Các nước đế quốc xâu xé cái bánh ngọt Trung Quốc hình ảnh vì von trên phản Anh điều gì | HoiCay – Top Trend news

Tóm tắt mục I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ

Mục I

I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ

– Trung Quốc là một nước lớn, giàu tài nguyên, có nền văn hóa truyền thống rực rỡ tỏa nắng, nhưng từ nửa sau thế kỉ XIX đã suy yếu vì chính sách phong kiến mục nát
– Từ năm 1840 – 1842, thực dân Anh gây ra cuộc cuộc chiến tranh thuốc phiện, mở màn quy trình xâm lược Trung Quốc .
– Sau cuộc cuộc chiến tranh Trung – Nhật ( 1894 – 1895 ) với sự thất bại của nhà Mãn Thanh, các nước đế quốc tăng cường xâm lược Trung Quốc :
– Đức lấn chiếm tỉnh Sơn Đông .
– Anh chiếm vùng châu thổ sông Dương Tử .
– Pháp thôn tính vùng Vân Nam .
– Nga, Nhật chiếm đóng vùng Đông Bắc. Các nước đế quốc xâu xé ” cái bánh ngọt ” Trung Quốc

Video tư liệu về xã hội Trung Quốc đầu thế kỉ XX:

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Lịch sử lớp 8 – Xem ngay

Trung Quốc là một vương quốc to lớn, có nhiều tài nguyên tài nguyên. Đối với các nước đế quốc xâm lược, Trung Quốc được ví với hình ảnh nào ?

Câu hỏi: 

Đối với các nước đế quốc xâm lược, Trung Quốc được ví với hình ảnh nào ?A. Vùng đất vàngB. Cái bánh ngọtC. Mẫu bánh mì vụnD. Cái kẹo ngọt

Đáp án đúng B.

Đối với các nước đế quốc xâm lược, Trung Quốc được ví với hình ảnh cái bánh ngọt, Trung Quốc là một vương quốc to lớn, đông dân, có nhiều tài nguyên tài nguyên, sớm trở thành tiềm năng xâm lược của các nước đế quốc, từ năm 1840 đến năm 1842, thực dân Anh đã thực thi cuộc Chiến tranh thuốc phiện, khởi đầu quy trình xâm lược Trung Quốc .

Giải thích lý do vì sao chọn B là đúng

– Trung Quốc là một vương quốc to lớn, đông dân, có nhiều tài nguyên tài nguyên, sớm trở thành tiềm năng xâm lược của các nước đế quốc .– Từ năm 1840 đến năm 1842, thực dân Anh đã triển khai cuộc Chiến tranh thuốc phiện, mở màn quy trình xâm lược Trung Quốc, từng bước biến Trung Quốc từ một nước phong kiến độc lập nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến .– Sau cuộc chiến tranh thuốc phiện, các nước đế quốc từng bước xâu xé Trung Quốc như một chiếc bánh ngọt :+ Tháng 6/1840 – tháng 8/1842, thực dân Anh gây ra cuộc cuộc chiến tranh thuốc phiện => Triều đình Mãn Thanh thất bại, buộc phải kí với Anh Hiệp ước Nam Kinh .=> Đây là mốc mở màn cho quy trình biến Trung Quốc từ một nước phong kiến độc lập thành một nước thuộc địa nửa phong kiến .+ Sau cuộc chiến tranh thuốc phiện, các nước đế quốc khác đua nhau xâu xé Trung Quốc .=> Đến cuối thế kỉ XIX, các nước đế quốc đã cơ bản hoàn thành xong quy trình phân loại thuộc địa, khu vực tác động ảnh hưởng ở Trung Quốc :Đức chiếm Sơn Đông .Anh chiếm châu thổ sông Dương Tử .Pháp chiếm Vân Nam, Quảng Tây, Quảng Đông .Nga – Nhật Bản chiếm vùng Đông Bắc .

Cách mạng Tân Hợi 1911

Chủ trương

– Đại diện tiêu biểu vượt trội : Tôn Trung Sơn .– Tháng 8/1905 ông xây dựng Trung Quốc Đồng minh hội và đề ra học thuyết Tam dân : “ Dân tộc độc lập, Dân quyền tự do, Dân sinh niềm hạnh phúc ” .– Mục tiêu : nhằm mục đích đánh đổ Mãn Thanh, Phục hồi Trung Quốc, xây dựng Dân quốc, thực thi quyền bình đẳng về ruộng đất .

