Hoàng Thái hậu tàn ác nhất lịch sử Việt Nam là ai?

Tuyên Từ Hoàng thái hậu Nguyễn Thị Anh là ai?

Theo Wiki, Nguyễn Thị Anh ( 1422 – 4/10/1459 ) hay Nguyễn Thần phi, tôn hiệu Tuyên Từ Hoàng thái hậu. Bà là phi tần của Hoàng đế Lê Thái Tông, mẹ đẻ của nhà vua Lê Nhân Tông. Đồng thời là vị Hoàng Thái hậu tại vị tiên phong và cũng là Hoàng Thái hậu duy nhất của triều đại nhà Hậu Lê thực thi Thùy liêm thính chánh ( nhiếp chính ) việc vương quốc thay Hoàng đế. Về thân thế, bà là người xã Bố Vệ, huyện Đông Sơn, Thanh Hóa ( nay là phường Đông Vệ, TP Thanh Hóa ). Sách Đại Việt thông sử miêu tả, bà là người hiền dịu, sáng suốt nhưng không rõ quyền lực, cha mẹ và xuất thân. Khi bà vào cung rất được yêu chiều và được phong làm Thần phi – một vị trí tương đối cao và quyền lực tối cao trong hậu cung ở thời gian lúc bấy giờ .

hoang-thai-hau-tan-ac-nhat-lich-su-viet-nam-la-ai-9
Phỏng dựng chân dung bà Nguyễn Thị Anh Tuy nhiên, trái ngược với ghi chép của sử sách, lời đồn trong dân gian và quan điểm của 1 số ít sử gia cho rằng : Bà Nguyễn Thị Anh là 1 trong những phi tần nham hiểm, vì vinh sủng và tham vọng quyền lực tối cao mà không từ thủ đoạn nào cả.

Bấy giờ, Hoàng đế Lê Thái Tông đã lập Ái phi Dương Thị Bí là Lê Nghi Dân là Hoàng Thái tử. Dương phi cậy thế, càng kiêu căng. Lê Thái Tông nín nhịn, giáng làm Chiêu nghi, muốn cho Dương thị sửa chữa. Song Dương thị lại càng hằn học, không kiêng nể gì hết.

Đến năm Tân Dậu ( 1441 ), năm Đại Bảo thứ 2, tháng 3, Lê Thái Tông giáng Chiêu nghi Dương thị làm dân thường. Còn Thái tử Nghi Dân là con của Dương thị bị giáng xuống làm Thành Phố Lạng Sơn vương, rồi ban chiếu cho thiên hạ biết ngôi Thái tử chưa định. Đến mùa hạ, ngày 9/5, Thần phi Nguyễn thị sinh hạ hoàng tử đặt tên là Lê Bang Cơ. Nam Tân Dậu ( 1441 ), tháng 11, Lê Thái Tông ra chỉ, lập hoàng tử Lê Bang Cơ làm Hoàng Thái tử ngự ở Đông cung. Phong cho hoàng tử Lê Khắc Xương phong làm Tân Bình vương. Trong chiếu có viết : ” Đặt Thái tử để vững nền tảng, lập con đích để chính danh phận. Đó là mưu xa của xã tắc, kế lớn của quốn gia. Hoàng tử Bang Cơ thể chất vàng ngọc, tư thái anh minh, vừa có uy vọng của một bậc quân vương, lại đúng danh phận là con đích tôn quý. Vậy sai Nhập nội đại đô đốc Lê Liệt mang sắc mệnh lập làm Hoàng thái tử “.

Mưu sát Hoàng tự

Như đã san sẻ, bộ Đại Việt thông sử có chép, Tuyên Từ Hoàng Thái hậu Nguyễn Thị Anh quy tụ đủ mọi yếu tố cần có của bậc mẫu nghi thiên hạ. Bà xinh đẹp, mưu trí nên được vua Lê Thái Tông sủng ái. Bà nhập cung khi Lê Nghi Dân đã được vua Lê Thái Tông lập làm thái tử. Lúc đó, quyền lực tối cao của bà Nguyễn Thị Anh còn yếu nên không hề ” cựa quậy ” gì được ở chốn hậu cung. Tuy nhiên, sau khi Dương thị bị vua chán ghét, giáng xuống làm Chiêu nghi rồi làm thứ dân và giam trong lãnh cung rồi truất ngôi Thái tử của Lê Nghi Dân thì bà Nguyễn Thị Anh mới khởi đầu ” cựa mình “, tận dụng sự sủng ái để củng cố quyền lực tối cao trong hậu cung. Cũng trong thời hạn đó, bà sinh hạ hoàng tử Lê Băng Cơ và càng được sủng ái hơn .

