Dàn ý hình ảnh người phụ nữ xưa qua bài Tự tình và Thương vợ | Văn mẫu 11

Tài liệu hướng dẫn lập dàn ý phân tích hình ảnh người phụ nữ xưa qua hai bài thơ Tự tình II của Hồ Xuân Hương và Thương vợ của Trần Tế Xương.

Dàn ý nghiên cứu và phân tích hình ảnh người phụ nữ Việt Nam qua Tự tình II và Thương vợ

I. Mở bài

– Giới thiệu tác giả Hồ Xuân Hương và Trần Tế Xương

+ Hồ Xuân Hương ( ? – ? ), là nhà thơ nữ sống vào thời gian cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX .+ Trần Tế Xương ( 1870 – 1907 ), là nhà thơ trào phúng sống vào lúc cuối thế kỉ XIX .- Giới thiệu hai bài thơ Tự tình II và bài thơ Thương vợ

+ Tự tình II nằm trong chùm thơ Tự tình gồm có ba bài, bài thơ là nỗi sầu oán, đau đớn của người phụ nữ truân chuyên.

+ Thương vợ là bài thơ hay và cảm động mà Tú Xương viết về vợ mình. Bài thơ biểu lộ tình cảm yêu thương, quý trọng của Tú Xương dành cho người vợ tào khang của mình .- Dẫn dắt yếu tố+ Giới thiệu về hình ảnh người phụ nữ trong văn học nói chung+ Cảm hứng về người phụ nữ trong thơ Hồ Xuân Hương và Trần Tế Xương

II. Thân bài

* Hoàn cảnh lịch sử vẻ vang khi sinh ra và nội dung cơ bản của hai bài thơ* Vẻ đẹp của người phụ nữa xưa chịu nhiều khổ cực- Trong “ Thương vợ ” : bà Tú hằng ngày khó khăn vất vả ngược xuôi kinh doanh nuôi chồng, nuôi con, một nắng hai sương vì miếng cơm cho cả nhà .- Trong “ Tự tình II ” : một người phụ nữ “ hồng nhan bạc phận ”, chịu nhiều tổn thương, thiệt thòi, cuộc sống cô độc, tình duyên lận đận .* Người phụ nữ với khao khát được yêu thương và mưu cầu niềm hạnh phúc cùng nhiều phẩm chất tốt đẹp- Trong “ Tự tình II ” : người phụ nữ có niềm khao khát can đảm và mạnh mẽ là được yêu thương- Trong “ Thương vợ ” : người phụ nữ – một người vợ, người mẹ tần tảo, nhân hậu và chịu thương chịu khó, không ngải khó khăn vất vả hi sinh khó khăn vất vả vì chồng vì con

III. Kết bài

– Hai bài thơ là những hình ảnh của những người phụ nữ trong xã hội phong kiến : luôn chịu những bất công, khó khăn .- Niềm cảm thông của người viết với người phụ nữ xưa- Gợi mở yếu tố : Mọi người nên yêu thương những người mẹ, người vợ của mình và cảm thấy suôn sẻ cùng yêu thương đời sống này hơn .

» Đọc thêm: Một số bài văn hay phân tích hình ảnh người phụ nữ xưa qua bài Tự tình và Thương vợ

Bài văn mẫu tìm hiểu thêm phân tích hình ảnh người phụ nữ xưa trong Tự tình và Thương vợ

“ Thân em như củ ấu gaiRuột trong thì trắng vỏ ngoài thì đen

Ai ơi ném thử mà xem

Nếm ra mới biết rằng em ngọt bùi ”

Đã từ lâu, hình ảnh người phụ nữ Việt Nam xưa đã xuất hiện nhiều qua những câu ca dao với những vẻ đẹp, hình tượng khác nhau. Nhưng ở họ đều có chung đức tính truyền thống đẹp đẽ mà dân tộc Việt Nam đã tích luỹ được qua hàng ngàn năm lao động và đấu tranh. Hình ảnh đó cũng được thể hiện rất tài tình qua hai bài thơ Tự tình II cua Hồ Xuân Hương và Thương vợ của Trần Tế Xương.

