quê nhà, quốc gia mến yêu của chính mình. Già – góp sức tuổi già, trẻ – góp sức sức trẻ để không khi nào tuyệt vọng trước chính bản thân mình .
Thật cảm động và kính phục biết bao khi đọc những vần thơ như lời tổng kết của cuộc sống. “ Dù là tuổi hai mươi ” khi mới tham gia kháng chiến cho đến khi tóc bạc là thời gian hiện thời vẫn lặng lẽ dâng hiến cho đời và bài thơ này là một trong những bài thơ sau cuối .
“ Một mùa xuân nho nhỏ ” sau cuối của Thanh Hải dâng Tặng cho đời trước lúc ông bước vào quốc tế cực lạc, sẵn sàng chuẩn bị ra đi mãi mãi. Kết thúc bài thơ bằng một âm điệu xứ Huế : điệu Nam ai, Nam Bình mênh mang tha thiết, là lời ngợi ca quốc gia, bộc lộ niềm tin yêu và gắn bó sâu nặng của tác giả với quê nhà, quốc gia, một câu chân tình thắm thiết :
“ Mùa xuân ta xin hát Câu Nam ai, Nam Bình Nước non ngàn dặm tình Nước non ngàn dặm mình Nhịp phách tiền đất Huế ”
Những lời tâm sự sau cuối của người sắp mất luôn là những lời thực sự, luôn chứa chan tình cảm, ước nguyện sâu lắng nhất … và bài thơ này cũng chính là những điều đúc rút cả cuộc sống của ông. Ông đã giãi bày, tâm tình những điều sâu kín nhất trong lòng, và chính lúc đó Thanh Hải đã thả hồn vào thơ, cùng chung một nhịp đập với thơ để ông và thơ luôn được cùng nhau, hiểu nhau và giãi bày cho nhau .
Tóm lại bài thơ đã sử dụng thể thơ năm chữ, mang âm hưởng dân ca nhẹ nhàng tha thiết, giàu hình ảnh, nhạc điệu, cất trúc thơ ngặt nghèo, giọng điệu đã biểu lộ đúng tâm trạng, cảm hứng của tác giả. Nét rực rỡ của bài thơ là ở chỗ nó đề cập đến một yếu tố lớn và quan trọng “ nhân sinh ”, yếu tố ý nghĩa đời sống của mỗi cá thể được Thanh Hải biểu lộ một cách chân thành, thiết tha, bằng giọng văn nhỏ nhẹ như một lời tâm sự, gửi gắm của mình với cuộc sống .
Nhà thơ ước nguyện làm một “ mùa xuân ” nghĩa là sống đẹp, sống với tổng thể sức sống tươi tắn của mình nhưng rất khiêm nhường ; là “ một mùa xuân nho nhỏ ” góp vào “ mùa xuân lớn ” của quốc gia của cuộc sống chung và bài thơ cũng có ý nghĩa hơn khi Thanh Hải nói về “ mùa xuân nho nhỏ ” nhưng nói được tình cảm lớn, những xúc động của chính tác giả và của cả tất cả chúng ta .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 12

Thanh Hải một trong những cây bút lớn, có vai trò quan trọng thiết kế xây dựng văn hóa truyền thống cách mạng miền Nam trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Thơ ông thường mang phong thái nhẹ nhàng, đậm chất trữ tình với tình yêu quê nhà tha thiết .
Tác phẩm Mùa xuân nho nhỏ là kết tinh nghệ thuật và thẩm mỹ trong đời thơ của ông. Bài thơ bộc lộ tình yêu đời sống, gắn bó với quốc gia, với cuộc sống và nguyện ước chân thành của tác giả muốn được góp sức cho đời, góp một mùa xuân nho nhỏ vào mùa xuân lớn của dân tộc bản địa .
Ngay từ nhan đề tác phẩm đã biểu lộ năng lực phát minh sáng tạo độc lạ của Thanh Hải đồng thời cũng thể hiện tư tưởng, chủ đề của tác phẩm. Danh từ mùa xuân vốn là một khái niệm chỉ thời hạn vô hình dung, không đong đếm, giám sát được nhưng dưới con mắt của thi nhân với trường liên tưởng độc lạ tích hợp với từ nho nhỏ đã khiến cho một khái niệm vốn trừu tượng trở nên hữu hình .
Đồng thời hình ảnh ẩn dụ này còn tượng trưng cho những gì tinh túy nhất, xinh xắn nhất trong cuộc sống mỗi con người. Qua đó tác giả thể hiện quan điểm, sự thống nhất giữa cái riêng với cái chung, giữa cá thể với hội đồng. Ngoài ra, nhan đề còn bộc lộ mong ước chân thành, tha thiết của tác giả : muốn làm một mùa xuân nho nhỏ, nghĩa là muốn sống một cuộc sống tươi đẹp, có ý nghĩa và giúp ích cho đời, cho quốc gia .
Cách đặt nhan đề đã làm thâm thúy thêm chủ đề, tư tưởng của tác phẩm. Khổ thơ đầu mở ra khung cảnh mùa xuân vô cùng đẹp tươi, đặc trưng nhất của khoảng trống xứ Huế mơ mộng :
“ Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc ”
Không gian mùa xuân cao rộng, bát ngát của dòng sông – mặt đất – khung trời gợi ra trước mắt người đọc, khoảng trống ấy cho thấy sự thanh thản, yên ả. Cùng với đó là sự phối hợp hòa giải của sắc màu vạn vật thiên nhiên : màu xanh bát ngát của dòng sông làm nền cho màu hoa tím biếc thơ mộng – một sắc màu tươi đẹp, êm ả dịu dàng rất đặc trưng của xứ Huế .
Thanh Hải cũng thật tinh xảo và tài tình khi hòn đảo động từ “ mọc ” lên đầu câu, việc hòn đảo trật tự như vậy càng nhấn mạnh vấn đề vào sự Open của những bông hoa trên nền xanh tươi của dòng sông và khung trời, khiến bông hoa trở nên đẹp tươi hơn. Hòa trong khoảng trống ấy là tiếng chim chiền chiện náo nức, vui vẻ hót vang trời. Cả khoảng trống ngập tràn sức sống .
Đứng trước vẻ đẹp mùa xuân tác giả không hề kìm nén xúc cảm của bản thân mà cất lên tiếng gọi đầy tha thiết : “ Ơi con chim chiền chiện / Hót chi mà vang trời ”. Chỉ một chữ “ ơi ” thôi đã cho thấy niềm xúc động, vui sướng mãnh liệt của nhà thơ trước vạn vật thiên nhiên vạn vật, thế cho nên, ngay lúc đó đã diễn ra một cuộc trò chuyện thật thân thiện và thân thiện giữa con người và vạn vật thiên nhiên .
Cảm xúc của nhà thơ không chỉ dừng lại ở đó, sự say sưa, yêu dấu còn được biểu lộ trong động tác đầy trân trọng, nâng niu : “ Từng giọt lộng lẫy rơi / Tôi đưa tay tôi hứng ”. Hình ảnh “ giọt ” là hình ảnh đa nghĩa, ta hoàn toàn có thể hiểu đó là giọt mưa xuân, cũng hoàn toàn có thể hiểu là giọt âm thanh của tiếng chim chiền chiện. Câu thơ mang đến những hình ảnh mới lạ, đầy tính tạo hình. Có thể thấy rằng chỉ bằng vài nét phác họa rất đơn sơ nhưng Thanh Hải đã vẽ ra bức tranh xứ Huế đầy mơ mộng, tươi đẹp và tràn trề nhựa sống .