hoang-thai-hau-tan-ac-nhat-lich-su-viet-nam-la-ai-0
Tạo hình của Thái hậu Nguyễn Thị Anh trên màn ảnh nhỏ Vào năm 1441, Thái Tông truất ngôi của Thái tử Lê Nghi Dân mà lập Bang Cơ. Song có lời dị nghị, Nguyễn Thần phi đã có thai trước khi vào cung và Bang Cơ không phải con cháu của Thái Tông. Cũng có lời đồn thổi cho rằng, trước khi nhập cung, Thần phi đã gian díu với Lê Nguyên Sơn – một người thuộc chi dưới của Lê Khoáng – ông nội của Thái Tông. Từ khi Thần phi gặp Thái Tông tới khi sinh Bang Cơ, thời hạn chỉ có 6 tháng. Cùng thời gian, một phi tần khác là Tiệp dư Ngô Thị Ngọc Dao báo tin mang long chủng. Sợ chuyện bại lộ, ngôi vua sẽ thuộc về con của Tiệp dư nên Nguyễn Thần phi đã lập tức bày mưu, trừ đi hậu họa. Bà cấu kết với hoạn quan tâm phúc bên cạnh mình là Đinh Thắng làm giả một hình nhân rồi lấy 7 mũi kim đâm vào sống lưng và ngực, dưới chân ghi chữ Bang Cơ và cố để cho một cung nhân bắt được và tâu lên vua. Mặc dù là chủ mưu nhưng Nguyễn Thị Anh lại đóng vai người bị hại. Bà ta khiến mọi sự quan tâm và phẫn nộ đổ dồn vào bà phia kia. Mọi chuyện diễn ra vô cùng nhanh gọn, gọn ghẽ, không chút sơ hở. Vua Lê khi đó vô cùng do dự nhưng sau cuối vẫn hạ chỉ khép vào tội phát lưu, đày đi xa.

‘Tác giả’ của thảm án Lệ Chi Viên?

Phát hiện vấn đề của vị Tiệp dư kia có điều không bình thường, quan hành khiển Nguyễn Trãi lập tức can gián. Ông cho rằng, một vài chứng cứ không xác đáng chưa đủ để hoàn toàn có thể kết tội. Đồng thời tâu xin vua để mình đích thân tìm hiểu vấn đề .

Quảng cáo

Được sự đồng ý của nhà vua, ngay trong đêm, vợ lẽ của Nguyễn Trãi đưa phi tần kia ra nơi ẩn náu ở chùa. Nhiều nhà sử học nghi vấn rằng, hành động sau đó của bà Nguyễn Thị Anh còn độc ác hơn nữa.

Sau khi phi tần kia sinh hạ Hoàng tử Tư Thành, lời đồn đại về dòng máu của thái tử Bang Cơ ngày một nhiều. Nhân thời gian con trai đang ở ngôi Thái tử, bà dữ thế chủ động ra tay ” giải quyết và xử lý ” Nguyễn Trãi. Theo Đại Việt sử ký toàn thư, ngày 4/8 năm Nhâm Tuất ( 1442 ), trong chuyến đi tuần miền Đông, sau khi duyệt binh ở thành Chí Minh ( Thành Phố Hải Dương ), vua đến Lệ Chi Viên ( nay là huyện Gia Bình, tỉnh Thành Phố Bắc Ninh ). Cùng đi với vua có Nguyễn Thị Lộ – một người thiếp của Nguyễn Trãi khi ấy đã bước vào tuổi 40 được vua yêu quý vì xinh đẹp, có tài văn chương, phong làm Lễ nghi học sĩ. Khi ngự tại Lệ Chi Viên, vua thức suốt đêm cùng Nguyễn Thị Lộ rồi mất. Triều đình đã quy cho Nguyễn Thị Lộ tội giết vua. Nguyễn Trãi sau đó chịu thảm án chi di tam tộc .

hoang-thai-hau-tan-ac-nhat-lich-su-viet-nam-la-ai-8
Tranh vẽ thảm án Lệ Chi Viên Trong tác phẩm Văn chương Nguyễn Trãi, tác giả Bùi Văn Nguyên Viết : ” Cuối cùng bọn gian thần phía bà phi Nguyễn Thị Anh thủ đoạn giết vua Lê Thái Tông, Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị Lộ để giành ngôi cho Bang Cơ khỏi rơi vào tay Tư Thành, người được Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị Lộ ủng hộ “. Trong cuốn Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ với thảm án Lệ Chi Viên, những nhà sử học và một số ít nhà khoa học đã chỉ rõ, chủ mưu của vụ thảm án Lệ Chi Viên là Tuyên từ Hoàng Thái hậu Nguyễn Thị Anh, mẹ vua Lê Nhân Tông. Tuy nhiên, đến nay, thực sự về sự hạ sát tàn độc của Nguyễn Thị Anh với thiên tử vẫn là một ẩn số.