Diễn biến 

– Ngày 10/10/1911 khởi nghĩa vũ trang bùng nổ và thắng lợi ở Vũ Xương. Sau đó, trào lưu lan rộng sang các tỉnh miền Nam, tiến lên miền Bắc .– Ngày 29/12/1911 cơ quan chính phủ lâm thời xây dựng ở Nam Kinh, công bố xây dựng Nước Trung Hoa dân quốc, Tôn Trung Sơn được bầu làm Tổng thống lâm thời .– Tháng 2/1912, Viên Thế Khải lên thay Tôn Trung Sơn. Cách mạng kết thúc.

( Last Updated On : 17/02/2022 )Các nước Đế quốc tăng cường xâm nhập Trung Quốc.

1. Sự xâm nhập về kinh tế của các nước đế quốc đối với Trung Quốc

Trước sức ép của bọn đế quốc và nỗi lo ngại trào lưu nổi dậy của quần chúng nông dân, chính quyền sở tại Mãn Thanh ngày càng câu kết ngặt nghèo với đế quốc hòng bảo vệ ngai vàng của chúng và trấn áp làn sóng đấu tranh can đảm và mạnh mẽ của quần chúng nhân dân. Các nước đế quốc cũng tìm đủ mọi cách tận dụng tình hình đó để lan rộng ra việc xâm nhập và chia cắt Trung Quốc .
Về mặt thuế quan, Trung Quốc từ từ mất hết quyền tự chủ. Thuế hàng nhập bị hạ đến mức thấp nhất quốc tế, chỉ có 4 %. Trái lại, đối với thương nghiệp trong nước, nhà Thanh đặt ra đủ các loại thuế. Thương nghiệp không thể nào tăng trưởng được. Hàng hóa Trung Quốc giá tiền đã cao lại càng cao, không hề cạnh tranh đối đầu được với hàng ngoại bang. Các cửa biển của Trung Quốc đều buộc phải lan rộng ra, cho thương nhân quốc tế tràn vào trong nước. Đường biển, đường sông từ từ bị đế quốc lũng đoạn. Đến năm 1892, 70 % – 80 % trọng tải hàng hải ở Trung Quốc nằm trong tay tư bản quốc tế .
Từ năm 1848, Anh khởi đầu lập các ngân hàng nhà nước ngoại thương ở Trung Quốc ( Thượng Hải ). Sau đó, Pháp và các đế quốc khác cũng đua nhau lập ngân hàng nhà nước ngoại thương. Các nước đế quốc dùng tiền để cột chặt nhà Thanh với chúng vì nhà Thanh rất cần vay tiền để mua súng ống đàn áp trào lưu khởi nghĩa của nông dân .
Từ sau năm 70, hàng ngoại vào Trung Quốc tăng nhanh, công cuộc góp vốn đầu tư của tư bản quốc tế cũng mở màn lan rộng ra. Trước cuộc chiến tranh Giáp Ngọ, công nghiệp của tư bản quốc tế ở Trung Quốc hoàn toàn có thể chia ra làm 3 loại :
a / Công nghiệp sửa chữa thay thế tàu : Người Anh vào những năm 40 – 50 đã lập các xưởng sửa chữa thay thế tàu ở Thượng Hải ; tiếp đó Mỹ cũng lập xưởng đóng tàu ở Thượng Hải. Đến năm 1863, Anh lập xưởng chữa tàu ở Hương Cảng, sau này trở thành xưởng lớn nhất ở Hoa Nam .
b / Công nghiệp gia công như chế biến chè, tơ, da, dầu, bông cán. Những ngành này nhằm mục đích sơ bộ chế biến nguyên vật liệu để xuất khẩu. Công nghiệp chè phần nhiều nằm trong tay thương nhân Nga .
c / Công nghiệp dịch vụ trong các vùng tô giới như điện, nước, hơi, than … hầu hết ở Thượng Hải. Công nghiệp nhẹ như các ngành sản xuất diêm, xà phòng, giấy, thủy tinh … cũng tăng trưởng .
Sau cuộc chiến tranh 1894 – 1895 ( Giáp Ngọ ), chính phủ nước nhà Mãn Thanh đầu hàng, ký điều ước Mã Quan được cho phép Nhật lập công xưởng trên đất Trung Quốc. Cùng với sự kinh doanh thương mại của tư bản quốc tế, quan lại nhà Thanh bấy giờ như Lý Hồng Chương, Tăng Quốc Phiên, Tả Tôn Đường cũng mở màn kinh doanh thương mại theo kiểu tư bản chủ nghĩa. Năm 1862, Lý Hồng Chương mở 1 số ít công xưởng vũ khí. Năm 1866, Tả Tôn Đường mở xưởng sửa chữa thay thế đóng tàu Mã Vĩ ở Phúc Kiến, Các công xưởng này đều do quan lại và bọn địa chủ phong kiến kinh doanh thương mại quản trị, có cố vấn quốc tế điều khiển và tinh chỉnh kỹ thuật, thiết bị trong xưởng đều do đế quốc phân phối. Quy mô sản xuất nhỏ, các công xưởng thường bị lỗ vốn vì sự cạnh tranh đối đầu của bên ngoài. Từ năm 70 trở đi, khởi đầu kinh doanh thương mại công nghiệp gia dụng, nhưng không tránh khỏi thất bại .
Việc kinh doanh thương mại đã gây công dụng tích cực nhất định, đặt những cơ sở mỏng mảnh cho kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa, tăng cường sản xuất sản phẩm & hàng hóa, lan rộng ra tác động ảnh hưởng của kinh tế tài chính sản phẩm & hàng hóa, và trong một chừng mực hoàn toàn có thể cạnh tranh đối đầu với hàng ngoại. Mặt khác, quan lại có nhiều lợi thế về chính trị và kinh tế tài chính hơn tư bản dân tộc bản địa, họ lũng đoạn kinh tế tài chính tư bản Giao hàng cho phong kiến, tận dụng quyền lực tối cao để vơ vét, hạn chế giai cấp tư sản lan rộng ra kinh doanh thương mại .