Từ mùa xuân của vạn vật thiên nhiên tác giả dâng trào của xúc trước của xuân của quốc gia. Hai câu thơ đầu tạo ra những hình ảnh sóng đôi rực rỡ : “ người cầm súng ” “ người ra đồng ” tượng trưng cho hai trách nhiệm chiến đấu và thiết kế xây dựng quốc gia. Cùng với đó là hình ảnh “ lộc ”, mỗi chữ “ lộc ” lại mang những ý nghĩa khác nhau. “ Lộc giắt đầy trên sống lưng ” trước hết mang ý nghĩa tả thực là chồi non, ngoài những còn hình tượng cho sức sống mùa xuân, cho những thành quả tốt đẹp .
Cũng vì thế, khi những người chiến sỹ khi ra trận khoác trên mình chiếc lá ngụy trang như mang sức sống của toàn dân tộc bản địa trên vai với một niềm tin, niềm sáng sủa vào tương lai thắng lợi của toàn dân tộc bản địa. Hình ảnh “ lộc ” phía sau lại tượng trưng cho sự ấm no, niềm hạnh phúc, được mùa dưới bàn tay của những người nông dân. Tất cả những yếu tố đó đã cho thấy khí thế, nghị lực của con người trên mặt trận bảo vệ tổ quốc và kiến thiết xây dựng của đời sống mới .
Hai câu thơ cuối diễn đạt cái náo nức, rối loạn của con người. Ấy là không khí lên đường sinh động, khẩn trương, liên tục không ngừng cùng với đó là tâm trạng háo hức, hăng say. Cả khổ thơ dạt dào niềm vui, như lời cổ vũ, động viên con người lên đường, hòa vào nhịp chung của dân tộc bản địa .
Sang đến khổ thơ thứ ba, ta không còn thấy niềm vui trước mùa xuân dân tộc bản địa mà thay vào đó là những cảm nhận, suy tư của tác giả về lịch sử dân tộc quốc gia mình. “ Đất nước bốn nghìn năm / Vất vả và gian lao ” cho thấy những thử thách, khó khăn vất vả mà dân tộc bản địa ta phải trải qua trong mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước .
Thế nhưng trước những khó khăn vất vả chồng chất ấy ta vẫn “ đi lên ” một cách bản lĩnh, kiên cường. “ Đất nước như vì sao / Cứ đi lên phía trước ” là hình ảnh so sánh đẹp tươi đem đến cho người đọc những ý nghĩa khác nhau. Câu thơ là lời khẳng định chắc chắn về sự vĩnh cửu mãi mãi của dân tộc bản địa ta trước mọi khó khăn vất vả, thử thách. Ở câu thơ tiếp, ba chữ “ cứ đi lên ” như một lời khẳng định chắc chắn cứng ngắc về tương lai tươi đẹp của toàn dân tộc bản địa. Khổ thơ thể hiện niềm tự hào, tin cậy vào sự bền chắc của quốc gia và khí thế đi lên của dân tộc bản địa .
Những khổ thơ sau cuối của bài là nguyện ước chân thành, tha thiết của nhà thơ cho cuộc sống. Tác phẩm sinh ra trước lúc tác giả mất không lâu, khiến ta càng thêm trân trọng những nguyện ước giản dị và đơn giản mà đẹp tươi của ông. Tác giả ước làm con chim để đem niềm vui cho cuộc sống, làm cành hoa đem hương sắc cho đời sống .
Đáng quý hơn, ông nguyện làm một nốt trầm trong bản hòa ca. Nốt trầm xao xuyến ấy làm xúc động, gây ám ảnh trong lòng người. Trong khổ thơ có sự quy đổi từ “ tôi ” sang “ ta ” – đại từ vừa diễn đạt số ít, vừa miêu tả số nhiều giúp tác giả vừa bộc lộ cái riêng nhưng đồng thời cũng bộc lộ cái chung. Qua sự biến hóa đại từ ấy cho thấy đây không chỉ là khát vọng riêng của tác giả mà còn là nguyện ước chung của toàn bộ mọi người .
Ước nguyện góp sức tha thiết, chân thành càng được biểu lộ rõ hơn qua hình ảnh : “ Một mùa xuân nho nhỏ / Lặng lẽ dâng cho đời ” cho thấy thái độ sống, góp sức lặng lẽ, khiêm nhường nhưng lại vô cùng mãnh liệt, bền chắc. Đây là cách sống cao đẹp, chân thành mà vô cùng dung dị. Hình ảnh hoán dụ “ tuổi hai mươi, tóc bạc ” nói lên sự thống nhất trong quy trình góp sức của nhà thơ : dù là khi còn trẻ, tràn trề nhựa sống hay khi tóc đã bạc thì nghĩa vụ và trách nhiệm ấy vẫn không hề biến hóa .
Khổ thơ sau cuối thể hiện niềm tự hào, yêu dấu quốc gia của tác giả qua làn điệu dân ca xứ Huế. Bài thơ kết lại bằng làn điệu dân ca xứ Huế thiết tha cho thấy tấm lòng của tác giả trước quê nhà, quốc gia. Để tạo nên thành công xuất sắc của tác phẩm, Thanh Hải đã vận dụng tài tình thể thơ năm chữ, giàu nhạc điệu .
Kết hợp với cách gieo vần linh động, gieo vần liền giữa những khổ thơ tạo nên sự liền mạch cảm hứng cho tác phẩm. Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, tự nhiên, giản dị và đơn giản, trong sáng mà cũng hàm chứa nhiều ý nghĩa sâu xa. Cảm xúc, giọng điệu nhà thơ chân thành, tha thiết .
Bài thơ đã tái hiện thành công xuất sắc vẻ đẹp của mùa xuân quốc gia tươi tắn, tràn trề nhựa sống bằng giọng văn tha thiết, đầy tự hào. Nhưng đằng sau những câu thơ ấy còn cho thấy lẽ sống xinh xắn, cao quý của nhà thơ : nguyện góp sức tổng thể cuộc sống mình cho quốc gia, quê nhà. Tấm lòng, tình cảm ấy thật đáng ngưỡng mộ và trân trọng .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 13

Khi nàng xuân nhẹ lướt quay trở lại, trên toàn cầu như phủ lên một sức sống rạo rực kỳ diệu ; Hương xuân quyện vào vạn vật thiên nhiên, sông núi đất trời, tình xuân thấm vào tâm hồn mỗi con người với bao niềm niềm hạnh phúc. Cả mùa xuân bừng nở giữa khoảng chừng khoảng trống tươi xanh ấy. Một thoáng bâng khuâng, ta chợt nhận ra hình như hương xuân, sắc xuân, tình xuân và cả mùa xuân đang hòa và trong bản xô-nát mùa xuân của nhà thơ Thanh Hải : Mùa xuân nho nhỏ .