Hình ảnh tiên phong của người phụ nữ Việt Nam được biểu lộ qua hai bài thơ đó là hình tượng người phụ nữ Việt Nam chịu nhiều đau khổ, khó khăn vất vả trong đời sống. Đó là hình ảnh bà Tú khó khăn vất vả, gian nan kiếm sống, quay quồng ngược xuôi “ Quanh năm kinh doanh ở mom sông ”. Câu thơ đã nói lên một thực trạng làm ăn khó khăn vất vả, lam lũ của bà. Ở đây, bà Tú thao tác khó khăn vất vả suốt cả năm, không kể mưa nắng trên mom sông – cái doi đất nhô ra đầy nguy hại. Thấm thía nỗi khó khăn vất vả, khó khăn của vợ, Tú Xương đã mượn hình ảnh con cò trong ca dao để nói về bà Tú. Có điều hình ảnh con cò trong ca dao đầy tội nghiệp mà hình ảnh con cò trong thơ Tú Xương còn tội nghiệp hơn. Con cò trong thơ không chỉ Open trong cái rợn ngợp của khoảng trống mà còn là rợn ngợp của thời hạn. Hình ảnh thân cò như một sự phát minh sáng tạo : “ Lặn lội thân cò khi quãng vắng ” đưa từ lặn lội lên đầu câu, thay con cò bằng thân cò cũng làm tăng thêm nỗi khó khăn vất vả, khó khăn của bà Tú, càng khơi dậy cả nỗi đau thân phận thâm thúy, thấm thía hơn .“ Eo sèo mặt nước buổi đò đông ”Câu thơ gợi nên một sự chi chít, bươn chải trên sông nước của những người kinh doanh nhỏ, sự cạnh tranh đối đầu đến mức sát phạt nhau nhưng cũng không thiếu lời qua tiếng lại. Buổi đò đông đâu phải là ít lo âu, nguy hại hơn khi quãng vắng mà đó còn là sự chen lấn, xô đẩy chứa đầy nguy hiểm, nguy khốn. Những câu thơ đã làm nổi rõ lên những khó khăn vất vả, cực nhọc mà bà Tú và người phụ nữ Việt Nam xưa phải chịu đựng, trải qua .

Còn với bài thơ Tự Tình II của Hồ Xuân Hương thì đó là sự khổ đau vì không làm chủ được số phận của mình:

“ Đêm khuya văng vẳng trống canh dồnTrơ cái hồng nhan với nước non. ”Mở đầu là một âm thanh vang vọng, đầy quay quồng : trống canh dồn. Nhưng dù mãnh liệt đến mấy, tiếng trống cũng chỉ là âm thanh duy nhất trong đêm vắng, nếu không có nó thì đem khuya sẽ trở nên vô cùng yên lặng. Cái động đã đươc sử dụng để tôn lên cái tĩnh, cái cô độc, trống trải của đêm khuya. Nửa đêm là thời hạn sum vầy của vợ chồng, là thời gian niềm hạnh phúc lứa đôi, ấy vậy mà lại có người phụ nữ tỉnh dậy vào đúng thời gian thiêng liêng ấy, hay vì cả đêm người phụ nữ đã không ngủ được vì thiếu vắng một điều gì đó, vì tâm trạng đang mang nặng một nỗi đau ? Tiếng trống canh âm vang từ xa vọng lại như đang thúc giục thời hạn qua mau, gọi đến một điều đáng sợ so với một người đàn bà vẫn còn thân đơn gối chiếc : đó là tuổi già. Tuổi già càng đến gần nghĩa là hy vọng càng tuột xa, mọi mong mỏi, khát khao càng trở nên vô vọng. Tiếng trống dồn dập cứ xoáy sâu vào tâm con người phụ nữ, nó âm vang trong tâm tưởng, âm vang trong tâm lý không tài nào dứt được. Dồn dập, quay quồng, tiếng trống không chỉ bao trùm lên khoảng trống mà còn lên cả thời hạn nữa, và tự hỏi : đây có thật là tiếng trống hiện hữu trong thực tại hay phải chăng đó là tiếng trống cất lên từ tiếng lòng thổn thức của tác giả, tiếng trống ám ảnh về một thảm kịch đang ngày càng đến gần hơn với bà :“ Trơ cái hồng nhan với nước non ”Khi thời hạn cứ lướt qua càng lúc càng dồn dập thì cũng là lúc “ hồng nhan ” ngày một trơ ra với đời. “ Hồng nhan ” chính là nhan sắc, khuôn mặt xinh đẹp của người phụ nữ. Đó là điều mà bất kể người phụ nữ nào cũng rất là tự hào, coi trọng, nâng niu. Nhưng từ “ cái ” gắn liền với “ hồng nhan ” như một hòn đá kéo nặng cả câu thơ xuống. “ Hồng nhan ” để làm gì khi nửa đêm phải tỉnh giấc trong cái trống trải, lặng lẽo đến đắng cay ? “ Hồng nhan ” để làm gì khi nó đâu phải là vĩnh cửu mà sẽ nhanh gọn vỡ tan theo từng nhịp trống dồn. Câu thơ như lời đay nghiến, mỉa mai chính bản thân mình, đáng thương cho những người phụ nữ đương thời bị đè nén, áp bức với những thủ tục phong kiến đến mức xơ xác, héo mòn cả một phận hồng nhan. Đó còn là nỗi đau vì cô quạnh, thiếu vắng niềm hạnh phúc lứa đôi, không người yêu thương, thông cảm .“ Chén rượu hương đưa say lại tỉnhVầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn ”Hai câu thơ vẽ nên một khung cảnh rất thật và cũng chứa chan bao nỗi niềm tác giả. Một người phụ nữ mà phải ngồi uống rượu một mình, đơn độc với đêm khuya, với vầng trăng lạnh. Câu thơ là ngoại cảnh mà cũng là tâm cảnh, tạo nên sự như nhau giữa trăng với người. Khi muốn quên sầu là lúc người ta ở trong tâm trạng cay đắng nhất, khi xung quanh không có ai để hoàn toàn có thể san sẻ nỗi niềm và ta chỉ còn biết quên đi nỗi niềm trong men rượu một mình. Nhưng liệu chén rươu hoàn toàn có thể làm quên đi bảo nỗi đơn độc, tủi nhục trong lòng hay Hồ Xuân Hương uống rượu mà như uống đi bao giọt sầu mà người uống chẳng đổ đi được khi mà hoàn toàn có thể lặng lẽ, bí mật nuốt vào cổ họng, để đau khổ cũng chẳng mất đi đâu mà trở lại chính trong tâm lý mình. Ở đây cảnh tình Xuân Hương được bộc lộ tiềm ẩn thảm kịch. Tuổi xuân đã trôi qua mà nhân duyên không được toàn vẹn. Trăng vốn là hình tượng của niềm hạnh phúc, là hình ảnh đại diện thay mặt cho tham vọng và hy vọng. Nhưng niềm hạnh phúc của Hồ Xuân Hương lại xót xa đến mức “ khuyết chưa tròn ” – một niềm hạnh phúc không hề toàn vẹn, một cuộc sống còn dang dở, éo le với những trắc trở trong tình duyên. Hạnh phúc của bà chỉ như vầng trăng khuyết mà bà không hề biết trước ngày mai trăng sẽ khuyết tiếp hay tròn. Ánh trăng sáng mà lạnh lẽo vô cùng khi ẩn hiện trong đó một nỗi đơn độc, trống vắng. Và bóng xế đi kèm với trăng lại gợi nên một nỗi niềm trong lòng tác giả : nỗi thấp thỏm trước tuổi xuân đang mất đi. Trăng đã xế mà vẫn khuyết chưa tròn, giống như tuổi xuân của Xuân Hương đang mất đi mà tình duyên chưa được toàn vẹn. Hình ảnh mặt trăng là hình ảnh ẩn dụ vô cùng độc lạ và rực rỡ, miêu tả đúng mực và vô cùng sinh động ngoại cảnh mà cũng bộ lộ được tâm cảnh, những tâm lý, tâm tư nguyện vọng đang hiện hữu trong bà .Nhưng dù có khó khăn vất vả, đau xót, chán chường đến mức nào, thì người phụ nữ Việt Nam xưa vẫn là những con người có những phẩm chất xinh xắn, không riêng gì ở vẻ vẻ bên ngoài mà còn là ở tình yêu thương, lòng nhân hậu, một lòng, một dạ vì chồng, vì con :“ Nuôi đủ năm con với một chồng ”Câu thơ là gánh nặng mái ấm gia đình đặt lên vai bà Tú, khó khăn vất vả quanh năm chẳng nề hà như vậy là để nuôi cả nhà. Đông con, nuôi lũ con đông ấy đã đành, bà còn phải nuôi chồng. Năm con với một chồng là sáu người. Một phải gánh sáu, thế là nặng, phải gánh và gánh được, thế là đảm đang. Nhưng nuôi đủ vẫn hiểu là vừa đủ, vừa đủ nuôi, không thiếu nhưng cũng chẳng thừa. Vất vả quanh năm đến vậy mà cũng chỉ vừa đủ nuôi chồng, nuôi con, vậy mới thật là khó khăn vất vả, đã gắng rất là rồi. Vậy mới thật là đảm, nặng đến thế mà cũng gánh xong, khó thế mà cũng chu toàn. Câu thơ bộc lộ sự khó khăn vất vả, gian lao đức tính chịu thương, chịu khó, hết lòng vì chồng, vì con của bà Tú nói riêng và của người phụ nữ Việt Nam nói chung .