2. Kinh tế tư bản dân tộc ra đời và phát triển

Nửa sau thế kỷ XIX, do sự xâm lược của quốc tế, kinh tế tài chính Trung Quốc có nhiều biến hóa. Một mặt các nước đế quốc tăng cường bóc lột và khai thác, bóp nghẹt các ngành thủ công nghiệp truyền thống của Trung Quốc. Mặt khác, do tác động ảnh hưởng của tư bản phương Tây, chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc được kích thích tăng trưởng tương đối nhanh gọn .
Tư bản dân tộc bản địa Open khoảng chừng từ năm 70 của thế kỷ XIX, sớm nhất là trong ngành công nghiệp ươm tơ. Ươm tơ vốn là nghề phụ của nông dân, thời nay nhu yếu hàng tiêu thụ trên thị trường rất lớn, cách ươm tơ cũ không đủ phân phối, nhu yếu về kỹ thuật yên cầu cao hơn. Năm 1872, công xưởng ươm tơ tiên phong lập ở Nam Hải, Quảng Đông. Đến năm 1890 có khoảng chừng 60 nhà lập xưởng ươm tơ, xưởng lớn thuê đến hàng vạn thợ. Năm 1882, cũng có một số ít xưởng ươm tơ lập ở Thượng Hải. Năm 1890, có 1 số ít xưởng kéo sợi ở Thượng Hải, Ninh Ba. Sau cuộc chiến tranh Giáp Ngọ, công nghiệp dệt của Trung Quốc tăng trưởng rất nhanh .
Ngoài ra, các ngành làm bột, làm diêm, làm giấy, in v.v … cũng kinh doanh thương mại tương đối sớm. Từ năm 1871 đến năm 1891, Thiên Tân, Thượng Hải, Phúc Châu, Bắc Kinh v.v … đều xây dựng 1 số ít xưởng lớn xay bột .
Sau năm 1880, các xưởng làm diêm đã lập ở Thượng Hải, Thiên Tân, Trùng Khánh, Quảng Châu Trung Quốc, Phúc Châu, Thái Nguyên …, có nhiều xưởng rất lớn. Nghề làm giấy cũng tăng trưởng, có 2 xưởng lớn ở Quảng Châu Trung Quốc, 1 ở Thượng Hải. Ngành in cũng có nhiều tân tiến .
Ngoài các loại trên, tư sản dân tộc bản địa cũng kinh doanh thương mại cả trong các ngành sản xuất và sửa chữa thay thế cầu, lập công ty đèn điện, khai mỏ, công ty luân chuyển …
Đặc điểm của công nghiệp tân tiến do tư bản Trung Quốc kinh doanh thương mại cũng giống như tư bản các nước là mở màn từ công nghiệp nhẹ. Công nghiệp nhẹ góp vốn đầu tư ít, quy mô bé, vốn quay vòng nhanh, doanh thu nhiều hợp với năng lực của tư bản dân tộc bản địa. Tư bản dân tộc bản địa Trung Quốc một mặt phải dựa vào thế lực quốc tế về chính trị, kinh tế tài chính, kỹ thuật. Nhưng do bị bọn tư bản quốc tế kiềm chế rất mạnh nên quyền lợi và nghĩa vụ của tư bản dân tộc bản địa xuất hiện xích míc với tư bản quốc tế. Do vậy họ cũng có năng lực chống lại bọn tư bản đế quốc. Sự xâm nhập của kinh tế tài chính tư bản bên ngoài và sự tăng trưởng kinh tế tài chính tư bản dân tộc bản địa đã thôi thúc quy trình tan rã nhanh gọn của nền kinh tế tài chính tự nhiên ở Trung Quốc. Đồng thời, sự hình thành và tăng trưởng cao nhân tố kinh tế tài chính mới là tiền đề vật chất cho những xu thế tư tưởng mới mang đặc thù tư sản sinh ra và tăng trưởng .