Đọc kỹ bài thơ, ngẫm nghĩ, ta sẽ nghe được nhịp đập rạo rực mùa xuân đầy sức sống. Qua đó, tất cả chúng ta càng hiểu bản hợp tấu kỳ diệu của mùa xuân, của tâm hồn, của đời sống … Mùa xuân nho nhỏ – Tên của bài thơ đã tạo cho người đọc một cảm xúc dễ chịu và thoải mái tự do. Mùa xuân nho nhỏ. Vâng mùa xuân của Thanh Hải thật đơn sơ và giản dị và đơn giản ở mức “ nho nhỏ ” mà thôi. Mở đầu, tác giả viết :
“ Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc … Tôi đưa tay tôi hứng …
Một bức tranh xuân thật đơn sơ và đơn giản và giản dị ! Tác giả đã lựa chọn những gam màu thật dịu, thật tươi để phác họa bức tranh xuân của mình, “ dòng sông xanh – Hoa tím biếc ”. Vài nét lướt nhẹ nhàng, nhưng tác giả đã cho người đọc chiêm ngưỡng và thưởng thức mùa xuân đầy sức sống, tươi tắn, tươi và xanh. Mùa xuân của dòng sông, của bông hoa hay của đất trời quê nhà xứ Huế ? Những mảng sắc tố hình ảnh đơn giản và giản dị mộc mạc nhưng hài hòa và nên thơ .
Đoạn thơ gây ấn tượng và xúc cảm trong lòng người đọc. Như con tằm, tác giả đã rút những sợi tơ của lòng mình dệt nên bài thơ về quê nhà bằng toàn bộ tình yêu của trái tim mình. Câu thơ với âm điệu nhẹ nhàng mà duyên dáng, say sưa. Tiếng chim chiền chiện vút cao phải chăng là nốt thăng rộn ràng, vui tươi của bản nhạc mùa xuân. Tiếng chim ngân vang, lê dài một âm sắc thánh thót, tiếng chim ấy như lan tỏa, hòa quyền vào khung trời xuân ấy .
Giữa bức tranh xuân đầy sắc tố, Thanh Hải như tiếp đón, như lắng nghe âm thanh của sự sống, của vạn vật thiên nhiên đang trào dâng, ngân nga. Từng giọt lộng lẫy rơi “ giọt sương ban mai ” – Hay giọt âm thanh ? “ Giọt lộng lẫy rơi ” – Giọt tình yêu hay niềm hạnh phúc ? Ồ phải rồi, đó là giọt mùa xuân êm đềm, thiết tha, giọt mùa xuân tiếng chim, của giọt sương niềm hạnh phúc được Thanh Hải trân trọng, nâng niu – áp vào trái tim mình .
Mùa xuân, mùa xuân trong Thanh Hải là bức tranh đơn sơ mộc mạc nhưng đầy sắc tố. Cả tiếng chim chiền chiện vút cao, là giọt sương ban mai – mùa xuân là toàn bộ. Trong bản xô-nát của Thanh Hải, ta còn phát hiện một mùa xuân tươi tắn, rối loạn đầy sức sống, đó là mùa xuân của “ người cầm súng ” của “ người ra đồng ” .
Mùa xuân người cầm súng … Tất cả như rối loạn
Các thế hệ trước đã ngã xuống để bảo vệ mầm niềm hạnh phúc của dân tộc bản địa ; và giờ đây, mầm niềm hạnh phúc ấy đã bừng nở thành hoa niềm hạnh phúc – bừng nở thành niềm tin và kỳ vọng. Mùa xuân “ người cầm súng ”, với nghĩa vụ và trách nhiệm tiếp nối cha anh bảo vệ quốc gia bảo vệ mùa xuân của dân tộc bản địa .
Hình ảnh người ra đồng, là người tô điểm cho mùa xuân là họa sỹ vẽ những mảng xanh lên mùa xuân ; và toàn bộ như quay quồng. Tất cả như rối loạn – sức xuân đang tưng bừng lên. Với nhịp độ khẩn trương, dồn dập tưng bừng hoạt động giải trí trên quê nhà, quốc gia sau ngày giải phóng .
Hình ảnh thơ giúp ta hiểu được, trên mảnh đất vừa thoát khỏi đau thương, toàn bộ như rạo rực, như đang nảy nở, sinh sôi trong cái men say của mùa xuân trong đời sống độc lập. “ Hối hả ”, “ rối loạn ” hai từ láy vừa gợi âm, gợi hình, gợi cảm xúc và gợi cả suy tư. Ôi ! Một thanh âm từ rất xa vẳng lại, nhanh nhiều, thanh âm “ rối loạn ” của mùa xuân, của đất trời Nước Ta quê nhà ta đó .
Câu thơ uyển chuyển với những vần bằng tha thiết, vần trắc khỏe mạnh, bỗng trầm hẳn, lặng đi trong thoáng suy tưởng của nhà thơ .
“ Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước ”
Tương lai Tổ quốc hiện lên rực rỡ tỏa nắng huy hoàng, nhưng Thanh Hải lại nhớ về lịch sử dân tộc dân tộc bản địa – nhớ về quá khứ bốn nghìn năm oai hùng “ Vất vả và thương đau ”. Qua đó, ta càng hiểu thêm về Thanh Hải – một tâm hồn nồng nhiệt, gắn bó với mùa xuân với quốc gia và sự hy vọng. “ Đất nước như vì sao ” của tác giả về một ngày mai đẹp tươi thật đáng quý, đáng yêu !
Say sưa trong khúc nhạc mùa xuân, tơ lòng tác giả cứ ngân lên như cây đàn muôn điệu. Đọc đoạn thơ cuối, ta cảm nhận được ý nguyện của tác giả : muốn góp sức cả cuộc sống mình cho sự nghiệp Cách mạng, cho Tổ quốc “ bay lên bát ngát mùa xuân ”
Ta làm con chim hót Ta làm một nhành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến .
Điệp từ “ Ta làm ” láy đi láy lại thật tha thiết chân thành càng làm ta xúc động bởi thái độ sống của nhà thơ. Sống phải tạo ra sự “ cái gì đó ” cho đời, dù rất nhỏ … Bản hòa ca mùa xuân ngân lên với những nốt thăng rộn ràng, vui tươi và với bè trầm tĩnh lặng, du dương. Nhà thơ lặng lẽ “ nhập vào hòa ca ” nhập vào bản xô-nát cuộc sống một chút xíu gì lặng lẽ, một chút xíu gì đáng yêu và dễ thương làm thế nào .
Nốt trầm xao xuyến, một nốt trầm lặng lẽ đơn sơ nhưng không hề thiếu trong bản giao hưởng mùa xuân. Nốt nhạc trầm ngân nga lặng lẽ sau âm hưởng cao nhưng thường để lại trong lòng người ẩn tượng xao xuyến, bâng khuâng, sâu lắng, suy tư .