Còn với Tự Tình II, dù đớn đau đến mức nào thì trong sâu thẳm trái tim bà, dù yếu ớt đến đâu cũng loé lên ánh lửa khát khao, hi vọng, không chịu khuất phục mà muốn vùng lên đấu tranh thay đổi cuộc sống của mình:

“ Xiên ngang mặt đất, rêu từng đámĐâm toạc chân mây, đá mấy hòn. ”Một hình tượng vạn vật thiên nhiên kinh hoàng, đầy cựa động như tính cách buớng bỉnh, không chịu khuất phục điều gì của chính tác giả vậy. Ở đây, Hồ Xuân Hương, sự buồn tủi khi nào cũng gợi nên những phản ứng tích cực, bà không buông xuôi, đầu hàng mà luôn cố gắng nỗ lực tìm cách biến hóa vận mệnh, mặc dầu những cố gắng nỗ lực đó mới chỉ dừng lại trong tâm lý. Hai câu thơ tưởng như chỉ miêu tả cảnh vật xung quanh, nhưng chính những đặc thù của cảnh vật đó đã được dùng để thể hiện tâm trạng của con người. Hàng loạt những động từ mạnh đầy sắc thái biểu cảm như xiên, đâm được hòn đảo lên đầu câu. Những sinh vật nhỏ bé, hèn mọn, còn hèn mọn hơn cả “ nội cỏ hoa hèn ” như đám rêu kia mà cũng không chịu mềm yếu. Nó phải mọc xiên, mà là “ xiên ngang mặt đất ”. Đá đã rắn chắc lại phải rắn chắc hơn, nó phải “ đâm toạc chân mây ”. Biện pháp thẩm mỹ và nghệ thuật hòn đảo ngữ trong hai câu đã làm điển hình nổi bật sự phẫn uất của thân phận đất đá, cỏ cây mà cũng là sự phẫn uất của tâm trạng. Chỉ những cảnh vật thông thường không có gì đặc biệt quan trọng như rêu và đá, nhưng qua cách nhìn đấy bất mãn, ấm ức của tác giả, chúng trở nên vô cùng sôi động. Cựa động, làm mưa làm gió, phá phách, muốn đập tan những gì gò bó để được tự do vùng vẫy giữa đất trời, vạn vật thiên nhiên hoà hợp với con người, đặc thù vạn vật thiên nhiên cũng chính là nỗi niềm nhân vật. Và ta cũng thấy được tâm trạng của Hồ Xuân Hương phẫn uất trước những tục lệ phong kiến, cũng như những số phận hẩm hiu đang tàn khốc ra tay bóp chết niềm hạnh phúc của bà ; những uất hận ấy bị đè nén, gò ép trong lòng bà đến mức không chịu nổi chỉ chực vỡ oà ra, bà khao khát muốn đập tung toàn bộ, muốn đập đổ mọi thứ, muốn tự do biết nhường nào. Nhưng dù sao, bà cũng chỉ là một người phụ nữ phong kiến, một thân phận nữ nhi cô độc, dù phá phách, dù làm mưa làm gió đến đâu thì cũng chỉ trong số lượng giới hạn ngôn từ. Bà không hề làm gì hơn được nữa … Mặc dù vậy, ta phải công nhận đây là một cách tâm lý vô cùng mới lạ, một tư tưởng đi trước thời đại, một tính cách trọn vẹn độc lạ so với người phụ nữ lúc bấy giờ. Đó là một bản lĩnh, một đậm cá tính Xuân Hương đáng trân trọng :“ Ngán nỗi xuân đi xuân lại lạiMảnh tình san sẻ tí con con ”