3. Sự xâm lược của các đế quốc

Từ cuối những năm 60 – 70 của thế kỷ XIX, đế quốc Anh, Mỹ và Nhật đã triển khai nhiều cuộc cuộc chiến tranh xâm lược các vùng biên giới ở phía đông và tây nam Trung Quốc .
Năm 1867, một chiếc tàu Mỹ đụng phải đá ngầm bị chìm ở Đài Loan. Mỹ vin cớ đó cho rằng nhân dân Đài Loan giết hết thủy thủ của chúng, đã đổ xô lên Đài Loan tàn sát nhân dân. Nhưng nhân dân Đài Loan chống cự rất kinh khủng, buộc chúng phải rút .
Năm 1874, Nhật được Mỹ giúp đánh chiếm Đài Loan, quân dân Đài Loan đã chiến đấu gan góc vượt mặt bọn Nhật. Mỹ đã đứng ra điều đình trong điều kiện kèm theo có lợi cho Nhật. Nhà Thanh phải bồi thường cho Nhật 50 vạn lạng bạc .
Đế quốc Anh lúc này cũng đã thôn tính xong Miến Điện, mở màn xâm lược tỉnh Vân Nam của Trung Quốc. Năm 1875, Anh buộc triều Thanh phải ký “ Điều ước Yên đài ”, được cho phép người Anh được hoạt động giải trí ở các tỉnh Vân Nam, Tứ Xuyên, Tây Tạng, Cam Túc và Thanh Hải .

a) Chiến tranh Trung-Pháp (1884-1885)