Xuân về đúng vào thời hạn mà nhà thơ trọng bệnh, nhưng sức sống mãnh liệt đến diệu kì của mùa xuân đã bừng nở trong tâm hồn nhà thơ. Sức trẻ thôi thúc, rộn ràng cùng nhịp đập trái tim nằm trên giường bệnh, nhà thơ nhìn đời sống bằng đôi mắt thiết tha, tràn trề tình yêu thương sáng sủa và hy vọng :
Một mùa xuân nho nhỏ … Lặng lẽ dâng cho đời … Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc
Âm điệu thơ lắng dần ở khổ thứ tư, rồi chìm hẳn ở những khổ sau. Đọc thơ, ta như nghe được tiếng thủ thỉ, miên man của mùa xuân, của lòng người. Một lần nữa, tác giả lại nhắc tên bài thơ Mùa xuân nho nhỏ. Một tiếng chim một nhành hoa, một nốt trầm xao xuyến tạo nên một mùa xuân nho nhỏ. Nếu mỗi con người là “ mùa xuân nho nhỏ ” thì quốc gia sẽ là cả một mùa xuân vĩnh viễn với khung trời đầy chim, đất đầy hoa và lòng người đầy tiếng hát .
Ước muốn tha thiết của Thanh Hải là được góp sức cho cuộc sống tổng thể tuổi thanh xuân, tổng thể đời sống của mình. Ông nguyện hát cho quốc gia cho quê nhà bản Nam Ai Nam Bình ; bản xô-nát của mùa xuân, bản xô-nát của lòng người cùng hòa âm thành bản hòa ca bất tử của dân tộc bản địa .
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là một bức tranh vạn vật thiên nhiên đơn sơ mộc mạc một bản nhạc dịu dàng êm ả tha thiết. Một tâm hồn chân thành tự nguyện. Mùa xuân nho nhỏ – Đi giữa khung trời xuân – hình như tôi nghe đâu đây hy vọng về bản hòa ca mùa xuân bất tử .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 14

“ Nếu là con chim chiếc lá Con chim phải hót, chiếc lá phải xanh Lẽ nào vay mà không trả Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình ” ( Tố Hữu )
Thanh Hải có vẻ như rất hiểu về lẽ sống đó của đời người nên trước khi trở lại với cát bụi, nhà thơ đã có những tâm lý, những chiêm nghiệm rất thâm thúy, lại muốn góp phần một “ mùa xuân nho nhỏ ” của riêng mình vào mùa xuân cuộc sống qua bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ” .
Mở đầu bài thơ là một mùa xuân mang mùi vị xứ Huế hiện ra :
“ Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng ”
Mùa xuân ấy có hình ảnh của bông hoa màu tím, có con chim chiền chiện. Động từ “ mọc ” ở đầu câu, cũng là hòn đảo ngữ và số từ “ một ” như gợi một sức sống của bông hoa ấy, cũng là gợi cho ta nghĩ đến tà áo dài màu tím của những cô gái xứ Huế. Thán từ “ ơi ” như lời gọi thiết tha. Hình ảnh ẩn dụ quy đổi cảm xúc “ từng giọt lộng lẫy rơi ” khiến tiếng chim hót là âm thanh mà hóa hình ảnh, khiến nó vô hình dung mà trở nên hữu hình. Vì vậy, “ tôi đưa tay tôi hứng ”, “ hứng ” là bộc lộ thái độ trân trọng, muốn tận thưởng vẻ đẹp của quê nhà xứ sở .
Từ mùa xuân của vạn vật thiên nhiên, Thanh Hải nghĩ về mùa xuân của quốc gia. Đó là mùa xuân với :
“ Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn ”
Mùa xuân của quốc gia được cảm nhận qua hai đối tượng người tiêu dùng là “ người cầm súng ” và “ người ra đồng ”, biểu trưng cho hai trách nhiệm là bảo vệ và kiến thiết xây dựng quốc gia. Những con người ấy, dù đang đứng trên mặt trận nào thì cũng đều “ quay quồng ” và “ rối loạn ”. Từ láy “ quay quồng ” và “ rối loạn ” diễn đạt một nhịp lao động rất khẩn trương …
Cũng thế cho nên, Thanh Hải nhìn suốt bốn nghìn năm của quốc gia và thấy rằng :
“ Đất nước bốn nghìn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước ”
Qua bốn nghìn năm ấy, ông cha ta đã rất khó khăn vất vả để bảo vệ và kiến thiết xây dựng Tổ quốc. hình ảnh so sánh “ Đất nước như vì sao ” bộc lộ lòng tự hào, sáng sủa và tin yêu của nhà thơ với quốc gia .
Từ mùa xuân của đất trời, mùa xuân của quốc gia, Thanh hải bộc lộ những khát khao của mình :
“ Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến ”
Nhà thơ ước làm “ một con chim hót ”, “ một cành hoa ” mà thôi và ước trở thành một “ nốt trầm xao xuyến ”. “ Nốt trầm ” thường gợi đến những dư âm sâu lắng, do đó khát khao của nhà thơ là khát khao được góp sức .
Tiếp đó, Thanh Hải nói rằng dù tất cả chúng ta chỉ là “ một mùa xuân nho nhỏ ” thì tất cả chúng ta vẫn đang góp sức vào mùa xuân to lớn của cuộc sống. Sự góp sức ấy phải ở mọi lứa tuổi khác nhau, dù khi con người ta trẻ “ dù là tuổi hai mươi ” hay khi “ tóc bạc ” .
Kết lại bài thơ là những âm điệu xứ Huế :
“ Mùa xuân ta xin hát Câu Nam ai, Nam bình Nước non ngàn dặm tình Nước non ngàn dặm mình Nhịp phách tiền đất Huế ”
Bài thơ được viết trước lúc Thanh Hải từ biệt cuộc sống để trở về với đất mẹ. Có lẽ cũng thế cho nên mà những điều Thanh Hải muốn nhắn gửi trở nên thấm thía hơn khi nào hết. Mỗi tất cả chúng ta, khi đã hiểu những gì nhà thơ muốn nhắn gửi, hãy góp phần một lời nói của mình vào lời nói to lớn của cuộc sống để dù chỉ là một con chim, nhưng ta đã hót vang để góp sức …

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 15

Thanh Hải là một nhà thơ cách mạng. Thơ ông chân chất, bình dị, đôn hậu và chân thành, là tiếng hát ca tụng tình yêu quê nhà quốc gia, ca tụng sự hi sinh của nhân dân miền Nam và chứng minh và khẳng định niềm tin vào thắng lợi của cách mạng. Có thể nói cuộc sống ông đã góp sức toàn vẹn cho quốc gia, cho quê nhà. Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ” sinh ra tháng 11/1980, lúc này, quốc gia đã thống nhất, đang thiết kế xây dựng đời sống mới với muôn ngàn khó khăn vất vả thử thách. Nhà thơ Thanh hải viết bài thơ này trên giường bệnh 2 tháng trước khi ông qua đời .
Bắt đầu từ những cảm hứng trực tiếp hồn nhiên, trong trẻo trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân vạn vật thiên nhiên, từ đó lan rộng ra cảm nghĩ về mùa xuân quốc gia, bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ” là tiếng lòng thiết tha của nhà thơ trước mùa xuân quốc gia, mùa xuân cuộc sống. Từ mùa xuân lớn của vạn vật thiên nhiên quốc gia mà liên tưởng tới mùa xuân của mỗi cuộc sống – một mùa xuân nho nhỏ góp vào mùa xuân lớn. Bài thơ kết thúc bằng sự trở lại với những cảm hứng thiết tha, tự hào về quê nhà, quốc gia qua điệu dân ca xứ Huế .