Tàn sát công thần

Vào năm 1442, Hoàng thái tử Bang Cơ đăng cơ khi mới 2 tuổi, đổi niên hiệu là Thái Hòa ( tức vua Lê Nhân Tông ). Thần phi Nguyễn Thị Anh được quần thần mang kim sách dâng tôn hiệu Hoàng Thái hậu. Khi đó, Hoàng đế còn quá nhỏ nên Hoàng Thái hậu buông rèm nhiếp chính, trực tiếp giải quyết và xử lý chuyện vương quốc đại sự. Tài trị quốc của Thái hậu họ Nguyễn bắt đầu biểu lộ rõ ràng từ thời gian này. Thời điểm đó, Chúa Chiêm Thành là Bí Cai nhiều lần cho quân tiến công công, quấy nhiễu bờ cõi nước ta, triều đình đã không ít lần phát binh nhưng không hề dẹp yên được. Và năm 1446, Thái hậu lệnh cho Trịnh Khả, Lê Thụ, Trịnh Khắc Phục dẫn binh chinh phạt khiến Bí Cai ra hàng. Đến năm 1448, Bồn Man quy thuận, trở thành châu Quy Hợp của Đại Việt. Trịnh Khả và Trình Khắc Phục là hai công thần lớn trong thời hạn Tuyên Từ Thái hậu Nguyễn Thị Anh nhiếp chính, thế nhưng bà không do đó mà ghi công. Thậm chí 2 người này còn không tránh được họa sát thân, bị Nguyễn Thị Anh ban chết vào năm 1451. Bên cạnh đó, bà còn nghe lời gièm pha để rồi không bổ nhiệm Nguyễn Xí vào năm 1445. Đến năm 1448, bà mới cho phục chức .

hoang-thai-hau-tan-ac-nhat-lich-su-viet-nam-la-ai-6
Tranh vẽ Nguyễn Xí Vào năm 1453, vua Nhân Tông lên 13 tuổi, thái hậu Nguyễn Thị Anh rút vào Hậu cung, giao lại triều chính cho con. Nhưng mọi chuyện chưa chấm hết ở đây, lời đồn Băng Cơ không phải là con ruột của vua Lê Thái Tông năm xưa vẫn còn văng vẳng khiến cho huynh trưởng của vua Nhân Tông là TP Lạng Sơn vương Lê Nghi Dân có ý làm mưa làm gió, đoạt lại ngai vàng. Đại Việt thông sử có chép, vua Nhân Tông nghĩ Nghi Dân là anh ruột nên không có ý đề phòng. Đến ngày 3/10 năm Kỷ Mão ( 1459 ), Thành Phố Lạng Sơn vương Lê Nghi Dân trong đêm cùng những thủ hạ bắc thang vào tận trong cung cấm giết vua Trần Nhân Tông. Hôm sau Hoàng Thái hậu cũng bị giết, thọ 38 tuổi. Trong chiếu đăng cơ của mình, Lê Nghi Dân nêu rõ nguyên do dẫn đến chính biến, những việc tương quan đến Nguyễn Thị Anh khi bà còn sống. Trong đó có việc giết đại thần diệt khẩu trong thời hạn nhiếp chính. Đăng cơ được 8 tháng thì Lê Nghi Dân bị giết bởi những đại thần Nguyễn Xí, Đinh Liệt, Lê Lăng trong cuộc chính biến. Hoàng tử thứ tư là Lê Tư Thành đăng cơ ( tức Lê Thánh Tông ).

Lê Thánh Tông chính thức làm tang lễ cho Hoàng Thái hậu Nguyễn Thị Anh, truy tôn là Tuyên Từ Nhân Ý Chiêu Túc Hoàng thái hậu, thường gọi là Tuyên Từ Hoàng hậu.

Nguyễn Thị Anh có công hay có tội?

Cuộc đời của Tuyên Từ Hoàng Thái hậu Nguyễn Thị Anh gắn liền với những uẩn khúc của thảm án Lệ Chi Viên. Gần 600 năm qua, vụ án Lệ Chi Viên vẫn là một ẩn số với bao điểm nghi vấn, tranh sáng, tranh tối mà sử xưa để lại.

Triều đình với những minh tranh, ám đấu tranh giành quyền lực tàn khốc; hậu cung bất ổn với đầy hiểm độc. Liệu một người đàn bà một khi đã vào chốn cung cấm có thể đứng ngoài vòng xoáy ấy? Suy đoán có lẽ vẫn luôn là suy đoán cho đến khi có được câu trả lời xác thực nhất. Còn hậu nhân chúng ta, tôi tin đều đã có định luận cho riêng mình về vị Tuyên Từ Hoàng thái hậu. Công hay tội có lẽ đều nằm ở lòng người.

Xem thêm: Hoàng Thái hậu Từ Dũ: Thọ gần 100 tuổi, sống qua 10 đời vua Nguyễn