Thực dân Pháp xâm lược Nước Ta, có dã tâm lan rộng ra cuộc cuộc chiến tranh đến các vùng phía nam phong phú của Trung Quốc .
Năm 1882, quân Pháp đánh ra Bắc Kỳ lần thứ II, nhà Nguyễn đứng đầu là vua Tự Đức nhu nhược, hấp tấp vội vàng cầu viện Mãn Thanh. Nhưng chính quyền sở tại Mãn Thanh lúc này cũng đang lo chống đỡ trước sự xâm lược của đế quốc. Nhưng tham vọng bành trướng xâm lược Nước Ta và lòng sĩ diện “ Thiên triều ” làm cho Mãn Thanh muốn nhân thời cơ này xông vào Nước Ta chia phần với Pháp. Lý Hồng Chương đã từng lộ rõ ý đồ này với đô đốc Rơniê của Pháp .
Năm 1884, Lý Hồng Chương ký “ Điều ước Thiên Tân I ” với Pháp. Trong điều ước này, nhà Thanh công nhận các hiệp ước của nhà Nguyễn đã ký với Pháp và công nhận quyền bảo lãnh của Pháp ở Nước Ta. Lý Hồng Chương thay mặt đại diện chính quyền sở tại Mãn Thanh đã mặc cả với Pháp về một số ít quyền hạn ở Nước Ta để làm tiền đề Open cho Pháp kinh doanh ở miền Hoa Nam .
Tuy vậy, trào lưu đấu tranh yêu nước của nhân dân Trung Quốc và nhân dân Nước Ta lại mặc kệ thái độ đầu hàng của nhà Nguyễn và thái độ đớn hèn chia phần của Mãn Thanh, vẫn nổ ra kinh khủng. nhà nước Mãn Thanh sợ trào lưu quần chúng nên không dám phê chuẩn hiệp ước. Thực dân Pháp liền dùng thủ đoạn hai mặt, một mặt vẫn liên tục đàm phán, một mặt đưa hạm chiến bắn phá ven biển Hoa Nam của Trung Quốc để gây áp lực đè nén .
Nhà Thanh buộc phải đồng ý đại chiến với Pháp vào tháng 81884. Quân Pháp tiến công Cơ Long, một cứ điểm quan trọng ở Đài Loan nhưng thất bại. Tháng 10-1884, Pháp đổ quân lên Đạm Thủy nhưng bị thiệt 200 tên và trọn vẹn thất bại .
Những trận đánh chính đã nổ ra ở Nước Ta. Cuộc đấu tranh can đảm và mạnh mẽ của nhân dân Nước Ta do quân Hoàng Tá Viêm ở tuyến Tây Thành Phố Hà Nội dọc sông Hồng đã làm cho giặc tổn thất nhiều. Nhân dân Thành Phố Bắc Ninh, Bắc Giang và TP Lạng Sơn cũng kiên cường chống Pháp. Bọn Pháp lúng túng đối phó. Cuộc hành quân của Pháp từ Thành Phố Hà Nội lên Thành Phố Lạng Sơn đã thất bại. Tháng 31885 trận chiến đấu giữa quân Pháp và quân nhà Thanh ở trấn Nam Quan đã làm quân Pháp chết hơn 1000 tên. Trong trận này quân Trung Quốc cũng tổn thất nặng. Mãn Thanh coi đây là nỗ lực sau cuối của mình để tạo lấy “ cái vốn ” mặc cả với Pháp trên quyền hạn Nước Ta. Đặc biệt là mặc cả việc chiếm 1 số ít vùng đất biên giới của Nước Ta ( mỏ đồng
Tụ Long, Tổng Đèo Lương v.v … đều bị sáp nhập vào Trung Quốc trong thời này ). Tháng 61885, nhà Thanh phái Lý Hồng Chương đến Thiên Tân ký hòa ước với Pháp. Nhà Thanh đồng ý Open thông thương và cho Pháp kiến thiết xây dựng đường tàu vào miền Hoa Nam.

b) Chiến tranh Trung-Nhật (1894-1895)