Bức tranh vạn vật thiên nhiên mùa xuân trong bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ” của Thanh Hải được vẽ bằng những hình ảnh, sắc tố, âm thanh hòa giải, sôi động, tràn trề sức sống :
“ Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng ” .
Ngay hai câu khởi đầu ta đã phát hiện một cách viết khác lạ. Không viết như thông thường : “ một bông hoa tím biếc mọc giữa dòng sông xanh ” mà hòn đảo lại “ Mọc giữa dòng sông xanh / Một bông hoa tím biếc ”. Động từ “ mọc ” được hòn đảo lên đầu câu thơ là một dụng ý nghệ thuật và thẩm mỹ của tác giả. Hình ảnh có vài trò khắc sâu ấn tượng về sức sống trỗi dậy và vươn lên của mùa xuân. Tưởng như bông hoa tím biếc kia đang từ từ, lồ lộ mọc lên, vươn lên, xòe nở trên mặt nước xanh của dòng sông xuân .
Không gian mùa xuân rộng mở tươi tắn với hình ảnh một dòng sông trong xanh chảy hiền hoà. Cái màu xanh ấy phản ánh được màu xanh của khung trời, của cây cối hai bên bờ, cái màu xanh quen thuộc mà ta hoàn toàn có thể gặp ở bất kể một con sông nào ở dải đất miền Trung. Nổi bật trên nền xanh lơ của dòng sông là hình ảnh “ một bông hoa tím biếc ”, một hình ảnh quen thuộc của cánh lục bình hay bông súng, bông trang mà ta thường gặp ở những ao hồ sông nước của làng quê. Màu tím biếc ấy không lẫn vào đâu được với sắc màu tím Huế thân thương vốn là nét đặc trưng của những cô gái đất kinh kỳ với sông Hương núi Ngự .
Màu xanh của nước hài hoà với màu tím biếc của bông hoa tạo nên một nét chấm phá nhẹ nhàng mà sôi động, đem lại một vẻ đẹp tự nhiên, hòa giải, một sắc tố đặc trưng của xứ Huế. Bức tranh không chỉ có “ họa ” mà còn có “ nhạc ” bởi tiếng chim chiền chiện cất lên với muôn vàn lời ca tiếng hót, reo mừng. Nhà thơ gọi “ ơi ” nghe sao mà tha thiết thế ! Lời gọi ấy không cất lên từ lời nói mà cất lên từ sâu thẳm tình yêu vạn vật thiên nhiên, cất lên từ tấm lòng của nhà thơ trước mùa xuân tươi đẹp với những âm thanh rộn ràng .
Lời gọi ấy mới đầu nhen nhóm ở một góc trái tim, nhưng con người nhà thơ và những cảnh sắc, âm thanh kia như đã hòa vào làm một, xúc cảm từ đó mà òa ra thành lời, thật ngỡ ngàng, thật thú vị .
Cảm xúc của nhà thơ đã trào dâng thực sự qua câu hỏi tu từ : “ Hót chi mà vang trời ”. Thứ âm thanh không hề thiếu ấy làm sống dậy cả khoảng trống cao rộng, khoáng đạt, làm sống dậy, vực dậy cả một tâm hồn con người đang phải đương đầu với những bóng đen ú ám của bệnh tật, của cái chết rình rập .
Thiên nhiên, nhất là mùa xuân vốn hào phóng, sẵn sàng chuẩn bị trao tặng con người mọi vẻ đẹp nếu con người biết lan rộng ra tấm lòng. Thanh Hải đã thực sự đảm nhiệm mùa xuân với toàn bộ sự tài hoa của ngòi bút, sự thăng hoa của tâm hồn. Nhà thơ lặng ngắm, lặng nghe bằng cả trái tim xao động, bằng trí tưởng tượng, liên tưởng độc lạ :
Từng giọt lộng lẫy rơi Tôi đưa tay tôi hứng .
Cụm từ “ giọt lộng lẫy ” gợi lên những liên tưởng đa dạng và phong phú và đầy thi vị. Nó hoàn toàn có thể là giọt sương lấp lánh lung linh qua kẽ lá trong buổi sớm mùa xuân tươi đẹp, hoàn toàn có thể là giọt nắng rọi sáng bên thềm, hoàn toàn có thể giọt mưa xuân đang rơi … Theo mạch cảm hứng của nhà thơ thì có lẽ rằng đây là giọt âm thanh của tiếng chim ngân vang, đọng lại thành từng giọt niềm vui, rơi xuống cõi lòng rộng mở của thi sĩ, thấm vào tâm hồn đang rạo rực tình xuân. Nhưng có lẽ rằng, vượt lên trên tổng thể, “ giọt lộng lẫy ” ấy chính là giọt tình yêu đời sống đến đắm say, cuồng nhiệt của tác giả Thanh Hải .
Phép ẩn dụ quy đổi cảm xúc được vận dụng một cách tài hoa, tinh xảo qua trí tưởng tượng của nhà thơ. Thành Hải cảm nhận vẻ đẹp của mùa xuân bằng nhiều giác quan : thị giác, thính giác và cả xúc giác .
Cử chỉ “ Tôi đưa tay tôi hứng ” biểu lộ sự nâng niu, trân trọng của nhà thơ trước vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên, đất trời lúc với xuân với cảm hứng say sưa, xốn xang, rạo rực. Nhà thơ như muốn ôm trọn vào lòng toàn bộ sức sống của mùa xuân, của cuộc sống. Khổ thơ khởi đầu đã mở ra một bức tranh xứ Huế thật đẹp : có hình ảnh, có sắc tố, âm thanh được họa lên từ những vần thơ có nhạc …
“ Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên sống lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn … ”
Không phải ngẫu nhiên trong khổ thơ lại Open hình ảnh “ người cầm súng ” và “ người ra đồng ”. Họ là những con người đơn cử, những con người làm ra lịch sử dân tộc với hai trách nhiệm cơ bản của quốc gia ta trong suốt quy trình tăng trưởng vĩnh viễn : chiến đấu và sản xuất, bảo vệ và thiết kế xây dựng Tổ quốc .
Mùa xuân đến mang đến tiếng gọi của những cố gắng nỗ lực mới và hy vọng mới, mang đến tiếng gọi của quốc gia, của quê nhà đang trên đà thay đổi, tăng trưởng. Những tiếng gọi lặng lẽ tới từ mùa xuân làm thức dậy con người, làm trái tim con người như bừng lên rạng rỡ trong không khí sôi sục của quốc gia, của muôn cây cối đã đi theo người lính vào mặt trận, sát kề vai, đã cùng người lao động hăng say ngoài đồng ruộng .