Ngán là chán ngán, là ngán ngẩm. Hồ Xuân Hương ngán lắm rồi nỗi đời éo le, bạc bẽo. Xuân đi rồi xuân lại, tạo hoá chơi một vòng luẩn quẩn. Từ xuân mang hai nghĩa, vừa là mùa xuân, vừa là tuổi xuân. Mùa xuân đi rồi, mùa xuân trở lại với thiên nhiên, với muôn nghìn hoa cỏ, lá cây, nhưng với con người tuổi xuân qua là không bao giờ trở lại. Hai từ “lại” trong cụm từ “xuân đi xuân lại lại” mang hai ý nghĩa khác nhau. Từ lại thứ nhất nghĩa là thêm lần nữa, từ lại thứ hai nghĩa là trở lại. Sự trở lại của mùa xuân lại đồng nghĩa với sự ra đi của tuổi xuân. Nghệ thuật tăng tiến làm cho nghịch cảnh càng éo le hơn: Mảnh tình san sẻ tí con con. Mảnh tình đã bé lại còn san sẻ ra thành ít ỏi, chỉ còn tí con con nên càng xót xa, tội nghiệp. Câu thơ được viết ra có thể là tâm trạng của người mang thân đi làm lẽ. Đau xót biết mấy, khi mảnh tình là một thứ được chia năm xẻ bảy, nhận được duy nhất một mảnh tí con con. Hạnh phúc của bà chẳng những không trọn vẹn mà còn nhỏ bé, ít ỏi đến mức độ tội nghiệp. Tình duyên như thế có để làm gì, chỉ càng thêm tủi nhục, đắng cay. Cách dùng từ giản đơn mà vẫn vô cùng độc đáo đã cực tả nỗi niềm của tác giả. Hồ Xuân Hương ngang tàng, thách thức đầy nổi loạn trên là thế, nhưng cuối cùng tất cả vẫn chỉ chìm vào vô vọng trong sự bất lực tột cùng và chán chường, mệt mỏi. Những cố gắng vùng vẫy của bà chỉ là vô ích, bởi phận của bà vốn đã là một bi kịch và mãi mãi chỉ là bi kịch mà thôi. Có lẽ trong giờ phút ấy, bà đã muốn buông xuôi, muốn bỏ mặc cho tất cả số phận đưa đẩy, bà đã mất hết hi vọng.

Liệu Hồ Xuân Hương hoàn toàn có thể vượt qua toàn bộ để trở lại là một người phụ nữ yêu đời can đảm và mạnh mẽ, không sợ gì cả như ngày nào ? Đó vẫn là câu hỏi còn dở dang của người phụ nữ đem thân đi làm lẽ, phận người mà niềm hạnh phúc không khi nào toàn vẹn mà chỉ nhỏ nhoi như mảnh gương vỡ. Câu thơ diễn đạt thâm thúy đỉnh điểm, thảm kịch của Hồ Xuân Hương và cũng là của người phụ nữ thời bấy giờ .Đó là những hiện thân cho những khổ đau của con người trong xã hội xưa, đồng thời là kết tinh của những đức tính tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam qua hàng thế kỉ. Trong cả hai bài thơ là hình tượng người phụ nữ Việt Nam chịu nhiều đau đớn, tủi cực dưới chính sách phong kiến nhưng ở họ toát lên sự đấu tranh can đảm và mạnh mẽ, vượt lên số phận để làn tốt bổn phận của một người phụ nữ trong mái ấm gia đình, một người phụ nữ dám vượt lên trên đớn đau để tìm niềm hạnh phúc mà mình hằng khao khát .

» Tham khảo thêm:

Source: https://evbn.org
Category: Giới Tính