Nhật từ lâu đã muốn lấn chiếm Triều Tiên rồi lấy đó làm bàn đạp tiến công Trung Quốc .
Tháng 7-1894, quân Nhật không tuyên chiến đã tiến công và đánh chìm quân hạm của Trung Quốc gần Nha Sơn ( Triều Tiên ). Lý Hồng Chương nhu yếu Anh khuyên Nhật đừng tiến công, và nhờ Mỹ đứng ra dàn xếp. Lo ngại đà tiến quân của Nhật, Mỹ vội làm trung gian : Nhật và Trung Quốc ký Điều ước Mã Quan ( Simonoseki ) ngày 17-5-1895. Trong điều ước này, chính phủ nước nhà Mãn Thanh thừa nhận Triều Tiên là một nước “ độc lập ”, sự thực là phụ thuộc vào Nhật. Đồng thời, Trung Quốc phải nhường cho Nhật Bản bán đảo Liêu Đông, Đài Loan và quần đảo Bành Hồ ; bồi ‘ thường cho Nhật 200 triệu lạng bạc trả trong 8 năm. Đặc biệt là mở thêm nhiều bến cảng trong lục địa Trung Quốc như Sa Thị, Trùng Khánh, Tô Châu. Nhật được mở cửa hiệu và kiến thiết xây dựng công xưởng trên các bến cảng Trung Quốc .
Điều ước Mã Quan là điều ước nhục nhã, Trung Quốc càng mất thêm chủ quyền lãnh thổ. Nhân dân Trung Quốc rất phẫn nộ đã chống lại điều ước trên một cách kinh khủng .
Sau khi ký Điều ước Mã Quan, Nhật được bồi thường một món tiền kếch sù để tăng trưởng kinh tế tài chính, và được nhiều quyền hạn về đất đai, thị trường. Điều này làm các đế quốc lo ngại, nhất là đế quốc Nga, đã dùng áp lực đè nén buộc Nhật phải bỏ việc chiếm cứ bán đảo Liêu Đông, nhưng Trung Quốc lại phải bồi thường thêm 30 triệu lạng bạc .
Bức tranh các đế quốc xâu xé “cái bánh ngọt” Trung Quốc thời cận đại – Ảnh: internet

4. Các nước đế quốc phân chia phạm vi thế lực và chính sách “mở cửa” của Mỹ

a) Các nước đế quốc phân chia phạm vi thế lực

Bức tranh các đế quốc xâu xé “ cái bánh ngọt ” Trung Quốc thời cận đại – Ảnh : internetSau cuộc chiến tranh Giáp Ngọ ( 1894 – 1895 ) cơ quan chính phủ nhà Thanh phải chi nhiều tiền chiến phí và bồi thường cuộc chiến tranh, nên vay nợ đế quốc rất nhiều. Nhân thời cơ đó, các nước đế quốc tăng cường đưa vốn vào Trung Quốc. Tính từ năm 1894 đến năm 1899 chính phủ nước nhà nhà Thanh vay đến 370 triệu lạng bạc. Số tiền vay này phải dùng quan thuế bảo vệ. Như vậy, bọn đế quốc càng nắm chặt nền kinh tế tài chính kinh tế tài chính của Trung Quốc .
Điều ước Mã Quan đã cho các đế quốc tự do lập xưởng kinh doanh thương mại. Trong 2 năm 1895 và 1896 nhiều xí nghiệp sản xuất sợi, xay bột mì của tư bản quốc tế đã được kiến thiết xây dựng ở Thượng Hải. Họ còn nắm lấy việc kiến thiết xây dựng đường tàu và khai mỏ ở Trung Quốc .
Tuy vậy, các đế quốc vẫn liên tục xâu xé Trung Quốc. Pháp ỷ thế có công trong việc đấu tranh với Nhật tịch thu bán đảo Liêu Đông, liền đòi chính phủ nước nhà nhà Thanh phải nhượng cho 1 số ít quyền hạn. Sau khi đã được quyền khai thác ở Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam, chúng còn bắt chính phủ nước nhà nhà Thanh không được nhường hòn đảo Hải Nam cho nước khác. Mấy năm sau, Pháp lại buộc nhà Thanh cho Pháp thuê Quảng Châu Trung Quốc Loan .
Năm 1897, Anh buộc nhà Thanh cắt nhượng một bộ phận núi Dã Nhân ở Vân Nam, mở thêm các cảng Ngô Châu, Tầm Thủy trên sông Tây
Giang. Năm sau, lại cưỡng bức nhà Thanh cho thuê Uy Hải Vệ, bán đảo Cửu Long, các hòn hòn đảo gần Hương Cảng và ở hai vịnh Đại Bằng và Thẩm Quyến .
Đức phái quân chiếm đóng Giao Châu Loan, giành được quyền thiết kế xây dựng đường tàu Giao Tế ở Sơn Đông và quyền khai mỏ ở khu vực hai bên đường tàu với khoanh vùng phạm vi 15 kilômét .
Đế quốc Nga thì ngoài 1 số ít quyền lợi và nghĩa vụ còn được kiến thiết xây dựng đường sắt từ Hắc Long Giang, Cát Lâm đến Hải Sâm Uy. Năm 1897, Nga chiếm Lữ Thuận, Đại Liên .
Để cùng nhau chia cắt Trung Quốc một cách êm thấm, các nước tư bản đã tạm thừa nhận những khoanh vùng phạm vi thế lực của nhau. Anh, Pháp được hưởng chung mọi quyền hạn ở hai tỉnh : Tứ Xuyên, Vân Nam. Đức độc quyền kiến thiết xây dựng đường sắt từ Sơn Đông đến Thiên Tân. Anh kiến thiết xây dựng đường sắt từ Nam Sơn Đông đến Trấn Giang. Chúng đòi nhà Thanh thừa nhận lưu vực Trường Giang là “ khoanh vùng phạm vi thế lực ” của đế quốc Anh. Phía bắc Trường Thành là “ khoanh vùng phạm vi thế lực ” của đế quốc Nga. Nhật cũng cưỡng ép cơ quan chính phủ Mãn Thanh không được cắt nhượng Phúc Kiến cho các nước khác, coi đó là “ khoanh vùng phạm vi thế lực ” của Nhật .
Sự phân loại khoanh vùng phạm vi thế lực càng làm cho kinh tế tài chính Trung Quốc bị phụ thuộc vào vào các nước đế quốc, tổng thể các mạch máu kinh tế tài chính đều nằm trong tay chúng. Mâu thuẫn dân tộc bản địa ngày càng nóng bức .