Mùa xuân không những chắp thêm đôi cánh sức mạnh cho con người mà còn chuẩn bị sẵn sàng cho con người những “ lộc ” non tươi mới, căng tràn nhựa sống. Hình ảnh “ lộc giắt đầy quanh sống lưng ” không chỉ là hình ảnh tả thực mà con mang ý nghĩa ẩn dụ, tượng trưng. Trước hết, “ lộc ” là nhành non chồi biếc của cỏ cây trong mùa xuân. Đối với người chiến sỹ, “ lộc ” là cành lá ngụy trang che mắt quân địch trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc đầy gay cấn và ác liệt. Mặt khác, hoàn toàn có thể hiểu, “ lộc ” chính là những món quà khuyến mãi, là tấm lòng của nhân dân gửi cho người chiến sỹ đang ngày đêm canh giữ đất trời. Hình ảnh thơ bộc lộ và chứng minh và khẳng định sự kết nối quân dân trong trách nhiệm bảo vệ khung trời tự do của quốc gia .
Đối với người nông dân “ một nắng hai sương ”, “ lộc ” là những mầm xuân tươi non trải dài trên ruộng đồng bát ngát, báo hiệu một mùa bội thu. “ Lộc ” ấy chính là niềm vui, niềm tin vào một tương lai ấm no, niềm hạnh phúc. Trải qua một thời kì cuộc chiến tranh quyết liệt, con người cảm thấy quý trọng vô cùng nền độc lập của dân tộc bản địa. Mỗi ngày thức dậy đều thấy phơi phới trong lòng. những mầm xanh được tự do tăng trưởng, không còn bị đạn bom thiêu nát nữa. Đó thực sự là niềm niềm hạnh phúc tột cùng mà chỉ có những con người vừa bước ra trong máu lửa mới hoàn toàn có thể cảm nhận được .
Đặc biệt hơn cả, “ lộc ” là sức sống, là tuổi trẻ, sức thanh xuân tươi mới đầy mơ ước, lí tưởng, đầy những tham vọng và khát vọng góp sức của tuổi trẻ, sôi sục trong mỗi tâm hồn con người – tâm hồn của người lính dũng mãnh, kiên cường nơi lửa đạn bom rơi – tâm hồn của người nông dân cần mẫn, hăng say tăng gia sản xuất. “ Lộc ” chính là thành quả thời điểm ngày hôm nay và niềm tin, hy vọng ngày mai .
Từ những tâm lý rất thực về quốc gia, nhà thơ khái quát :
“ Tất cả như quay quồng Tất cả như rối loạn ”
Bằng điệp ngữ “ tổng thể ”, những từ láy biểu cảm “ quay quồng ”, “ rối loạn ”, nhịp thơ gấp gáp, nhà thơ đã khái quát được cả một thời đại của dân tộc bản địa. “ Hối hả ” diễn đạt nhịp điệu khẩn trương, quay quồng của những con người Nước Ta trong quy trình tiến độ mới, thời đại mới, trong công cuộc kiến thiết xây dựng xã hội chủ nghĩa. Còn “ rối loạn ” lại thể hiện tâm trạng náo nức rộn ràng .
Ý thơ chứng minh và khẳng định một điều : không riêng gì cá thể nào vội vã mà cả quốc gia đang quay quồng, khẩn trương sản xuất và chiến đấu. Tất cả đều náo nức, rộn ràng trong mùa xuân tươi đẹp của vạn vật thiên nhiên, của quốc gia .
Thanh Hải đã rất sáng sủa, mê hồn và tin yêu khi viết nên những vần thơ này. Xúc cảm trước vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên quốc gia khi bước vào mùa xuân, nhà thơ Thanh Hải đã có cái nhìn thâm thúy và tự hào về lịch sử vẻ vang bốn nghìn năm dân tộc bản địa :
“ Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước ”
Với nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa, Tổ quốc như một người mẹ tần tảo, khó khăn vất vả và gian lao, đã làm điển hình nổi bật sự vĩnh cửu của quốc gia. Để có được sự vĩnh cửu ấy, giang sơn gấm vóc này đã thấm bao máu, mồ hôi và cả nước mắt của những thế hệ, của những tháng năm đằng đẵng lúc hưng thịnh, lúc thăng trầm. Nhưng dù trở lực có mạnh đến đâu cũng không khuất phục được dân tộc bản địa Nước Ta :
“ Sống vững chãi bốn nghìn năm sừng sững Lưng đeo gươm tay mềm mịn và mượt mà bút hoa ” .
( Huy Cận )
Đặc biệt, phép tu từ so sánh được nhà thơ sử dụng vô cùng rực rỡ, làm ý thơ hàm súc – “ Đất nước như vì sao / Cứ đi lên phía trước ”. Sao là nguồn sáng bất diệt của thiên hà, là vẻ đẹp lộng lẫy của khung trời đêm, là hiện thân của sự vĩnh hằng trong thiên hà. So sánh như vậy, là tác giả đã ngợi ca quốc gia vĩnh cửu, trang trọng, quốc gia đang hướng về một tương lai tươi đẹp. Điệp ngữ “ quốc gia ” được nhắc lại hai lần biểu lộ thâm thúy ý thơ : trải qua những khó khăn, khó khăn vất vả, quốc gia vẫn toả sáng đi lên không gì hoàn toàn có thể ngăn cản được. Ta cảm nhận được niềm tin cậy của tác giả vào tương lai rạng ngời của dân tộc bản địa Nước Ta. Âm thanh mùa xuân quốc gia vang lên từ chính đời sống khó khăn vất vả, gian lao mà tươi thắm đến vô ngần .
Từ những cảm hứng về mùa xuân, tác giả đã chuyển mạch thơ một cách tự nhiên sang bày tỏ những suy ngẫm và tâm niệm của mình về lẽ sống, về ý nghĩa giá trị của cuộc sống mỗi con người :
“ Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến ” .
Để bày tỏ lẽ sống của mình, ngay từ những câu thơ mở màn đoạn, Thanh Hải đã đem đến cho người đọc cái giai điệu ngọt ngào, êm ái của những thanh bằng liên tục “ ta ” – “ hoa ” – “ ca ”. Điệp từ “ ta ” được lặp đi lặp lại bộc lộ một ước nguyện chân thành, thiết tha. Động từ “ làm ” – “ nhập ” ở vai trò vị ngữ biểu lộ sự hoá thân đến diệu kỳ – hoá thân để sống đẹp, sống có ích .
Nhà thơ đã lựa chọn những hình ảnh đẹp của vạn vật thiên nhiên, của đời sống để bày tỏ ước nguyện : con chim, một cành hoa, một nốt trầm. Còn gì đẹp hơn khi làm một cành hoa đem sắc hương tô điểm cho mùa xuân đất mẹ ! Còn gì vui hơn khi được làm con chim nhỏ cất tiếng hót rộn ràng làm vui cho đời !
Các hình ảnh bông hoa, tiếng chim đã Open trong cảm hứng của thi nhân về mùa xuân vạn vật thiên nhiên tươi đẹp, giờ lại được sử dụng để biểu lộ lẽ sống của mình. Một ý nghĩa mới đã mở ra, đó là mong ước được sống có ích, sống làm đẹp cho đời là lẽ thường tình. Cái “ tôi ” của thi nhân trong phần đầu bài thơ giờ chuyển hoá thành cái “ ta ”. Có cả cái riêng và chung trong cái “ ta ” ấy. Với cách sử dụng đại từ này, nhà thơ đã khẳng định chắc chắn giữa cá thể và hội đồng, giữa cái riêng và cái chung .
Hình ảnh “ nốt trầm ” và lặp lại số từ “ một ” tác giả cho thấy mong ước tha thiết, chân thành của mình. Không ồn ào, cao giọng, nhà thơ chỉ muốn làm “ một nốt trầm ” nhưng phải là “ một nốt trầm xao xuyến ” để góp vào bản hoà ca chung. Nghĩa là nhà thơ muốn đem phần nhỏ bé của riêng mình để góp vào công cuộc thay đổi và đi lên của quốc gia. Đọc đoạn thơ, ta xúc động trước ước nguyện của nhà thơ xứ Huế và cũng là ước nguyện của nhiều người .
Lẽ sống của Thanh Hải còn được bộc lộ trong những vần thơ sâu lắng :
“ Một mùa xuân nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc. ”
Cách sử dụng ngôn từ của nhà thơ Thanh Hải rất đúng mực, tinh xảo và quyến rũ. Làm cành hoa, làm con chim, làm nốt trầm và làm một mùa xuân nho nhỏ để lặng lẽ dâng hiến cho cuộc sống. “ Mùa xuân nho nhỏ ” là một ẩn dụ đầy phát minh sáng tạo, biểu lộ một cuộc sống đáng yêu và dễ thương, một khát vọng sống cao đẹp. Mỗi người hãy làm một mùa xuân, hãy đem tổng thể những gì tốt đẹp, tinh tuý của mình, dẫu có nhỏ bé để góp vào làm đẹp cho mùa xuân quốc gia .
Cặp từ láy “ nho nhỏ ”, “ lặng lẽ ” cho thấy một thái độ chân thành, khiêm nhường, lấy tình thương làm chuẩn mực cho lẽ sống đẹp, sống để góp sức đem năng lực Giao hàng quốc gia, Giao hàng nhân dân. Không khoe khoang, cao điệu mà chỉ lặng lẽ bí mật dâng hiến. Ý thơ bộc lộ một ước nguyện, một khát vọng, một mục tiêu sống. Biết lặng lẽ dâng đời, biết sống vì mọi người cũng là cách sống mà nhà thơ Tố Hữu đã viết :
“ Nếu là con chim chiếc lá Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh, Lẽ nào vay mà không trả Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình ” .
Còn giờ đây, Thanh Hải – nhà thơ xứ Huế trước khi về với quốc tế “ người hiền ” cũng đã ước nguyện : “ Lặng lẽ dâng cho đời / Dù là tuổi hai mươi / Dù là khi tóc bạc ”. Lời ước nguyện thật thuỷ chung, son sắt. Sử dụng điệp ngữ “ dù là ” nhắc lại hai lần như tiếng lòng tự dặn mình đinh ninh : dẫu có ở tiến trình nào của cuộc sống, tuổi hai mươi tràn trề sức trẻ, hay khi đã già, bệnh tật thì vẫn phải sống có ích cho đời, sống làm đẹp cho quốc gia .
Đây là một yếu tố nhân sinh quan nhưng đã được chuyển tải bằng những hình ảnh thơ sáng đẹp, bằng giọng thơ nhẹ nhàng, thủ thỉ, thiết tha. Vì vậy, mà sức lan tỏa của nó thật lớn .
Bài thơ được viết trước khi nhà thơ đi vào cõi vĩnh hằng, nhưng không hề gợi chút do dự về bệnh tật, về những tâm lý riêng tư cho bản thân. Chỉ “ lặng lẽ ” mà cháy bỏng một nỗi khát khao được dâng những gì đẹp tươi nhất của cuộc sống mình cho quốc gia. Đây không phải là câu khẩu hiệu của một người trẻ tuổi vào đời mà là lời tâm niệm của một con người đã từng trải qua hai cuộc cuộc chiến tranh, đã góp sức toàn vẹn cuộc sống và sự nghiệp của mình cho cách mạng. Điều đó càng làm tăng thêm giá trị tư tưởng của bài thơ .
Bài thơ kết thúc bằng sự trở lại với những cảm hứng thiết tha, tự hào về quê nhà, quốc gia qua điệu dân ca xứ Huế .
“ Mùa xuân – ta xin hát Câu Nam ai, nam bình Nước non ngàn dặm mình Nước non ngàn dặm tình Nhịp phách tiền đất Huế ” .
Tác giả có nhắc đến những khúc dân ca xứ Huế “ Nam ai ”, “ Nam bình ”, có giai điệu buồn thương nhưng vô cùng tha thiết. Và qua những khúc “ Nam ai ”, “ nam bình ” này thì nhà thơ đã thể hiện tình yêu tha thiết của mình so với quê nhà, quốc gia ; bộc lộ niềm tin yêu vào cuộc sống, vào quốc gia với những giá trị truyền thống lịch sử vững chắc .
Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ, gần với những làn điệu dân ca, giàu nhạc điệu, với âm hưởng nhẹ nhàng, tha thiết. Cách sử dụng những phép tu từ rực rỡ : so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, hòn đảo ngữ, điệp ngữ, điệp cấu trúc, .. rất là khôn khéo và hiệu suất cao. Kết hợp những hình ảnh tự nhiên, đơn giản và giản dị, từ vạn vật thiên nhiên với những hình ảnh giàu ý nghĩa hình tượng, khái quát. Cấu tứ ngặt nghèo, sự tăng trưởng tự nhiên của hình ảnh mùa xuân với những phép tu từ rực rỡ .
Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ” là tiếng lòng tha thiết yêu dấu và gắn bó với quốc gia, với cuộc sống ; biểu lộ ước nguyện chân thành của nhà thơ được góp sức cho quốc gia ; góp một “ mùa xuân nho nhỏ ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc bản địa .

Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ – Mẫu 16

Ta đã từng biết đến một “ Mùa xuân xanh ” của Nguyễn Bính, một “ Mùa xuân chín ” của Hàn Mặc Tử thì đến văn học tân tiến Nước Ta sau 1975, bằng một tiếng lòng thiết tha, chân thành Thanh Hải đã viết nên “ Mùa xuân nho nhỏ ” để góp một tiếng thơ riêng cho mùa xuân của quốc gia. Đặc biệt bài thơ được viết khi tác giả đang chống chọi với những cơn đau của bệnh tật hiểm nghèo, thế cho nên tác phẩm còn thực sự là một bản di chúc thiêng liêng mà Thanh Hải gửi Tặng Ngay cuộc sống trước lúc đi xa .
Mạch trữ tình của bài thơ được bắt nguồn từ những xúc cảm hồn nhiên, trong trẻo của Hoài Thanh trước mùa xuân của vạn vật thiên nhiên, của đất trời :
“ Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời ”
Chỉ bằng những nét vẽ phác họa đơn sơ và rực rỡ, tác giả đã làm sống dậy trước mắt ta một bức tranh mùa xuân tươi đẹp đậm đà phong vị của xứ Huế thơ mộng. Bức tranh được mở ra với hình ảnh dòng sông xanh yên bình hiền hòa. Đây là cái nền để nhà thơ điểm vào đó hình ảnh của “ một bông hoa tím biếc ”. Thanh Hải chỉ viết về một bông hoa nhưng không gợi cảm giác một mình đơn độc vì động từ “ mọc ” đặt ngay ở đầu bài thơ gợi sức vươn lên can đảm và mạnh mẽ. trẻ khỏe của vạn vật thiên nhiên cảnh vật. Bức tranh ấy còn rộn ràng bởi âm thanh tiếng chim. Nghệ thuật nhân hóa phối hợp với câu hỏi tu từ và ngôn từ mang đậm sắc thái của người dân xứ Huế trong câu thơ đã bộc lộ dòng cảm hứng ngỡ ngàng, đắm say của nhà thơ trước âm thanh tiếng chim vang vọng cả đất trời. Nhưng có lẽ rằng độc lạ nhất là hình ảnh “ Từng giọt lộng lẫy rơi / Tôi đưa tay tôi hứng ”. Đặt trong mối đối sánh tương quan với những dòng thơ trên thì “ giọt lộng lẫy ” ở đây hoàn toàn có thể hiểu là giọt âm thanh của tiếng chim. Những âm thanh ấy trong trẻo, tròn đầy, vang vọng giữa đất trời tràn ngập ánh sáng của mùa xuân. Âm thanh ấy không tan biến đi mà kết đọng thành từng giọt hữu hình lộng lẫy ánh sáng và sắc màu, từ trời xanh rơi xuống. Nghệ thuật ẩn dụ quy đổi cảm xúc khiến cho người đọc tưởng tượng nhà thơ như căng mở mọi giác quan của mình, không riêng gì đơn thuần là thính giác mà cả thị giác và xúc giác để cảm nhận đời sống và trân trọng hứng lấy từng giọt mật của cuộc sống. Đặt trong thực trạng sinh ra của bài thơ, ta càng thêm đồng cảm tình yêu sự sống mãnh liệt và niềm tin sáng sủa của tác giả đã giúp vượt lên mọi đớn đau bệnh tật .
Từ mùa xuân của vạn vật thiên nhiên, đất trời nhà thơ lại hướng lòng mình về mùa xuân của quốc gia, dân tộc bản địa. Đất nước được hiện lên qua mùa xuân của “ người cầm súng ” và “ người ra đồng ”. Đây là hai hình ảnh biểu trưng cho trách nhiệm chiến đấu và lao động dựng xây tổ quốc. Cách diễn đạt độc lạ tích hợp cùng với điệp từ, điệp cấu trúc câu đã mở ra những liên tưởng đẹp tươi trong lòng người đọc. Mùa xuân của đất trời như đang sát cánh cùng con người trong công cuộc dựng dây và bảo vệ quốc gia. Chính vậy mà tác giả cảm nhận được nhịp điệu của sự sống đang lan tỏa trong từng việc làm : “ Tất cả như quay quồng / Tất cả như rối loạn ”. Điệp ngữ “ toàn bộ như ” cùng thủ pháp so sánh khiến nhịp thơ nhanh như khắc họa nên cái nhịp điệu lao động đầy sôi sục, hăng say cùng khí thế náo nức, khẩn trương của cả dân tộc bản địa .
Sau những dòng thơ đầy xúc cảm, nhà thơ lại lắng vào những suy tư khi nghĩ về chiều dài lịch sử dân tộc của dân tộc bản địa :
“ Đất nước bốn nghìn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước ”
Chỉ trong bốn dòng thơ ngắn gọn nhưng nhà thơ đã tổng kết lịch sử vẻ vang bốn nghìn năm của quốc gia với hai từ “ khó khăn vất vả ” và “ gian lao ”. Hình ảnh so sánh “ quốc gia như vì sao ” cùng từ “ cứ ” đã biểu lộ cái nhìn sáng sủa, đầy tin cậy của tác giả về sự tiến lên vững vàng, can đảm và mạnh mẽ của quốc gia dù cho thực trạng lúc bấy giờ còn nhiều gian khó, thử thách .
Trước mùa xuân của quốc gia, của dân tộc bản địa nhà thơ cũng thấy lòng mình trào dâng sức sống của mùa xuân với bao ước vọng cao đẹp. Nhà thơ ước nguyện làm “ con chim ” cất cao tiếng hót góp vào bản hòa ca của dân tộc bản địa những âm thanh trong trẻo ; lại muốn làm một “ cành hoa ” trong hương sắc của muôn hoa ; lại muốn làm một “ nốt trầm ” xao xuyến trong bản hòa tấu muôn điệu và một “ mùa xuân nho nhỏ ” để góp thêm phần làm ra mùa xuân dân tộc bản địa lớn lao. Đây đều là những ước nguyện bình dị nhưng lại xiết bao ý nghĩa. Nếu ở khổ đầu nhà thơ xưng “ tôi ” để bộc lộ những cảm nhận mang sắc tố cá thể về vạn vật thiên nhiên đất trời nhưng đến đây nhà thơ lại xưng là “ ta ” như thay lời mọi người nói lên tâm nguyện. Điệp từ “ ta ” đứng đầu những dòng thơ như bộc lộ sự dữ thế chủ động, muốn được góp sức cho dân tộc bản địa dù chỉ là một phần nhỏ bé. Điệp từ “ dù là ” trong hai câu thơ : “ Dù là tuổi hai mươi / Dù là khi tóc bạc ” đã bộc lộ mãnh liệt khát khao góp sức ấy của tác giả. Bất chấp cả thời hạn, tuổi tác nhà thơ sẽ mãi lặng thầm và bền chắc một lẽ sống góp sức. Và đó cũng là tâm niệm chân thành mà tác giả muốn gửi gắm những thế hệ bạn đọc : đã sống thì phải biết góp sức, phải biết đem cái tôi riêng của mình hòa vào cái ta chung to lớn thì cuộc sống mới có ý nghĩa .
Bài thơ khép lại bằng tiếng ca đầy tin yêu dành cho cuộc sống. Âm điệu của những khúc Nam Ai, Nam Bình tha thiết hòa cùng nhịp tăng trưởng rộn ràng đã tạo nên một khúc ca vui vẻ mà ngọt ngào tác giả dành cho cuộc sống. Bài thơ kết thúc trong những khúc ca rổn rã tin yêu ấy khiến cho lòng người đọc cũng dạt dào những cảm hứng về tình yêu quê nhà, quốc gia .
“ Thơ là tiếng lòng ” và “ Mùa xuân nho nhỏ ” chính là “ tiếng lòng ” đầy thiết tha chân thành của Thanh Hải trước vạn vật thiên nhiên quốc gia. Lắng nghe tiếng lòng ấy, người đọc càng thêm trân trọng tình yêu thâm thúy dành cho quốc gia, quê nhà cũng như ngưỡng mộ trước ý thức sáng sủa, yêu đời yêu sống mãnh liệt vượt lên trên toàn bộ của nhà thơ .
… … … … … … … … … … … … … …

Trên đây là những gợi ý cơ bản giúp em làm bài văn phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải có kèm theo một số bài văn mẫu tham khảo. Truy cập mục tài liệu Văn mẫu lớp 9 để cập nhật thêm nhiều bài văn hay khác giúp bạn rèn luyện kỹ năng làm văn. Chúc các bạn học tốt !

Hướng dẫn làm văn phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, những bài văn hay lớp 9 phân tích tác phẩm Mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải.

Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục : Giáo dục đào tạo

Source: https://evbn.org
Category: Giới Tính