b) Chính sách “mở cửa” của đế quốc Mỹ

Sau cuộc chiến tranh Giáp Ngọ, bọn đế quốc điên cuồng chia cắt Trung Quốc, đế quốc Mỹ tuy là kẻ tham gia tích cực được quyền góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng con đường sắt Việt-Hán, nhưng không có địa thế căn cứ quân sự chiến lược và cũng không vạch rõ khoanh vùng phạm vi thế lực. Lúc này, Mỹ đang bận cuộc chiến tranh với Tây Ban Nha ( 1898 ) đế tranh cướp quần đảo Philippin và Cuba. Đế quốc Mỹ còn thiếu lực lượng và địa thế căn cứ bàn đạp để tham gia cuộc chiến tranh xâu xé Trung Quốc. Năm 1899, Mỹ đề ra chủ trương “ Open ” .
Nội dung của chủ trương “ Open ” gồm có :

• Bất kỳ hàng của nước nào vào Trung Quốc cũng đều chịu chính sách thuế như nhau, và do chính phủ Trung Quốc thu thuế.
• Không can thiệp vào lợi ích của các nước theo những điều ước đã ký.
• Không được thu thuế theo khu vực của từng nước quá cao.

Ngày 6-9-1899 cơ quan chính phủ Mỹ gửi thông điệp cho Anh, Đức, Nga, sau đó gửi cho các nước Nhật, Ý, Pháp .

Chính sách “mở cửa” của chính phủ Mỹ đối với Trung Quốc là chen chân vào lục địa Trung Quốc. Các đế quốc khác cũng lợi dụng chính sách này để tạm thời hòa hoãn mâu thuẫn giữa bọn chúng với nhau, thừa nhận phạm vi thế lực của nhau, biến thành một hiệp nghị chia cắt Trung Quốc.

Trước sự tăng cường xâu xé của các nước đế quốc, Trung Quốc ngày càng rơi sâu xuống vũng bùn của chính sách nô dịch làm cho xích míc giữa các những tầng lớp nhân dân với bè lũ đế quốc ngày một thâm thúy. Thái độ đớn hèn, đầu óc ích kỷ vì quyền hạn giai cấp của bọn phong kiến Mãn Thanh là nguyên do đa phần đưa Trung Quốc vào thực trạng bi đát đó. Vì vậy, trong xã hội mở màn Open trào lưu tư tưởng mới yên cầu cải cách chính sách, canh tân quốc gia để Trung Quốc sớm thoát khỏi vòng nô lệ. Phong trào Duy tân cuối thế kỷ XIX phản ánh rõ nét trào lưu tư tưởng đó .
Nguồn : Lịch sử quốc tế cận đại, Vũ Dương Ninh – Nguyễn Văn Hồng, Nhà xuất bản Giáo dục đào tạo

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh